Κακούργημα η υπερβολική ταχύτητα στον δρόμο: Πότε ο οδηγός κινδυνεύει με φυλακή

Η υπερβολική ταχύτητα στους ελληνικούς δρόμους παύει πλέον να είναι «μια απλή παράβαση», καθώς σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, όταν η απερίσκεπτη οδήγηση μετατρέπεται σε απειλή για τη ζωή και την ασφάλεια των πολιτών, αντιμετωπίζεται ως κακούργημα.

Και ο αριθμός των παραβάσεων αποδεικνύει ότι το πρόβλημα είναι τεράστιο.

Το 2024 καταγράφηκαν από την ΕΛ.ΑΣ. 338.419 παραβάσεις για υπέρβαση ορίου ταχύτητας – νούμερο αυξημένο κατά πάνω από 28% σε σύγκριση με το 2023, όταν είχαν καταγραφεί 263.942 παραβάσεις. Περίπου οι 171.312 αφορούσαν επιβατικά Ι.Χ., αριθμός που επίσης αυξήθηκε σε σχέση με την περασμένη χρονιά (148.557 παραβάσεις Ι.Χ.).

Σύμφωνα με διεθνή στοιχεία, μια αύξηση στην ταχύτητα κατά μόλις 5% συνεπάγεται:

• +10% στα τροχαία ατυχήματα

• +20% στα δυστυχήματα

Μια μελέτη του ΟΟΣΑ (International Transport Forum – OECD, 2018) φανερώνει την ωμή πραγματικότητα: αν ένα αυτοκίνητο που κινείται με 50 χλμ./ώρα χτυπήσει πεζό, η πιθανότητα ο πεζός να χάσει τη ζωή του αγγίζει το 80%. Αν όμως το ίδιο συμβεί με ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, ο κίνδυνος μειώνεται δραστικά στο 10%.

 Από πρόστιμα σε φυλακή – Τι προβλέπει ο νόμος

Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας προβλέπει αρχικά διοικητικές κυρώσεις. Το πρόστιμο ξεκινά από 40 ευρώ για υπέρβαση έως 20 χλμ./ώρα και φτάνει τα 350 ευρώ, μαζί με αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες σε σοβαρότερες περιπτώσεις.

Από εκεί και πέρα, αναλαμβάνει ο ποινικός κώδικας. Το Άρθρο 290Α («Επικίνδυνη Οδήγηση») μετατρέπει την υπερβολική ταχύτητα σε αδίκημα που επιφέρει βαρύτατες ποινές, ακόμα και ισόβια κάθειρξη όταν προκύπτουν θάνατοι.

Η επικίνδυνη οδήγηση τιμωρείται με βάση τη σοβαρότητα της συνέπειας:

• Φυλάκιση έως 3 έτη, όταν προκύπτει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα.

• Φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους, όταν υπάρχει κίνδυνος για ανθρώπινη ζωή.

• Κάθειρξη έως 10 έτη, σε περίπτωση σοβαρής σωματικής βλάβης ή ζημιάς σε υποδομές.

• Κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, αν επέλθει θάνατος.

• Ισόβια κάθειρξη, εφόσον ο θάνατος αφορά μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

Αρκεί η ταχύτητα να ξεπερνά κατά: 60 χλμ./ώρα το όριο σε αυτοκινητόδρομο ή ταχείας κυκλοφορίας (ή 30 χλμ./ώρα αν πρόκειται για φορτηγό/λεωφορείο), 40 χλμ./ώρα εντός κατοικημένης περιοχής (20 χλμ./ώρα για λεωφορεία/φορτηγά).

Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει τη μείωση του γενικού ορίου ταχύτητας από 50 σε 30 χλμ./ώρα μέσα σε κατοικημένες περιοχές. Το όριο των 50 θα διατηρείται μόνο σε μονοδρόμους με τουλάχιστον δύο λωρίδες και διαχωριστικές διαγραμμίσεις, καθώς και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης εντός πόλης, όπου το επιτρέπει η χάραξη και η κυκλοφοριακή ροή.