Κυβέρνηση
Ιστορική στιγμή που ανοίγει μια νέα περίοδο φιλίας και οικονομικής συνεργασίας για τα δύο κράτη και επιβεβαιώνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή, χαρακτήρισε την υπερψήφιση της συνταγματικής αναθεώρησης από τη Βουλή της πΓΔΜ, βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων λίγες ώρες μετά την κρίσιμη ψηφοφορία της Παρασκευής στα Σκόπια, ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρθηκε στα επόμενα βήματα για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και από την Αθήνα, εκφράζοντας τη βεβαιότητά του ότι θα ψηφιστεί και παραπάνω από την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών. «Μετά την επίσημη γνωστοποιήση από τη γειτονική χώρα ότι ολοκληρώθηκε η σχετική διαδικασία, η Συμφωνία θα εισαχθεί προς κύρωση στη Βουλή» αποσαφήνισε.
Κατέστησε μάλιστα σαφές πως η εν λόγω συνταγματική αναθεώρηση κινείται στο πλαίσιο που θέτει η Συμφωνία των Πρεσπών και υπογράμμισε πως έχουν εξασφαλιστεί οι δικλείδες ασφαλείας ώστε να μην υπάρξουν αλυτρωτικές ερμηνείες. Επ’ αυτού, ανέφερε πως «οι δηλώσεις της κυβέρνησης Ζάεφ δεν έχουν αφήσει πια κανένα περιθώριο αμφιβολιών ειδικά επί του ανύπαρκτου θέματος περί -δήθεν- αναγνώρισης εθνότητας, που κατασκεύασε η Νέα Δημοκρατία» και προσέθεσε πως «η τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ ορίζει ρητά ότι η υπηκοότητα δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες».
Παράλληλα, επισήμανε πως η επίλυση της διαφοράς αυτής, δεν αφορά μόνο τα δύο κράτη, αλλά στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, για τη δυνατότητα ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σε μία περιοχή που ήταν η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά τη στάση των ΑΝΕΛ για τη Συμφωνία των Πρεσπών, ο κ. Κατρούγκαλος είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Σεβόμαστε απολύτως την πολιτική αυτονομία των άλλων κομμάτων, πολύ περισσότερο του ελάσσονος εταίρου, του συμμάχου μας στην κυβερνητική συνεργασία. Όλες αυτές οι αποφάσεις εξαρτώνται αποκλειστικά από αυτούς».
Αναφορικά με την επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου ‘Αγγελα Μέρκελ στην Αθήνα, κατά την οποία συμμετείχε στη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τόνισε πως επιβεβαιώνει την αναβάθμιση του διεθνούς κύρους της χώρας και την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα και ότι σηματοδοτεί τις ακόμα σημαντικότερες προοπτικές που υπάρχουν για βελτίωση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας.
Στη συνέντευξή του, ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρθηκε επίσης στην εν εξελίξει συζήτηση στο ελληνικό Κοινοβούλιο για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, στις προσδοκίες της Ελλάδας από την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία, στους πρώτους καρπούς του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ και στις προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για το 2019.
Ακολουθεί η συνέντευξη του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Κατρούγκαλου στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Το κοινοβούλιο της πΓΔΜ ολοκλήρωσε τη διαδικασία ψήφισης των συνταγματικών αλλαγών βάσει της συμφωνίας των Πρεσπών. Τι σηματοδοτεί για την Ελλάδα η υπερψήφιση της Συμφωνίας από τη γείτονα χώρα;
Είναι μια ιστορική στιγμή. Μετά την υπερψήφιση της και από την ελληνική Βουλή, θα έχει επιλυθεί μια διαφορά που δηλητηρίασε την πολιτική σκηνή στις δύο χώρες για σχεδόν τρεις δεκαετίες. Η Συνθήκη των Πρεσπών, δεν αφορά μόνο τα δύο κράτη, αλλά στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, για την δυνατότητα ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σε μία περιοχή που ήταν η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Επιβεβαιώνει, επίσης, για μια ακόμη φορά τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή. Και για τα δύο κράτη ανοίγει μια νέα περίοδος φιλίας και οικονομικής συνεργασίας, από την οποία θα επωφεληθεί ιδιαίτερα η Μακεδονία μας και γενικότερα η Βόρεια Ελλάδα.
Μπορείτε να μας περιγράψετε την ακριβή διαδικασία που θα ακολουθηθεί στη χώρα μας για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών; Πότε προτίθεται η κυβέρνηση να φέρει τη Συμφωνία στο ελληνικό κοινοβούλιο, με ποια μορφή και πότε αναμένεται να επικυρωθεί;
Τα επόμενα βήματα απορρέουν ευθέως είτε από το Σύνταγμά μας είτε από την ίδια τη Συμφωνία των Πρεσπών. Μετά την επίσημη γνωστοποιήση από τη γειτονική χώρα ότι ολοκληρώθηκε η σχετική διαδικασία, η Συμφωνία θα εισαχθεί προς κύρωση στη Βουλή. Ούτως ή άλλως έχουμε συζητήσει αναλυτικά για αυτή στο πλαίσιο της συζήτησης μομφής που είχε καταθέσει η ΝΔ. Σε κάθε περίπτωση θα υπάρχει δυνατότητα ξανά για πλήρη και εξαντλητική συζήτηση όλων των πλευρών του θέματος, γιατί είναι ακριβώς αυτό που λείπει στην ελληνική κοινωνία, η δυνατότητα να γνωρίζει σε βάθος τι προβλέπει αυτή. Είμαι βέβαιος ότι πολλοί από τους συμπολίτες μας που αντιδρούν εάν ήταν σε θέση να γνωρίζουν ακριβώς το περιεχόμενο της συμφωνίας, δεν θα είχαν τις ίδιες αντιρρήσεις, ή δεν θα τις είχαν τουλάχιστον στην ίδια έκταση και ένταση.
Μετά την κύρωση της Συμφωνίας μπορεί να ξεκινήσει και η διαδικασία για την κύρωση της Συμφωνίας ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Προϋπόθεση για αυτό είναι να περιέλθει στη χώρα μας το σχετικό πρωτόκολλο ένταξης, το οποίο πρέπει πάλι να κυρωθεί με νόμο της Ελληνικής Βουλής, παρά όσα αβάσιμα διαδίδονταν από πλευράς της αντιπολίτευσης περί -τάχα- αυτόματης εισόδου της ΠΓΔΓ μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Στο πλαίσιο αυτό, τις ακριβείς ημερομηνίες συζήτησης θα προσδιορίσει, όπως είναι φυσικό ο πρωθυπουργός σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Βουλής.
Απαιτείται επίσης κύρωση και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ;
Όχι, δεν χρειάζεται κύρωση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα ανακοινωθεί η Συμφωνία βέβαια στον ΓΓ του ΟΗΕ, διότι το Συμβούλιο Ασφαλείας είχε θέσει με τις αποφάσεις 817 (1993) και 845 (1993) του το πλαίσιο στο οποίο θα έπρεπε να λυθεί το θέμα και το οποίο ανταποκρίνεται πλήρως στο περιεχόμενο της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Οι συνταγματικές αλλαγές που υπερψηφίστηκαν από το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ, αλλά και οι δηλώσεις της κυβέρνησης Ζάεφ, κινούνται στο γράμμα και το πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών;
Οι συνταγματικές αλλαγές κινούνται στο πλαίσιο που θέτει η Συμφωνία και οι δηλώσεις της κυβέρνησης Ζάεφ δεν έχουν αφήσει πια κανένα περιθώριο αμφιβολιών ειδικά επί του ανύπαρκτου θέματος περί -δήθεν- αναγνώρισης εθνότητας, που κατασκεύασε η Νέα Δημοκρατία. Για το συγκεκριμένο θέμα η τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ ορίζει ρητά ότι η υπηκοότητα δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες.
Ποιες δικλείδες ασφαλείας περιέχει η Συμφωνία των Πρεσπών ώστε αφενός να μην υπάρξουν αυθαίρετες ή αλυτρωτικές ερμηνείες και αφετέρου να μην υπάρξει μονομερής αλλαγή της στο μέλλον;
Πρώτα-πρώτα, η βασική δικλείδα ασφαλείας ήταν ακριβώς να ενσωματωθούν τα συμφωνηθέντα στις Πρέσπες στο Σύνταγμα, ούτως ώστε να μην είναι δυνατή η επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση ακόμη και αν αλλάξει η κυβέρνηση. Μάλιστα στην ίδια τη Συμφωνία προβλέπεται ρητά η πλήρης απαγόρευση επιστροφής στο προηγούμενο καθεστώς ονόματος κ.λπ. ακόμη και με νέα συνταγματική αναθεώρηση.
Πέραν τούτου το άρθρο 19 της Συμφωνίας προβλέπει και έναν μηχανισμό επίλυσης διαφορών σε περίπτωση που η μία πλευρά θεωρήσει ότι η άλλη δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, που αποτελεσματικά και χωρίς να αφήνει κενά καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα.
Πιστεύετε ότι υπάρχει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την επικύρωσή της στο ελληνικό Κοινοβούλιο;
Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι θα ψηφιστεί η Συμφωνία των Πρεσπών από την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών και παραπάνω.
Ποια είναι τα μέχρι τώρα δεδομένα σχετικά με την κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ; Πώς διαβάζετε τη δήλωση του υπουργού ‘Αμυνας Πάνου Καμμένου, ότι «θέμα εμπιστοσύνης δεν υπάρχει εκτός αν αυτή συνδεθεί με τη συμφωνία των Πρεσπών»; Απομακρύνονται από τον ορίζοντα το ενδεχόμενο απόσυρσης της στήριξης των ΑΝΕΛ στην κυβέρνηση και η ψήφος εμπιστοσύνης;
Σεβόμαστε απολύτως την πολιτική αυτονομία των άλλων κομμάτων, πολύ περισσότερο του ελάσσονος εταίρου, του συμμάχου μας στην κυβερνητική συνεργασία. Οι αποφάσεις για τα ερωτήματα που θέσατε ως προς την παραμονή τους στην θα ληφθούν αποκλειστικά από αυτούς.
Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε στην πρόσφατη συνέντευξή του ότι εάν αποχωρήσουν με δική τους πρωτοβουλία από την κυβερνητική συμμαχία, θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης μολονότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείται συνταγματικά. Θυμίζω μάλιστα πως το 2013 όταν αποχώρησε η ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση Σαμαρά, δεν είχε ζητήσει τότε ο κ. Σαμαράς παρόμοια ανανέωση της εμπιστοσύνης της κυβέρνησης. Όλα αυτά, κατά τη γνώμη μου, δείχνουν ότι ο πρωθυπουργός είναι απόλυτα κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, σέβεται και το Σύνταγμα και τη δημοκρατική και την κοινοβουλευτική τάξη, αλλά και την εσωτερική αυτονομία των άλλων κομμάτων.
Συμμετείχατε στη συνάντηση του πρωθυπουργού με την καγκελάριο της Γερμανίας. Πώς αποτιμάτε την επίσκεψη Μέρκελ και ποια η σημασία της για την περαιτέρω ενίσχυση της ελληνογερμανικής συνεργασίας;
Πρώτα-πρώτα η επίσκεψη της κυρίας Μέρκελ επιβεβαιώνει την αναβάθμιση του διεθνούς κύρους της χώρας μας την τετραετία της διακυβέρνησής μας. Όλοι οι μεγάλοι ηγέτες έχουν περάσει από την Ελλάδα. Και μάλιστα δύο από αυτούς, ο Πρόεδρος Ομπάμα και ο Πρόεδρος Μακρόν επέλεξαν τη χώρα μας για να στείλουν ένα μήνυμα με ιδιαίτερα μεγάλο συμβολισμό: Ο Πρόεδρος Ομπάμα την τελευταία του ομιλία όπου απεύθυνε σε όλη την οικουμένη τις σκέψεις του για τη Δημοκρατία. Ο Πρόεδρος Μακρόν την πρώτη επίσημη ομιλία που αποτύπωσε τις ιδέες του για το μέλλον της Ευρώπης.
Επιβεβαιώνει επίσης αυτή η επίσκεψη την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα. Η κ. Μέρκελ ήρθε σε μια άλλη Ελλάδα από αυτή την οποία είχε επισκεφτεί το 2014. Και τρίτον, όχι λιγότερο σημαντικό, η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος της χώρας μας, με άμεσες επενδύσεις 7,5 δισ. το τελευταίο διάστημα, και η επίσκεψη της καγκελαρίου σηματοδοτεί επίσης και τις ακόμα σημαντικότερες προοπτικές που υπάρχουν για βελτίωση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας, πράγμα που φάνηκε και στις συναντήσεις της με επιχειρηματίες.
Σε εξέλιξη βρίσκεται στο Κοινοβούλιο η διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Υπάρχουν σημεία σύγκλισης;
Η επιθυμία μας είναι η συνταγματική αναθεώρηση να έχει την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Προφανώς εκεί που υπάρχει αρχή συμφωνίας, που μπορούν να υπάρχουν συγκλίσεις, γιατί υπάρχουν και σημαντικές ιδεολογικές διαφορές σε ορισμένα ζητήματα καθοριστικά, για παράδειγμα την απόκρουση του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, όπου δεν μπορούμε να έχουμε ιδιαίτερες πιθανότητες συνεννόησης. Αυτό που καθιστά προβληματική την τελική συναίνεση είναι ότι η ΝΔ δεν εμφανίζεται με μια φωνή. Ενώ ο γενικός εισηγητής της ακολουθεί μια γενικά δημιουργική στάση, ανάλογη με την δική μας και θα ήταν δεκτικός συναινέσεων, πολλές φορές έχουν έρθει εκπρόσωποι της ακροδεξιάς πτέρυγας της ΝΔ με το ακριβώς αντίθετο μήνυμα: «αν δεν ψηφίσετε την αλλαγή του άρθρου 16 ξεχάστε την αναθεώρηση». Είναι προφανές ότι παρόμοιοι θεσμικοί εκβιασμοί βρίσκονται εντελώς έξω από τη λογική του συντάγματος. Όπως προανέφερα, συγκλίσεις μπορεί να υπάρχουν εκεί που συμφωνούμε, όχι εκεί που διαφωνούμε.
Εμείς θα εξακολουθήσουμε να επιμείνουμε στη γραμμή της ευρύτερης δυνατής συνεννόησης, γιατί αυτό απαιτεί το Σύνταγμα και γιατί θέλουμε πράγματι μια αναθεώρηση με διπλό στίγμα: εμβάθυνση της Δημοκρατίας και απόκρουση του νεοφιλελευθερισμού. Δεν περιμένουμε την ανταπόκριση της Νέας Δημοκρατίας σε όλα, θα εκτεθεί όμως ανεπανόρθωτα αν αρνηθεί την ανάγκη αναθεώρησης υπερώριμων διατάξεων, όπως είναι αυτές των απαράδεκτων προβλέψεων για την ασυλία του πολιτικού προσωπικού.
Ποιες είναι οι προσδοκίες από την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Τουρκία;
Θέλουμε η επίσκεψη αυτή να συμβάλλει στην απομείωση της έντασης στο Αιγαίο και να θέσει εκ νέου τις βάσεις για την επανεκκίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Εμείς πιστεύουμε ότι οι διαφορές μεταξύ των κρατών μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιλύονται, και γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στη δυνατότητα επίλυσης των διαφορών με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, όπως κατεξοχήν αποδείξαμε με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Πώς εξελίσσεται ο Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας-ΗΠΑ. Ποια είναι τα πρώτα απτά αποτελέσματα;
Σε ό,τι αφορά τη γεωπολιτική, τη γεωστρατηγική σημασία του διαλόγου, ο αντίκτυπος του είναι προφανής. Οι θέσεις των Αμερικανών αξιωματούχων συστοιχίζονται πλέον με τις αντίστοιχες επίσημες δηλώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάγκη να γίνει πλήρως σεβαστό από όλες τις πλευρές, και από αυτές που το αμφισβητούν, το διεθνές δίκαιο. Αποτελεί λοιπόν μια πρόσθετη ενίσχυση της γεωπολιτικής ισχύος της χώρας μας και της θέσης της ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή.
Στο οικονομικό επίπεδο και οι δύο πλευρές έχουμε αποφασίσει να έχει δομικό χαρακτήρα, σταθερή και τακτική συχνότητα η συνεργασία μας. Εντός του Ιανουαρίου πρόκειται να γίνει νέα Διυπουργική Συνεδρίαση όλων των υπουργείων που συμμετείχαν στον Στρατηγικό Διάλογο, για να προωθήσουμε συστηματικά τα επενδυτικά και τα οικονομικά θέματα.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές και προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για το 2019;
Οι προτεραιότητες μας είναι δεδομένες και σταθερές, γιατί η εξωτερική μας πολιτική έχει πάγια χαρακτηριστικά. Το πρώτο της χαρακτηριστικό είναι ο πλήρης σεβασμός στο διεθνές δίκαιο και η προσπάθεια μας να είναι η Ελλάδα πάροχος ασφάλειας, παράγοντας σταθερότητας. Το δεύτερο χαρακτηριστικό της εξωτερικής μας πολιτικής είναι ο πολυδιάστατος χαρακτήρας της, και λόγω της θέσης της χώρας μας ως φυσικής γέφυρας ανάμεσα στην Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη και γιατί ιστορικά η χώρα μας ακολουθούσε πάντοτε μια φιλειρηνική πολιτική. Θέλουμε να διαδραματίζουμε ρόλο ενός τίμιου μεσολαβητή ανάμεσα στο σπίτι μας, στην Ευρώπη, και στις άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής. Τρίτον, και τελευταίο, θέλουμε στην περιοχή της Νοτιoανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής να επιβεβαιώσουμε τον ρόλο για την επιβεβαίωση κλίματος ασφάλειας και σταθερότητας, αλλά και για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών προοπτικών των χωρών αυτών. Στο πλαίσιο αυτών των γενικών κατευθύνσεων έχουμε στο παρελθόν αναλάβει μια σειρά από σημαντικές πολυμερείς πρωτοβουλίες, πολλές από αυτές με τη σφραγίδα του υπουργού Νίκου Κοτζιά, τις οποίες θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε.
Οι προκλήσεις αλλά και οι ευκαιρίες δεν είναι λίγες. Θέλω να ελπίζω ότι θα έχουμε και το θέμα των σχέσεων μας με την Αλβανία ανάλογη πρόοδο όπως και με την ΠΓΔΜ, με την αυτονόητη προϋπόθεση της επανεξέτασης κάθε μέτρου που θίγει τα δικαιώματα της μειονότητας μας εκεί. Και στο Κυπριακό θα επιμείνουμε οι διαπραγματεύσεις να ξεκινήσουν εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά, με την αναγνώριση δηλαδή της διεθνούς διάστασης του ζητήματος και την κατάργηση του αναχρονιστικού θεσμού των εγγυήσεων, αλλά και την σταδιακή απομάκρυνση των στρατευμάτων κατοχής.
Σημαντικά είναι τα μέτωπα και στην Ευρώπη, όπου το Μάιο θα έχουμε στις ευρωεκλογές τη σύγκρουση δύο θεμελιακά διαφορετικών απόψεων για την Ευρώπη: από τη μια μεριά το γάμο ακροδεξιάς και νεοφιλελευθερισμού, και από την άλλη μεριά τις δυνάμεις της κοινωνικής Ευρώπης, των δικαιωμάτων και των ανοικτών κοινωνιών.
