Στο «αντίθετο ρεύμα» από τους Ευρωπαίους η Ελλάδα για τη Βενεζουέλα: «Να μην αναγνωριστεί ο Γκουαϊδό»

Στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας που λαμβάνει χώρα απόψε στο Βουκουρέστι πρόκειται να συζητήσουν οι αρμόδιοι υπουργοί των 28 κρατών – μελών τις εξελίξεις στη Βενεζουέλα μετά την ευρωπαϊκή καταδίκη του καθεστώτος Μαδούρο, την οποία αναγκάστηκε να υπερψηφίσει η Ελλάδα αλλά καταψηφίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Την ίδια στιγμή, ελληνικές διπλωματικές πηγές ζητούν να μην αναγνωριστεί ως πρόεδρος της χώρας Χουάν Γκουαϊδό, ηγέτης της αντιπολίτευσης αλλά να προκηρυχθούν εκλογές.

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Στις 23 Ιανουαρίου 2019 ο Χουάν Γκουαϊδό, ηγέτης της αντιπολίτευσης και πρόεδρος της εθνοσυνέλευσης αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας με σκοπό να θέσει τέρμα στο αυταρχικό καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο. Την ίδια ημέρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες τον αναγνώρισαν ως προσωρινό πρόεδρο. Ο Νικολάς Μαδούρο τον κατηγόρησε ότι επιχείρησε πραξικόπημα και παράλληλα διέκοψε κάθε διπλωματική σχέση με την Ουάσινγκτ. Το καθεστώς Μαδούρο διέταξε όλους τους διπλωμάτες της χώρας να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ εντός 72 ωρών.

Την επόμενη ημέρα, 24 Ιανουαρίου, ο πλανήτης χωρίστηκε στα δύο για το ζήτημα. Δεκατρία από τα 14 μέλη του Lima Group (που περιλαμβάνει τα περισσότερα κράτη της νοτίου Αμερικής αλλά και το Μεξικό και τον Καναδά) υποστήριξαν τον Χουάν Γκουαϊδό. Αντίθετα, η Κούβα, η Τουρκία, η Βολιβία, η Ρωσία, η Κίνα και… ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξαν τον Νικολάς Μαδούρο.

Στις 25 Ιανουαρίου πήρε τον λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μέσω της Φεντερίκα Μογκερίνι, ύπατης εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της ΕΕ ζήτησε άμεσες και δημοκρατικές εκλογές στη Βενεζουέλα. Η Γερμανία, η Ισπανία και η Γαλλία κράτησαν την πιο σκληρή στάση. Ο Αλέξης Τσίπρας «αναγκάστηκε» να διαφωνήσει με το κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ και να στηρίξει την ευρωπαϊκή θέση.

Στις 26 Ιανουαρίου η ΕΕ ζήτησε τη διενέργεια εκλογών εντός οκτώ ημερών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (και ο Αλέξης Τσίπρας πλην του ΣΥΡΙΖΑ) απείλησαν με τη λήψη μέτρων κατά του καθεστώτος Μαδούρο. Ο υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας επέμεινε ότι ο Μαδούρο παραμένει ο νόμιμος πρόεδρος της χώρας. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας έδωσε διορία 72 ωρών σε όλους τους Αμερικανούς διπλωμάτες να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Στις 27 Ιανουαρίου το Ισραήλ και η Αυστραλία αναγνώρισαν Χουάν Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο.

Ελληνικές διπλωματικές πηγές: Να μην αναγνωριστεί ο Γκουαϊδό

Η Ελλάδα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ, υποστήριξε σταθερά ότι στο βαθμό που η ΕΕ επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Βενεζουέλα και υποστηρίζει τη διεξαγωγή εκλογών, οφείλει να ενεργοποιηθεί συγκροτημένα και με δική της διπλωματική πρωτοβουλία στη χώρα. Η αναγνώριση του ηγέτη της βενεζολάνικης αντιπολίτευσης, προέδρου της Εθνοσυνέλευσης Χουάν Γκουαϊδό ως de facto Προέδρου της χώρας, χωρίς τουλάχιστον την εκκίνηση ευρωπαϊκής διπλωματικής πρωτοβουλίας για τη δημιουργία συνθηκών διεξαγωγής ελεύθερων εκλογών, θα ήταν μια ανεύθυνη στάση, ειδικά δεδομένων των μεγάλων κινδύνων που υφίστανται για εμφύλιες συγκρούσεις, σε μία πολιτικά και κοινωνικά πολωμένη κοινωνία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Απελάσεις και συλλήψεις δημοσιογράφων

Το καθεστώς Μαδούρο απέλασε δύο δημοσιογράφους από τη Χιλή που συνελήφθησαν στη Βενεζουέλα το βράδυ της Τρίτης, κοντά στο προεδρικό μέγαρο στο Καράκας. Οι δύο Χιλιανοί δημοσιογράφοι μαζί με δύο Βενεζουελάνους συναδέλφους τους, θα απελαθούν από τη χώρα, αφού παραβίασαν αρκετούς κανονισμούς, όπως δήλωσε ο πρέσβης της Βενεζουέλας στη Χιλή. «Καταχράστηκαν την ιδιότητά τους ως τουρίστες για να στέλνουν ανταποκρίσεις χωρίς να έχουν διαπίστευση. Θα απελαθούν σήμερα», δήλωσε ο Αρεβάλο Μέντεζ στον ειδησεογραφικό ιστότοπο La Tercera.

Το Εθνικό Συνδικάτο Εργαζομένων στον Τύπο (SNTP) ανέφερε ότι οι δύο Βενεζουελάνοι, Μαϊκέρ Ιριάρτε και Άνα Ροντρίγκες, που εργάζονται για το ψηφιακό τηλεοπτικό κανάλι VPI, αφέθηκαν ελεύθεροι αφού κρατήθηκαν «αυθαίρετα» επί περίπου 12 ώρες. Όμως οι Χιλιανοί Ροντρίγκο Πέρες και Γκονσάλο Μπαραόνα, που εργάζονται για το τηλεοπτικό κανάλι TVN, παρέμειναν υπό κράτηση. Και οι τέσσερις συνελήφθησαν από μέλη της προεδρικής ασφάλειας.

Διχασμένος και ο στρατός στη Βενεζουέλα

Ο στρατός στη Βενεζουέλα έχει καθοριστικό ρόλο για το πώς θα εξελιχθεί η πολιτική κρίση στη χώρα. Προς το παρόν τάσσεται υπέρ του Μαδούρο. Ο διχασμός όμως ανάμεσα σε ανώτερα και κατώτερα στελέχη του είναι μεγάλος.

Λίγο αφότου ο Χουάν Γκουαϊδό αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της Βενεζουέλας, ο υπουργός Άμυνας Βλαντιμίρ Παντρίνο έγραφε στο Τwitter: «Ο στρατός μας δεν θα δεχθεί ποτέ έναν Πρόεδρο, ο οποίος θα τοποθετηθεί από σκοτεινές δυνάμεις ή παρακάμπτοντας τον νόμο και ο οποίος θα αυτοτοποθετείται». Αμέσως μετά ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, Χεσούς Σουάρες Τσούριο, δήλωσε την στήριξή του στον μέχρι σήμερα Πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο. Σχεδόν ταυτόχρονα πολλοί άλλοι στρατηγοί έσπευσαν να δηλώσουν την πίστη τους στον Μαδούρο.

Μπορεί λοιπόν ο Μαδούρο να στηριχθεί στο στρατό και να κερδίσει τη μάχη εναντίον του Χουάν Γκουαϊδό; Η πολιτική επιστήμων, Άνα Σόλιτς Λαντιβάρ, αμφιβάλλει: «Περισσότερο από τα tweets πρέπει να δούμε την τυπική ανακοίνωση που εξέδωσε ο στρατός για τη δημοκρατική διαδικασία. Εάν οι ένοπλες δυνάμεις σε αυτή την περίπτωση στηρίξουν τη συνταγματική τάξη θα μπορούσαν να ζητήσουν άμεσες εκλογές». Είναι πολύ δύσκολο, λέει, να προβλέψει κανείς τι θα γίνει, ωστόσο ο στρατός κατέχει ρόλο-κλειδί.

Παρόμοια είναι και η άποψη του πολιτικού επιστήμονα, Βόλφγκανγκ Μούνο, από το πανεπιστήμιο του Ρόστοκ: «Όποιος έχει την υποστήριξη του στρατού ορίζει το μέλλον της χώρας» επισημαίνει. Ο καθηγητής εκτιμά επίσης πως δεν υπάρχει ρήγμα μεταξύ του στρατού και της κυβέρνησης Μαδούρο. «Υψηλόβαθμοι υπάλληλοι επωφελούνται από το καθεστώς, έχουν προνόμια, ελέγχουν την πολιτική και την οικονομία και δεν πρόκειται να στηρίξουν την αντιπολίτευση» συμπληρώνει.

Ο Μαδούρο έδιωξε 20 τόνους χρυσού με ρωσικό Boeing

Ένα ρωσικό Boeing 777 προσγειώθηκε τη Δευτέρα στο αεροδρόμιο του Καράκας για να παραλάβει 20 τόνους χρυσού από τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της χώρας, ανάφερε ο Βενεζουελάνος βουλευτής Χοσέ Γκέρα σε ανάρτησή του στην σελίδα του στο twitter.

Ο ίδιος δεν παρουσιάζει αποδείξεις όσον αφορά τους ισχυρισμούς του, γράφει το πρακτορείο Bloomberg επισημαίνοντας ότι κατά το παρελθόν εργαζόταν ως οικονομολόγος στην κεντρική τράπεζα της Βενεζουέλας ενώ συνεχίζει να έχει επαφές με τους πρώην συναδέλφους του που εργάζονται εκεί. Εκτός των άλλων το πρακτορείο Bloomberg, επικαλούμενο δική του πηγή, γράφει ότι η κεντρική τράπεζα της Βενεζουέλας ετοιμάζεται να μεταφέρει στο εξωτερικό 20 τόνους χρυσού αξίας 840 εκατομμυρίων δολαρίων, ποσότητα που αντιστοιχεί στο ένα πέμπτο των αποθεμάτων χρυσού της χώρας.

Τη Δευτέρα η ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta είχε γράψει ότι από τη Μόσχα με προορισμό το Καράκας αναχώρησε αεροσκάφος της ρωσικής εταιρείας πτήσεων τσάρτερ Nordwind Airlines, στο οποίο με βάση το δημοσίευμα της εφημερίδας δεν επέβαιναν επιβάτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ιστοσελίδας FlightRadar24, το αεροσκάφος προσγειώθηκε την ίδια μέρα στο διεθνές αεροδρόμιο του Καράκας.

Ο εκπρόσωπος της αεροπορικής εταιρείας Nordwind αρνήθηκε να μιλήσει στο Bloomberg για τον σκοπό της πτήσης. Ο υπουργός Οικονομικών της Βενεζουέλας, Σιμόν Σέρπα, απέφυγε να σχολιάσει το θέμα του χρυσού δηλώνοντας ότι στο αεροδρόμιο δεν υπάρχει ρωσικό αεροσκάφος. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι το Κρεμλίνο δεν γνωρίζει τίποτα για το αεροσκάφος της Nordwind. Την ίδια άποψη εξέφρασε και η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, η οποία προσέθεσε ότι η κυβέρνηση δεν προτίθεται να προχωρήσει σε απομάκρυνση των Ρώσων από τη Βενεζουέλα.