Θ.Σκυλακάκης για Ταμείο Ανάκαμψης: «Προς το τέλος του καλοκαιριού θα εισρεύσουν τα πρώτα χρήματα»

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του σε ιστοσελίδα, ανέφερε μεταξύ άλλων πως προς το τέλος του καλοκαιριού θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία τα πρώτα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης.

Παράλληλα, περιγράφει τη «φιλοσοφία», τους στόχους και το σχετικό χρονοδιάγραμμα του ελληνικού σχεδίου για την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ο κ. Σκυλακάκης ξεκινά λέγοντας ότι για κρατήσει ένα και όχι ενάμιση το τελευταίο κρίσιμο μίλι της επιδημιολογικής κρίσης πρέπει «κάποιοι να σταματήσουν επιτέλους να κλείνουν το μάτι στα κορωνο-πάρτι και τα κορωνο-συλλαλητήρια» και να αξιοποιηθεί από τον καθένα μας με ευφυή τρόπο το εργαλείο των self tests για να προστατέψουμε εμάς, τους δικούς μας και την οικονομία-κοινωνία γενικότερα.

Ο αναπληρωτής υπουργός αποκαλύπτει σημαντικές πτυχές του σχεδίου «Ελλάδα2.0», εξηγεί τι θα γίνει αν φύγει η τελεία από τη μέση, επισημαίνει τους δημοσιονομικούς κινδύνους αλλά και αναδεικνύει τις αισιόδοξες παραμέτρους για την υπέρβαση των δύσκολων καταστάσεων.

Προβλέπει, επίσης, ότι ο φετινός τουρισμός θα φτάσει στο 50% του 2019 και ίσως λίγο παραπάνω, προσβλέπει επί της ουσίας στον «τουρισμό της τελευταίας στιγμής» και καρφώνει τον λαϊκισμό. Ο ίδιος απαντά στο ερώτημα για την επιστρεπτέα προκαταβολή εάν ήταν δική του ιδέα, μιλά για το άνοιγμα της εστίασης και για το πώς εκτιμά ότι θα καλυφθεί πλέον το επενδυτικό κενό.

Ο κ. Σκυλακάκης απαντά επίσης για τις πρόσφατες εκτιμήσεις του Γιάννη Στουρνάρα, αποκαλύπτει με ποιον υπουργό είναι σε ανοιχτή γραμμή, ξεχωρίζει το πιο σημαντικό πρόγραμμα (αυτό των δανείων που θα κινητοποιήσει 32 δισ.. ιδιωτικές επενδύσεις) και έργο του ελληνικού σχεδίου (την ψηφιοποίηση του κράτους) και δεν κρύβει ότι υπάρχουν 10 δρόμοι για να πάει στραβά το σχέδιο και ένας μόνος για να επιτύχει.

Ποιος είναι δε ο βασικός κίνδυνος κατά τον κ. Σκυλακάκη για τα δημοσιονομικά; «Και σήμερα και στο μέλλον και πάντα, είναι ο λαϊκισμός. Όσο αυτός ηττάται στην κοινωνία, τα δημόσια οικονομικά της χώρας δεν κινδυνεύουν», τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζοντας με νόημα ότι η κυβέρνηση ακολούθησε ευτυχώς «μία συνετή πολιτική και δεν υιοθετήσαμε τη λογική ”Αλέξη, δώστα όλα”, που μας πρότεινε ο κύριος Τσίπρας στην αρχή της πανδημίας».

H χώρα βρίσκεται, κατά τον πρωθυπουργό, στο τελευταίο κρίσιμο μίλι της επιδημιολογικής μάχης. Είναι το τελευταίο και υπό ποιες προϋποθέσεις;

«Είναι το τελευταίο μίλι. Αλλά για να κρατήσει ένα μίλι και όχι ενάμιση θα πρέπει όλοι να βοηθήσουμε. Τα μέτρα, όσο κι αν έχουμε κουραστεί, θα πρέπει να συνεχίσουμε να τα τηρούμε όσο μπορούμε. Επίσης θα πρέπει να σταματήσει η υπονόμευση της όλης προσπάθειας με μικροκομματικά κριτήρια. Απαιτείται να υπάρχει στοιχειώδης συναίσθηση κοινωνικής υπευθυνότητας και να αποφεύγουμε αδόκιμες συμπεριφορές.

​Να σταματήσουν επιτέλους κάποιοι να κλείνουν το μάτι στα κορωνο-πάρτι και τα κορωνο-συλλαλητήρια. Επίσης καθοριστικό στο επόμενο διάστημα είναι να αξιοποιήσουμε ο καθένας με ευφυή τρόπο το εργαλείο των self tests για να προστατέψουμε τους δικούς μας, τους φίλους μας, τους συμπολίτες μας μεγάλης ηλικίας ή/και με υποκείμενα νοσήματα, και βέβαια την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα».

Σε προηγούμενη συνέντευξη – τον περασμένο Δεκέμβρη – είχατε δηλώσει ότι ο κύκλος «ανοίγω-κλείνω» θα έχει σοβαρό κόστος στις επιχειρήσεις. Τέσσερις μήνες μετά και με τα τωρινά επιδημιολογικά δεδομένα μπορείτε να το περιγράψετε;

«Ασφαλώς μας κόστισε αν και ήταν δυστυχώς αναπόφευκτος. Η πανδημία έχει συνολικά κοστίσει το 2020 και τους τρεις πρώτους μήνες του 2021 από πλευράς ταμιακής επιβάρυνσης του Δημοσίου (τα μέτρα που λάβαμε και οι απώλειες εσόδων λόγω της ύφεσης), 33 δισ. ευρώ. Και προφανώς θα συνεχίσει να ανεβαίνει τους επόμενους μήνες με βάση τα μέτρα που έχουμε προγραμματίσει. Το κόστος αυτό μετριάζεται από την επιτυχία που είχε πέρσι η κυβέρνηση να εξασφαλίσει τα περισσότερα –κατά κεφαλήν– κονδύλια από κάθε άλλη χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

​Όμως ο συνολικός λογαριασμός είναι αναπόφευκτα αρνητικός και γι’ αυτό στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί στους επόμενους μήνες. Εμείς ως κυβέρνηση ακολουθήσαμε ευτυχώς μία συνετή πολιτική και δεν υιοθετήσαμε την λογική «Αλέξη δώστα όλα», που μας πρότεινε ο κύριος Τσίπρας στην αρχή της πανδημίας. Θα πρέπει όμως και ως κυβέρνηση και ως κοινωνία να συνεχίσουμε να είμαστε έτσι συνετοί και προσεκτικοί και στα επόμενα χρόνια».

Έχουν δαπανηθεί σημαντικά ποσά για τη στήριξη της αγοράς, επιχειρήσεων, νοικοκυριών. Υπάρχει κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά;

«Κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά απ’ όσα έχουμε πράξει ως τώρα δεν υπάρχει. Ο βασικός κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά, και σήμερα και στο μέλλον και πάντα, είναι ο λαϊκισμός. Όσο αυτός ηττάται στην κοινωνία, τα δημόσια οικονομικά της χώρας δεν κινδυνεύουν».

O διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας έκανε λόγο για κινδύνους για την ελληνική οικονομία την επόμενη ημέρα της πανδημίας (εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού πτωχεύσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων, κατάργηση πολλών θέσεων εργασίας κ.ά.) εάν δεν υπάρξουν ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, ανακατανομή πόρων σε δυναμικούς κλάδους και επιχειρήσεις με καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης. Πόσο υπαρκτός είναι αυτός ο κίνδυνος;

«Μετά το τέλος μίας τόσο βίαιης οικονομικής και υγειονομικής κρίσης είναι αναπόφευκτο ότι θα υπάρξουν δευτερογενείς επιπτώσεις. Μέχρι σήμερα, τόσο από πλευράς ΑΕΠ, όσο και από πλευράς ανεργίας τα έχουμε πάει πολύ καλύτερα απ’ ό,τι προέβλεπαν οι διεθνείς οργανισμοί. Για παράδειγμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε ύφεση 9,5% τον Οκτώβριο του 2020 και ανεργία 20% και καταλήξαμε σε ύφεση 8,2% και ανεργία στο 16,2%. Η ελπίδα μας είναι ότι οι απώλειες θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων, την επομένη της κρίσης της πανδημίας, θα αντισταθμιστούν από την αναβαλλόμενη κατανάλωση, τις υψηλές αποταμιεύσεις που έχουν ξεπεράσει τα 21 δισ. ευρώ επιπλέον στη διάρκεια της κρίσης και βέβαια από την σταδιακή είσοδο των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης στην οικονομία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε προβλήματα. Σημαίνει ότι γρήγορα θα τα ξεπεράσουμε».

Με δεδομένο ότι η οικονομία μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό -και ιδιαίτερα φέτος από την πορεία του εμβολιασμού- ποια είναι η εκτίμησή σας για τους επόμενους μήνες;

«Ο τουρισμός μπορεί να πάει κοντά στο 50% του 2019 ή ενδεχομένως και ακόμη καλύτερα. Δεν το ξέρουμε ακόμη όχι μόνο γιατί μας μένουν αρκετές εβδομάδες έξαρσης της πανδημίας, αλλά και γιατί η ψυχολογία της επόμενης μέρας -προπαντός η ψυχολογία των επισκεπτών μας- είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια. Ο τουρισμός της τελευταίας στιγμής θα παίξει καθοριστικό ρόλο το φετινό καλοκαίρι. Θα είναι λοιπόν καλύτερη η χρονιά τουριστικά, από το 2020 αλλά το πως και το πόσο μένει να το διαπιστώσουμε».

Πρόσφατα παρουσιάσατε το σχέδιο «Ελλάδα 2.0». Αν φύγει από την μέση η τελεία, τι;

«Πιο ενδιαφέρον είναι το ερώτημα τι θα σήμαινε το αποτέλεσμα αν αντί για τελεία βάζαμε παύλα. Τότε θα σήμαινε ότι με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης θα κερδίσουμε το ματς με τον κακό εαυτό μας. Και μάλιστα με καθαρό σκορ. Το «Ελλάδα 2.0» με την τελεία τώρα, σημαίνει την προσπάθεια που ξεκινά η χώρα με τη βοήθεια του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης να μεταβεί σε μία καινούργια εποχή, πιο ψηφιακή, πιο πράσινη, πιο παραγωγική, πιο ανθρώπινη».

Το ελληνικό λοιπόν σχέδιο ποια «φιλοσοφία» ακολουθεί;

«Η οικονομική φιλοσοφία του σχεδίου είναι απλή. Θέλουμε να μεταβούμε από μία οικονομία εσωστρεφή, με μεγάλα ποσοστά παραοικονομίας, με λίγες επενδύσεις, με χαμηλή παραγωγικότητα και παλιές τεχνολογίες, σε μία οικονομία που θα τα κάνει όλα αλλιώς. Αντί για παραοικονομία, χαμηλότερη φορολογία της εργασίας και της επιχειρηματικότητας, αντί για επενδυτικό κενό και ανεργία, διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον και πολλές καλές θέσεις εργασίας, αντί για εσωστρέφεια, ανταγωνιστικότητα και εξαγωγές, αντί για τεχνολογίες παρωχημένες, ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό. Ταυτόχρονα -και ως αναγκαία προϋπόθεση για όλα αυτά- με ένα αποτελεσματικό, ψηφιακό κράτος που παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στην υγεία, την παιδεία και την κοινωνική προστασία».

Και ποιο ρίσκο έχετε προβλέψει;

«Το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να έχουμε από τα καλύτερα σχέδια –κάτι που ήδη μας το πιστώνουν στην Ευρώπη αν δείτε τα δημοσιεύματα των πιο έγκυρων εντύπων στον κόσμο όπως ο Economist- και να την πατήσουμε στην υλοποίηση. Να παρασυρθούμε δηλαδή από τις χρόνιες αδυναμίες μας και να μην συνειδητοποιήσουμε στην πράξη και στις συμπεριφορές μας ότι αυτή η μοναδική ευκαιρία μπορεί να κατακτηθεί για την Ελλάδα μόνο αν στη διάρκεια των επόμενων ετών αλλάξουμε σε πολλαπλά επίπεδα τον τρόπο που λειτουργεί το ελληνικό κράτος».

Πότε αναμένονται ότι θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία τα πρώτα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης;

«Προς το τέλος του καλοκαιριού».

Ποιο έργο του σχεδίου κατά την άποψή σας θα αποδειχθεί η μεγάλη ευκαιρία για την χώρα; Και γιατί; Πότε θα αρχίσει και ποιους καταρχάς θα κινητοποιήσει για την συμμετοχή τους στην ίδια «αλυσίδα»;

«Αν έπρεπε να διαλέξω ένα πρόγραμμα θα σας έλεγα το πρόγραμμα των δανείων, το οποίο σκοπεύει να κινητοποιήσει 32 δισ. ευρώ ιδιωτικές επενδύσεις, πράσινες, ψηφιακές, εξωστρεφείς, καινοτόμες, που θα βοηθήσουν στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας και θα αλλάξουν την πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια.

Αν έπρεπε να διαλέξω ένα έργο θα σας έλεγα την ψηφιοποίηση του κράτους, η οποία θα αφορά κάθε Έλληνα πολίτη και θα την βλέπουμε να επηρεάζει τη ζωή μας σε πολλαπλές πτυχές και καθημερινά, στις πολεοδομίες, στις εφορίες, στο κτηματολόγιο, στη δικαιοσύνη, στην πρόσβασή μας στις κοινωνικές υπηρεσίες, στην ποιότητα της παροχής των υπηρεσιών υγείας και παιδείας, στην καθημερινότητά μας με τόσους τρόπους που δε μας παίρνει ο χώρος σήμερα και ο χρόνος για να τους συζητήσουμε. Όλα τα παραπάνω, μαζί και με τον πράσινο μετασχηματισμό, αλλάζουν εκ βάθρων τον τρόπο που λειτουργεί η ελληνική οικονομία και στο μάκρος του χρόνου και η ίδια η ελληνική κοινωνία».

Οι της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι δεν προηγήθηκε η αναγκαία διαβούλευση με τα πολιτικά κόμματα και τους κοινωνικούς εταίρους και φορείς και ότι το σχέδιο υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερήμην τους. Θα γίνει συζήτηση αφού εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

«Διαβούλευση έγινε, όπως έγινε και εκτεταμένη συζήτηση στη Βουλή, όπου συζητούσαμε επί 9,5 ολόκληρες ώρες. Κι ενώ η αντιπολίτευση είπε ξανά και ξανά ότι δεν κάνουμε αρκετό διάλογο, όταν ήρθε η ώρα να απαντήσω ούτε ένας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν στην αίθουσα για να ακούσει τις απαντήσεις. Σε κάθε περίπτωση το σχέδιο όταν εγκριθεί από την ΕΕ θα έρθει για να συζητηθεί και να ψηφιστεί και από την Ελληνική Βουλή».

Πώς το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» επιχειρεί να αντιστρέψει το επενδυτικό κενό στο οποίο έχετε αναφερθεί;

«Πρώτα απ’ όλα, μειώνοντας τα επιτόκια δανεισμού των επενδυτών, μέσω των δανείων, έχοντας πολύ σημαντικές επιδοτήσεις -συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ- για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προωθώντας δεκάδες μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν το επενδυτικό περιβάλλον και ακόμα, με την ψηφιοποίηση του κράτους, η οποία θα μειώσει τη γραφειοκρατία και θα διευκολύνει τις επενδυτικές δραστηριότητες, με τα πολεοδομικά σχέδια, με την επιτάχυνση της δικαιοσύνης κ.λπ».

Είναι σχεδόν παγιωμένη η εικόνα που θέλει τη χώρα μας «διαχρονικά» να μην μπορεί να απορροφήσει εγκαίρως ευρωπαϊκά κονδύλια. Πώς θα γίνει διαφορετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης;

«Με σφιχτή παρακολούθηση, με ένα πληροφοριακό σύστημα που θα παρακολουθεί κάθε έργο και κάθε διαδικασία από πολύ κοντά, με κίνητρα απόδοσης σε όλους όσους εμπλέκονται στην προώθηση του προγράμματος -περιλαμβανομένων και των επιτροπών διαγωνισμών- και προωθώντας ταυτόχρονα τις μεταρρυθμίσεις που προανέφερα, ώστε το ίδιο το κράτος να λειτουργεί συνολικά με μεγαλύτερη ταχύτητα».

Θα έχετε πετύχει αν στο τέλος της τετραετίας…

…εκτελεστεί το σχέδιο έτσι όπως το έχουμε προγραμματίσει. Γιατί το σχέδιο αλλάζει την Ελλάδα.

Τι, ωστόσο, σας προβληματίζει ή σας ανησυχεί στην αφετηρία της διαδρομής για την υλοποίηση του σχεδίου;

«Ο διπλασιασμός της απορρόφησης των πόρων και ταυτόχρονα ο διπλασιασμός ή τριπλασιασμός της μόχλευσης ιδιωτικών πόρων, σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα του παρελθόντος, είναι φορτίο βαρύ και ευθύνη πολύ μεγάλη. Συνεπώς στη φάση αυτή όλα πρέπει να με ανησυχούν. Γιατί υπάρχουν 10 τρόποι για να πάει στραβά το σχέδιο και ένας μόνο δρόμος για να επιτύχει».

Πώς θα περιγράφατε την εξέλιξη του χρέους και της ύφεσης λόγω της πανδημίας;

«Η ύφεση πήγε καλύτερα του αναμενόμενου. Το χρέος επιβαρύνθηκε από τον υπερβολικά πολύ χρόνο που έχει διαρκέσει η κρίση. Όμως οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας με όλα όσα σας είπα είναι καλές. Θα πάμε και στο χρέος πολύ καλύτερα τα επόμενα χρόνια».

Έχετε κάνει δημοσιονομικό κουμάντο και για ένα ενδεχόμενο νέο κύμα της πανδημίας μετά το καλοκαίρι;

«Απεύχομαι ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το θεωρώ ελάχιστα πιθανό. Σε κάθε περίπτωση πάντως έχουμε δείξει ότι μπορούμε να χειριζόμαστε τις πιο δύσκολες κρίσεις και τις πιο αντίξοες συνθήκες».

Σε ποιο αίτημα για οικονομική ενίσχυση π.χ. ενός κλάδου είπατε όχι;

«Δεν δουλεύουμε με αυτό τον τρόπο. Ακούμε προσεκτικά τους κλάδους, μετράμε τι όντως συμβαίνει, με πολλαπλά εργαλεία και στη συνέχεια σχεδιάζουμε εμείς τα μέτρα, με κριτήριο την αποτελεσματικότητα και την δικαιοσύνη. Όχι με κύριο κριτήριο τα αιτήματα. Να πω ένα παράδειγμα. Εμείς σχεδιάσαμε την επιστρεπτέα προκαταβολή. Ήταν μια αρχική ιδέα δική μου τολμώ να πω, που την επεξεργαστήκαμε ως ομάδα, όπως πάντα δουλεύει το οικονομικό επιτελείο και απέδωσε. Κανείς δεν μας την ζήτησε».

Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση το άνοιγμα της εστίασης μετά το Πάσχα;

«Ελπίζω ότι αυτό θα επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες».

Με ποιον Υπουργό επικοινωνείτε όλο και πιο συχνά και για ποιο θέμα;

«Με τον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, με τον οποίο έχουμε όλο αυτό το διάστημα μια άριστη και πολύ στενή συνεργασία».

Εάν δεν είχατε αναλάβει «σεφ» του σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, ποια κυβερνητική αρμοδιότητα θα θέλατε να αναλάβετε;

«Το μαγείρεμα το αφήνω για το σπίτι, είναι αγαπημένη ενασχόληση. Όσο για τις αρμοδιότητες πιστεύω βαθύτατα ότι όταν μετέχεις σε μια κυβέρνηση ο καλύτερος τρόπος για να πετύχεις τη δουλειά που αναλαμβάνεις είναι να επικεντρώνεις τη σκέψη σου στην ευθύνη που ήδη έχεις και να εξορίζεις, εντελώς από αυτή, αλλότριες ευχές και επιθυμίες».

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί χαρακτηρίζεται από τον αρμόδιο Υπουργό μεταρρύθμιση και ότι θα λειτουργήσει υπέρ της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Γιατί;

«Γιατί θα βοηθήσει να αυξήσουμε την απασχόληση και να περιορίσουμε την παράτυπη εργασία – συνήθως συνδυασμένη με πλασματικά ωράρια και κατάχρηση του θεσμού της μερικής απασχόλησης–, που παγιδεύει εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε προσωρινές δουλειές και τους στερεί την προοπτική που εξασφαλίζει ο καλός μισθός και η σταθερή, μόνιμη δουλειά».