Εφορευτική επιτροπή στις εκλογές: Όσα πρέπει να ξέρετε αν επιλεγείτε ως μέλος

Τις τελευταίες λεπτομέρειες ενόψει των κρίσιμων εκλογών της 21ης Μαΐου ρυθμίζει ο κρατικός μηχανισμός, με στόχο την άρτια διεξαγωγή τους.

Ένα από τα ζητήματα που αναμένεται να διευθετηθούν τις επόμενες ημέρες είναι και ο ορισμός των πολιτών που θα αναλάβουν αμισθί να είναι μέλη των εφορευτικών επιτροπών την Κυριακή των εκλογών.

Τα μέλη αλλά και οι αναπληρωτές τους προκύπτουν ύστερα από κλήρωση και είναι υποχρεωμένα να παρουσιαστούν στο εκλογικό κέντρο και να εκτελέσουν το καθήκον τους.

Πιο συγκεκριμένα, σε κάθε εκλογικό τμήμα ορίζεται εφορευτική επιτροπή που αποτελείται από τον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ως πρόεδρο και τέσσερα μέλη, που αναπληρώνονται από ισάριθμα αναπληρωματικά.

Σύμφωνα με το σχετικό προεδρικό διάταγμα, η άσκηση των καθηκόντων ενός πολίτη ως μέλους εφορευτικής επιτροπής είναι υποχρεωτική. Η μη προσέλευση του μέλους της εφορευτικής επιτροπής αποτελεί αδίκημα. Μάλιστα, ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής μπορεί να διατάξει την βίαιη προσαγωγή του μέλους της εφορευτικής επιτροπής στο εκλογικό τμήμα.

Σε περίπτωση που κάποιο μέλος της εφορευτικής επιτροπής επικαλεστεί κώλυμα, όπως π.χ. ασθένεια ή εγκυμοσύνη, που δεν επιτρέπει την παρουσία του, οφείλει να είναι σε θέση να το αποδείξει (π.χ. ιατρική γνωμάτευση), ενώ θα πρέπει να γνωρίζει πως η παρουσία του ή μη στην επιτροπή εναπόκειται τελικά στη διακριτική ευχέρεια του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής.

Σε κάθε περίπτωση, η ενημέρωση του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής για τυχόν κωλύματα θα πρέπει να γίνεται εγκαίρως, κυρίως για πρακτικούς λόγους (αντικατάσταση του μέλους, ανάθεση αρμοδιοτήτων στα λοιπά μέλη, κ.ο.κ.).

Αξίζει να τονιστεί πως στο προεδρικό διάταγμα αναφέρεται ότι τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών είναι υποχρεωμένα να εκτελούν τα καθήκοντά τους ανεξαρτήτως αν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως.

Να σημειωθεί ότι ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής λαμβάνει τα στοιχεία των κληρωθέντων μελών της εφορευτικής επιτροπής του τμήματός του από τον οικείο έφορο και έχει κάθε δικαίωμα να ζητήσει από ψηφοφόρο-μέλος της εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν επικαλείται τυχόν κώλυμα, να παραμείνει στο εκλογικό τμήμα, εφόσον προσέλθει να ψηφίσει.

Οι οριζόμενοι ως μέλη των εφορευτικών επιτροπών πρέπει να έχουν τουλάχιστον απολυτήριο δημοτικού σχολείου και να μην έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.

Από την κλήρωση για μέλη της εφορευτικής επιτροπής εξαιρούνται δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι ή έμμισθοι υπάλληλοι δημοτικών νομικών προσώπων και ιδρυμάτων. Επίσης όσοι με αυτές τις ιδιότητες υπηρέτησαν την τελευταία τριετία προ της εκλογής. Επίσης, εξαιρούνται οι δικηγόροι που έχουν οριστεί δικαστικοί αντιπρόσωποι σε εκλογικό τμήμα.

Το κώλυμα ισχύει και για τους αποστρατευθέντες αξιωματικούς, τα όργανα των σωμάτων ασφαλείας, καθώς και γι’ αυτούς που διετέλεσαν δήμαρχοι και πρόεδροι κοινοτήτων κατά την τελευταία τριετία.

Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα για την εφορευτική επιτροπή, στα καθήκοντα των μελών είναι να διευθύνουν την εκλογή αλλά και να τηρούν τα εξής βιβλία:

βιβλίο πρακτικών,
πρωτόκολλο ψηφοφορίας και
βιβλίο διαλογής ψήφων. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών είναι δυνατή η απλούστευση, ενοποίηση ή η κατάργηση ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων.
Ποιες πράξεις και παραλείψεις μελών της εφορευτικής επιτροπής αποτελούν αδικήματα
Με φυλάκιση από τρεις μήνες μέχρι τρία χρόνια και με χρηματική ποινή τιμωρούνται τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών:

Αν εν γνώσει τους δεχτούν να ασκήσει το εκλογικό δικαίωμα πρόσωπο που, ή δεν είναι γραμμένο στους εκλογικούς καταλόγους ή ψευδώς εμφανίζεται αντ’ άλλου που είναι γραμμένο σε αυτούς, ή άσκησε ήδη αυτό το δικαίωμα.
Αν εν γνώσει τους αποκλείσουν κάποιον από τους γραμμένους στον εκλογικό κατάλογο εκλογείς, να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα.
Αν αδικαιολόγητα περιορίσουν οπωσδήποτε τη χρονική διάρκεια της ψηφοφορίας ή τη διακόψουν ή την αναβάλουν.
Αν αδικαιολόγητα μεταβάλουν τον τόπο της διεξαγωγής της ψηφοφορίας που νόμιμα έχει οριστεί.
Αν αδικαιολόγητα διώξουν από τον τόπο της ψηφοφορίας υποψήφιο ή αντιπρόσωπο ή αναπληρωτή του ή δεν αναγνωρίσουν αυτούς που έχουν διοριστεί νόμιμα αντιπρόσωποι, ή αναπληρωτές υποψηφίου.