Εκλογές 2023
Πέντε ημέρες έμειναν για την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση της 21ης Μαΐου και οι αναλύσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Ο συνταγματολόγος Γιώργος Καραβοκύρης και ο εκλογικός αναλυτής Παναγιώτης Κουστένης ανέλυσαν την επόμενη ημέρα των εκλογών.
Αρχικά θα πρέπει να πούμε πως μετά από αρκετά χρόνια, οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής. Αυτό σημαίνει πως τα κόμματα που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 3% των ψήφων μοιράζονται απολύτως αναλογικά τις 300 βουλευτικές έδρες με βάση το ποσοστό τους. Δεν προβλέπεται πριμοδότηση εδρών για το πρώτο κόμμα και ο πήχυς της αυτοδυναμίας ανεβαίνει όσο μειώνεται το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.
Ο επίκουρος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, Γιώργος Καραβοκύρης απαντά τι σημαίνει πρακτικά αυτό.
«Η απλή αναλογική πρακτικά σημαίνει ότι για να έχουμε μια πλειοψηφική εκδοχή κυβέρνησης, αυτή που έχουμε συνηθίσει και γνωρίζουμε και από τη μεταπολίτευση, απαιτείται ένα υψηλό ποσοστό, το οποίο δύσκολα πλέον συγκεντρώνουν τα κόμματα στις σημερινές εκλογικές συνθήκες γενικά στην Ευρώπη. Άρα, η απλή αναλογική θέτει πολύ ψηλά τον πήχη τον πήχη της αυτοδυναμίας και γενικά της εξεύρεσης μιας κυβερνητικής πλειοψηφίας, είτε αυτή είναι μονοκομματική, είτε αυτή προκύπτει μέσα από κυβερνήσεις συνεργασίας ή συνασπισμού κομμάτων», εξηγεί στο euronews.
Στο κρίσιμο ερώτημα αν υπάρχει πιθανότητα να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση από τις κάλπες της 21ης Μαΐου, ο εκλογικός αναλυτής και διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης Παναγιώτης Κουστένης αποκλείει το ενδεχόμενο.
«Είναι πρακτικά αδύνατο. Με τον συγκεκριμένο εκλογικό νόμο που θα γίνουν οι εκλογές, οι αμέσως επόμενες, το απαιτούμενο ποσοστό που πρέπει να έχει ένα κόμμα ή μια σύμπραξη κομμάτων, ούτως ώστε να αποκτήσει τις 151 έδρες για τις απαραίτητες για κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αντιστοιχεί σε 45% ή 46% περίπου των ψήφων. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι πολύ υψηλό ποσοστό για να το έχει ένα κόμμα μόνο του, οπότε το μόνο σενάριο που μπορεί να εξεταστεί ως πιθανό είναι το σενάριο μιας κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ διαφόρων κομμάτων».
Δεύτερες εκλογές
Αν υποθέσουμε πως δεν προκύψει κυβέρνηση τότε θα προκηρυχθούν νέες εκλογές που θα γίνουν το αργότερο στις αρχές Ιουλίου. Αυτή η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, όμως, θα διεξαχθεί με ένα διαφορετικό εκλογικό σύστημα.
Στις δεύτερες εκλογές επανέρχεται το μπόνους πλειοψηφίας «έστω σε μια κλιμακωτή μορφή, όπως ορίζει ο νόμος». Δηλαδή, «δεν είναι σταθερό προκαθορισμένο στις 40, στις 50 έδρες, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν. Πλέον θα έχει ένα κλιμακωτό μέγεθος, καθώς θα εξαρτάται και από το ποσοστό του πρώτου κόμματος», επισημαίνει ο Π. Κουστένης και προσθέτει: «Λόγω του μπόνους πλειοψηφίας, το όριο που λέγαμε πριν του 45% με 46% μειώνεται αρκετά σημαντικά, πέφτει γύρω στο 38%».
Το κόμμα που θα βγει πρώτο θα αποκτήσει μπόνους και μετά το ποσοστό που χρειάζεται για την αυτοδυναμία θα εξαρτηθεί από τα πόσα κόμματα θα μπουν μέσα στη Βουλή. Έτσι, με το δεύτερο εκλογικό σύστημα, ο σχηματισμός κυβέρνησης καθίσταται ευκολότερος.
Τρίτη κάλπη;
Αν όμως το πρώτο κόμμα της δεύτερης κάλπης δεν μπόρεσε να πιάσει τον μειωμένο πήχυ του 38%;
«Εφόσον ωστόσο κανένα κόμμα δεν δεχθεί να την παράσχει συνεργασία, σε αυτή την περίπτωση πηγαίνουμε αναγκαστικά σε τρίτες εκλογές -με τη διαφορά ότι σε μια τέτοια περίπτωση το κόμμα το οποίο θα έχει αρνηθεί αυτή τη συνεργασία, ουσιαστικά αναλαμβάνει και την ευθύνη της τρίτης κάλπης», τονίζει ο Π. Κουστένης.
