Έρχεται υπουργείο ΛΟΑΤΚΙ;

Την «υλοποίηση της «Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ» δεσμεύεται το κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ, κάτι που αναμένεται να φέρει και τη δημιουργία ενός νέου υπουργείου. 

«Κάθε πράγμα στον καιρό του» απάντησε προσφάτως κυβερνητικός αξιωματούχος σε ερώτηση για την πιθανότητα νομοθετήσεως του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών.

Η «Εστία» δημοσίευσε σήμερα τα βασικά σημεία του εμπεριστατωμένου πορίσματος που συνέταξε με αντικείμενο την «Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ» ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία του εξαίρετου δικαστή μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Αλέξανδρου Σισιλιάνου.

Το πόρισμα αυτό, τμήματα του οποίου ήδη εφαρμόζονται με νομοθετικές ρυθμίσεις για τις θεραπείες μεταστροφής και τον τρόπο που διεξάγεται η εθελοντική αιμοδοσία, ήδη απεστάλη από το Υπουργείο Εσωτερικών σε άλλα υπουργεία, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και δημόσιους οργανισμούς, όπως οι περιφέρειες και οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, προκειμένου να αρχίσει σιγά σιγά η προετοιμασία για την εφαρμογή της τολμηρής μεταρρυθμιστικής πολιτικής της Κυβερνήσεως μετά τις εκλογές σε σειρά τομέων του κυβερνητικού έργου, όπως η Εκπαίδευση, η Εργασία, το Μεταναστευτικό, το Οικογενειακό Δίκαιο, τα Σώματα Ασφαλείας κ.ἄ.

Το πόρισμα της Επιτροπής Σισιλιάνου στην οποία μετείχαν σύμβουλοι του Γραφείου Πρωθυπουργού μελέτησε με επιμέλεια την κυβερνητική δομή που έχει υιοθετηθεί σε πλειάδα ευρωπαϊκών χωρών, όπως στην Μεγάλη Βρεταννία, η Νορβηγία, η Μάλτα, ο Καναδάς, και διαπίστωσαν ότι κοινό στοιχείο ήταν πως παντού υπάρχει «διακριτή κυβερνητική δομή».

Έτσι, κατέληξαν στην εξής πρόταση: «Με δεδομένη την εμπειρία άλλων χωρών αλλά και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ειδικά χαρακτηριστικά, την διάρθρωση και την λειτουργία της ελληνικής διοικητικής μηχανής, κρίνεται σκόπιμο η αρμόδια κυβερνητική δομή που θα συσταθεί, να υπάγεται τουλάχιστον κατά την πρώτη φάση λειτουργίας της στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Εξ άλλου, η οδός αυτή επελέγη και στην περίπτωση της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Άτομα με Αναπηρία στο πλαίσιο του νόμου 4622/2019 για την επιτελική λειτουργία του κράτους».

Και συνεχίζει το πόρισμα: «Συγκεκριμένα προτείνεται να συσταθεί με ειδική νομοθετική διάταξη και συντονιστική λειτουργία «Εθνικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+», ο οποίος επικοινωνεί με τα επί μέρους υπουργεία και άλλους κρατικούς φορείς και συντονίζει την δράση τους. (…) Είναι ακόμη επιτακτική ανάγκη ανά υπουργείο να υπάρχει τουλάχιστον ένα στέλεχος που θα λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και θα συνεργάζεται τόσο με την δομή που θα συσταθεί όσο και με άλλα στελέχη από συναρμόδια υπουργεία. Ειδικά εις ό,τι αφορά τα Υπουργεία Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υγείας, Μετανάστευσης και Ασύλου, Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Εργασίας, κρίνεται αναγκαία η πρόσληψη υπαλλήλων με εξειδικευμένη γνώση στα επί μέρους αναφερόμενα στο παρόν πόρισμα ζητήματα (…) Σε δεύτερη φάση θα μπορούσε να εξεταστεί η ίδρυση ενός Αυτοτελούς Υπουργείου για τα θέματα Ισότητας σε όλες τους τις διαστάσεις και όχι μόνον σε αυτή του φύλου κατά τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.»

Το πόρισμα υπεισέρχεται σε όλους σχεδόν τους τομείς της κυβερνητικής πολιτικής που εφάπτονται της αρμοδιότητας του και καταθέτει προτάσεις προς υλοποίηση. Στην εκπαίδευση, προτείνεται «η έκδοση εξειδικευμένης εγκυκλίου για την διαχείριση καθημερινών ζητημάτων σεξουαλικού προσανατολισμού, εκφράσεως ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου. Αναγκαία είναι και η αναδιατύπωση και συμπλήρωση των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών». Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται «η διαμόρφωση εξειδικευμένου αναλυτικού προγράμματος ανά τάξη για την σεξουαλική εκπαίδευση με μορφή συμπεριληπτική».

Στο πόρισμα αναφέρεται, επίσης, το εξής: «Το σχολικό πρόγραμμα θα μπορούσε, επίσης, να συμπεριλάβει την ανάμειξη σημαντικών λογοτεχνικών κειμένων ΛΟΑΤΚΙ+ συγγραφέων, ιστορικών μορφών, ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων που προήγαγαν τον πολιτισμό και τις επιστήμες ή την συμμετοχή στα κοινά και την πολιτική. Ακόμη και στο μάθημα της Έκθεσης, σκόπιμη θα ήταν η ανάλυση θεμάτων που προάγουν την διαφορετικότητα και ειδικότερα την ΛΟΑΤΚΙ ορατότητα».

Το πόρισμα αναφέρει ότι αλλαγές μικρότερης κλίμακας μπορούν να γίνουν και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. «Ενδεικτικά αναφέρουμε την αναθεώρηση του πειθαρχικού δικαίου στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να προστατεύονται ΛΟΑΤΚΙ+ μέλη ΔΕΠ από διακρίσεις, η διευκόλυνση αλλαγής ονόματος σε πτυχία για άτομα που έχουν προχωρήσει σε διευκόλυνση αλλαγής φύλου και κυρίου ονόματος».

Για τα θέματα προσφύγων και μεταναστών, η επιτροπή προτείνει: «Οι ΛΟΑΤΚΙ αιτούντες άσυλο είναι μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα. Υπάρχουν σήμερα 76 χώρες στις οποίες άνθρωποι διώκονται λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου τους. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ΛΟΑΤΚΙ έχουν υποστεί βασανιστήρια ή έχουν και θανατωθεί. Ένα ζήτημα που προτείνουμε να ρυθμιστεί είναι η συμπερίληψη των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στις ευάλωτες ομάδες που χρήζουν ειδικών εγγυήσεων όταν τα εν λόγω άτομα προέρχονται από χώρες που η ομοφυλοφιλία είναι ποινικοποιημένη (…) Θα μπορούσε να εξεταστεί και η δυνατότητα απόδοσης καθεστώτος διεθνούς προστασίας σε ομόφυλους συντρόφους που αιτούνται άσυλο στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης».

Τέλος σε ό,τι αφορά το ευαίσθητο ζήτημα του γάμου ομοφύλων, η Επιτροπή είναι προσεκτική στις διατυπώσεις της. Επικαλείται κατ’ αρχάς απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο αναγνώρισε ότι η σχέση ενός ομόφυλου ζευγαριού δεν εμπίπτει απλώς στην ιδιωτική ζωή των ενδιαφερομένων αλλά συνιστά οικογενειακή ζωή. Μελετά, επίσης, το διεθνές νομοθετικό πλαίσιο για να συμπεράνει ότι «από την σύντομη αυτή επισκόπηση αναδεικνύεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, όπως και οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία, καθώς και έξι χώρες της Κεντρικής και της Λατινικής Αμερικής έχουν προχωρήσει στην θεσμοθέτηση του γάμου των ομοφύλων. Ότι κατά κανόνα «γάμος και υιοθεσία βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση και νομοθετούνται ταυτόχρονα».

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι «είναι γεγονός ότι τα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, εντός και εκτός ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Τουρκίας), έχουν επιλέξει προς το παρόν την προσήλωσή τους στην παραδοσιακή αντίληψη περί γάμου και οικογένειας. Τα επιχειρήματα υπέρ της προσκόλλησης στην πρωτύτερη παράδοση ή και του θεσμικού εκσυγχρονισμού, κατά τα δυτικά πρότυπα, είναι καθ’ όλα σεβαστά».

Στο σημείο αυτό, η Επιτροπή αισθάνεται την ανάγκη να τονίσει: «Ωστόσο, καμία στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ δεν θα μπορούσε να μην θέτει το ζήτημα της ισότητας στον πολιτικό γάμο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα ΛΟΑΤΚΙ+ 2020-2025. Πολλές άλλες πολιτικές ισότητας απορρέουν άμεσα ή έμμεσα από αυτήν την μορφή ισότητας».

Η Επιτροπή προσφεύγει στο σκεπτικό μιας αποφάσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ του 2015, η οποία τονίζει ότι «οι άνθρωποι αυτοί σέβονται βαθιά την ιδέα του γάμου, τόσο βαθιά μάλιστα που αποζητούν την προσωπική τους ολοκλήρωση μέσα από αυτόν», για να προτείνει το εξής: «Τυχόν θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου θα πρέπει να γίνει με νομοθέτημα, το οποίο θα ρυθμίζει και τα επί μέρους ζητήματα τα οποία θα ανακύψουν, όπως, για παράδειγμα, οι ουσιαστικές, νομοτεχνικές και ορολογικές προσαρμογές του δικαίου της συγγένειας, όπου αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο».