Η ιστορία των τηλεοπτικών εκλογικών αντιπαραθέσεων στην Ελλάδα

Η γνωστή -με τον ξενόγλωσσο όρο ντιμπέιτ (debate) και με τον νεολογισμό τηλεμαχία- είναι η απευθείας μετάδοση τηλεοπτική αντιπαράθεση των πολιτικών αρχηγών ως μία μορφή προεκλογικής επικοινωνίας με το σώμα των πολιτών – ψηφοφόρων.

Πρωτοεμφανίσθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στην προεκλογική εκστρατεία του 1960 και ήταν μία ιδέα του διευθυντή του CBS Φρανκ Στάντον (1908-2006), εμβληματικής προσωπικότητας της αμερικανικής τηλεόρασης, ο οποίος επινόησε και το πρώτο μηχάνημα για τη μέτρηση της τηλεθέασης. Η πρώτη τηλεμαχία έγινε ανάμεσα στους υποψήφιους προέδρους των ΗΠΑ Τζον Κένεντι και Ρίτσαρντ Νίξον στις 26 Σεπτεμβρίου 1960 και ανέδειξε νικητή τον Κένεντι, που εξελέγη τελικά πρόεδρος των ΗΠΑ δύο μήνες αργότερα.

Στην Ελλάδα, μία πρώιμη μορφή τηλεμαχίας εμφανίστηκε το 1990, όταν το Πάντειο Πανεπιστήμιο διοργάνωσε συζήτηση για την εξωτερική πολιτική, με τη συμμετοχή των τριών συνεταίρων της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα (Μητσοτάκης, Παπανδρέου, Φλωράκης). Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου αρνήθηκε να συμμετάσχει σε τηλεοπτικό διάλογο με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και η Νέα Δημοκρατία εκμεταλλεύτηκε την άρνησή του αυτή, παρουσιάζοντας με μία αντίστοιχη τηλεοπτική διαφήμιση (άδεια καρέκλα).

Η πρώτη τηλεμαχία «κλασσικού τύπου» έγινε στις 13 Σεπτεμβρίου 1996, μεταξύ του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Μιλτιάδη Έβερτ. Το μοντέλο που επιλέχθηκε ήταν αυτό των «παράλληλων μονολόγων» (μία μικρή ομάδα δημοσιογράφων θέτει ερωτήσεις στους πολιτικούς και οι πολιτικοί απευθύνουν το λόγο στους δημοσιογράφους, χωρίς να υπάρχει μεταξύ τους διάλογος), που ισχύει σε γενικές γραμμές μέχρι σήμερα.

Η Τηλεμαχία της 12ης Μαρτίου 1990

Διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Παντείου Πανεπιστημίου ενόψει των εκλογών της 8ης Απριλίου 1990 και επικεντρώθηκε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Συμμετείχαν οι συνεταίροι της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας), Ανδρέας Παπανδρέου (πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ) και Χαρίλαος Φλωράκης (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου). Συντονιστής ήταν ο δημοσιογράφος Γιάννης Καψής και τις ερωτήσεις υπέβαλε ο καθηγητής του Παντείου Δημήτρης Κώνστας.

Η Τηλεμαχία της 13ης Σεπτεμβρίου 1996

Χωρίς να προκύψει κάτι το ουσιαστικό και με τη γενική εντύπωση ότι η αναμέτρηση δεν έδωσε μεγάλο νικητή ή μεγάλο ηττημένο, πραγματοποιήθηκε η τηλεοπτική αναμέτρηση μεταξύ του πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σημίτη και του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Μιλτιάδη Έβερτ, ενόψει των εκλογών της 22ας Σεπτεμβρίου. Ήταν η πρώτη κλασικού τύπου τηλεμαχία στην Ελλάδα και μεταδόθηκε σε εθνικό δίκτυο απ’ όλα τα τηλεοπτικά κανάλια.

Οι δύο άνδρες μίλησαν για θέματα οικονομίας και για τα εθνικά θέματα, με επίκεντρο τη νύκτα της κρίσης των Ιμίων, όπου ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης υποστήριξε ότι είχε δώσει εντολές που δεν εξετελέσθησαν. Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν ο Πέτρος Ευθυμίου (μετέπειτα βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ), ενώ ερωτήσεις έκαναν οι Θεόδωρος Ρουσόπουλος (μετέπειτα βουλευτής και υπουργός της Νέας Δημοκρατίας), Παύλος Τσίμας και Γιάννης Παπουτσάνης. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν δύο λεπτά στη διάθεσή τους για να απαντήσουν.

Η Τηλεμαχία της 30ης Μαρτίου 2000

Χωρίς εκπλήξεις εξελίχθηκε η τηλεοπτική αναμέτρηση του πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σημίτη και του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Κώστα Καραμανλή, ενόψει των εκλογών της 9ης Απριλίου.

Οι δύο αρχηγοί, ανέπτυξαν τις προγραμματικές τους θέσεις για την οικονομία, το χρηματιστήριο, τα διαπλεκόμενα, το ασφαλιστικό, την παιδεία, την εξωτερική πολιτική και το ασφαλιστικό, προσπαθώντας να κερδίσουν τις εντυπώσεις και να πείσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους για την ορθότητα των επιλογών τους.

Ο Κώστας Σημίτης επικέντρωσε τις απαντήσεις του στα οικονομικά επιτεύγματα της κυβέρνησής του, υπογραμμίζοντας ότι είναι λάθος να κρίνεται η οικονομική πορεία της χώρας μόνο από την πορεία του Χρηματιστηρίου, καυτό θέμα εκείνα τα χρόνια. Από την πλευρά του, ο Κώστας Καραμανλής τόνισε ότι στόχος της παράταξής του ήταν η βελτίωση των κοινωνικών θεμάτων, ο περιορισμός του κράτους και του κομματισμού, η ενίσχυση των μικρομεσαίων και η αύξηση των κατώτερων συντάξεων

Την τηλεμαχία συντόνισε ο Νίκος Χατζηνικολάου και ερωτήσεις απηύθυναν η Έλλη Στάη, ο Μανώλης Καψής και ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν δύο λεπτά στη διάθεσή τους για να απαντήσουν.

Η Τηλεμαχία της 26ης Φεβρουαρίου 2004

Σε ήρεμο κλίμα διεξήχθη ο τηλεοπτικός διάλογος των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων της Βουλής και της Ευρωβουλής ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 7ης Μαρτίου 2004. Συμμετείχαν ο Γιώργος Παπανδρέου ως νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης δεν έλαβε μέρος), ο Κώστας Καραμανλής της Ν.Δ, η γ.γ. του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα, ο πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος και ο Δημήτρης Τσοβόλας του ΔΗΚΚΙ.

Οι πέντε πολιτικοί αρχηγοί ανέπτυξαν τις θέσεις τους για την κοινωνική πολιτική και υγεία, την ανάπτυξη και την οικονομία, την παιδεία, την εξωτερική πολιτική και τη δημόσια διοίκηση. Είχαν στη διάθεσή τους 1,5 λεπτό για κάθε απάντηση. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου και τις ερωτήσεις έκαναν οι δημοσιογράφοι Παύλος Τσίμας, Αλέξης Παπαχελάς, Νίκος Ευαγγελάτος και Σταύρος Θεοδωράκης (επικεφαλής σήμερα του Ποταμιού).

Η Τηλεμαχία της 8ης Ιουνίου 2004

Ήταν η πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών σε προεκλογική περίοδο Ευρωεκλογών και διεξήχθη ενόψει των Ευρωεκλογών της 13ης Ιουνίου. Συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γ.γ. του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα και ο πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος. Συντονιστής ήταν ο δημοσιογράφος Γιάννης Πρετεντέρης και ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφου Έλλη Στάη, Παύλος Τσίμας, Nίκος Ευαγγελάτος, Σταύρος Θεοδωράκης και Mανώλης Καψής.

Στη συζήτηση κυριάρχησαν το θέμα της μονιμοποίησης των συμβασιούχων, η ακρίβεια στην αγορά, το επίδομα ανεργίας και τα ολυμπιακά έργα. Ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, υπογράμμισε ότι στους τρεις μήνες διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ έχουν αντιμετωπισθεί με επιτυχία σειρά θεμάτων, όπως το Κυπριακό, τα ολυμπιακά έργα, η εκκλησιαστική κρίση, το πρόβλημα των συμβασιούχων. Για την ακρίβεια είπε ότι δεν αντιμετωπίζεται από τη μία μέρα στην άλλη, ενώ για την ανεργία δήλωσε ότι στόχος δεν είναι να αυξηθεί μόνο το επίδομα, αλλά να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες που θα οδηγήσουν στην αύξηση της απασχόλησης. Σε ό,τι αφορά τους συμβασιούχους, ο πρωθυπουργός, τόνισε ότι δίνεται λύση με βάση τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιώργος Παπανδρέου, επέκρινε τη Ν.Δ. για ακυβερνησία, λαθεμένους χειρισμούς στην εξωτερική πολιτική, ενώ την κατηγόρησε ότι είναι «παλαιάς κοπής λαϊκή Δεξιά». Απέφυγε να απαντήσει αν η ενδεχόμενη ήττα στις ευρωεκλογές θα είναι και προσωπική του ήττα, σημειώνοντας ότι ο πήχης που θέτει είναι ένα καλό αποτέλεσμα. Κάλεσε τους πολίτες να ψηφίσουν το κόμμα του γιατί είναι σε διαδικασία ανασυγκρότησης και ανανέωσης, αλλά και για να δώσουν μία σαφή απάντηση ότι δεν δίνουν λευκή επιταγή στη ΝΔ.

Η γ.γ. του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, μίλησε για την ανάγκη να αποδεσμευτεί η χώρα μας από την Ε.Ε. Σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υποστήριξε βιώσιμη λύση στο Κυπριακό και υποστήριξε ότι η Κύπρος δεν είναι πιο ασφαλής μετά την ένταξή της στην Ε.Ε. Απαντώντας σε ερώτηση για την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας, απέρριψε συνολικά την έννοια πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνταγματική τάξη της χώρας, με τις περιορισμένες αρμοδιότητες που διαθέτει και διατύπωσε την αρνητική στάση του ΚΚΕ σε οποιαδήποτε αριστερή ή άλλη υποψηφιότητα για την προεδρία, ακόμα κι αν αυτή αφορά τον Μίκη Θεοδωράκη ή τον Χαρίλαο Φλωράκη, σημειώνοντας ότι ένας αριστερός θα περνούσε «Γολγοθά» ως πρόεδρος, αφού θα έπρεπε να υπογράφει διατάγματα για αποστολές του ΝΑΤΟ και ιδιωτικοποιήσεις.

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ, Νίκος Κωνσταντόπουλος, επισήμανε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του κόμματός του, επέμεινε στο εγχείρημα της συνεργασίας των αριστερών δυνάμεων παρά το ναυάγιο με τη Ριζοσπαστική Αριστερά και εξέφρασε το ενδιαφέρον του για μία Αριστερά που θα ξεκινάει από την άκρα Αριστερά και θα φτάνει στην αριστερά του ΠΑΣΟΚ. Απαντώντας σε σενάρια περί πιθανής υποψηφιότητάς του για την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας είπε ότι είναι πρόεδρος του ΣΥΝ κι έχει ακόμα πολλά να προσφέρει στην παράταξή του.

Η Τηλεμαχία της 6ης Σεπτεμβρίου 2007

Η πέμπτη κατά σειρά τηλεμαχία πραγματοποιήθηκε ενόψει των πρόωρων εκλογών της 16ης Σεπτεμβρίου 2007. Συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, o πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γ.γ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης και ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αναγέννησης Στέλιος Παπαθεμελής. Οι πολιτικοί αρχηγοί απάντησαν σε ερωτήσεις έξι δημοσιογράφων, οι οποίες ήταν μοιρασμένες σε έξι θεματικές ενότητες: Εξωτερική Πολιτική, Οικονομία, Δημόσια Διοίκηση, Παιδεία, Κοινωνική Πολιτική και Γενικά Πολιτικά Θέματα. Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν η Μαρία Χούκλη και τις ερωτήσεις απηύθυναν οι δημοσιογράφοι Όλγα Τρέμη, Νίκος Ευαγγελάτος, Αλέξης Παπαχελάς, Αιμίλιος Λιάτσος, Νίκος Χατζηνικολάου και Έλλη Στάη.

Ο Κώστας Καραμανλής απέκλεισε το ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με οποιοδήποτε κόμμα στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία, προκρίνοντας τη διεξαγωγή νέων εκλογών ως τη μόνη λύση. Δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα κι έκανε αυτοκριτική για τις όποιες καθυστερήσεις σημειώθηκαν. Αναφερόμενος στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, δήλωσε ότι η χώρα αυτή δεν πρόκειται να προσχωρήσει σε κανένα διεθνή οργανισμό, συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, εάν δεν βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση.

Σε ερώτηση γιατί δεν παραιτήθηκε κανένας κρατικός αξιωματούχος μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου με τους 67 νεκρούς, τόνισε ότι οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται εν θερμώ, παραδέχθηκε ωστόσο ότι υπήρξαν παραλείψεις στην αντίδραση του κρατικού μηχανισμού.

Ο Γιώργος Παπανδρέου άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση, κυρίως για τις πυρκαγιές και την υπόθεση των ομολόγων, ζήτησε να του δώσουν οι πολίτες την ευκαιρία να αγωνιστεί ως πρωθυπουργός για να αλλάξει η Ελλάδα και να υπηρετήσει ένα μέλλον για τη χώρα με αξίες. Δεσμεύτηκε ότι το κόμμα του, εάν γίνει κυβέρνηση, δεν θα πειράξει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησας, υποσχέθηκε ενίσχυση των συντάξεων και του ΕΚΑΣ, ενώ σε ερώτηση για τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού υπογράμμισε ότι «τα λεφτά δεν είναι το πρόβλημα».

Η Αλέκα Παπαρήγα μίλησε κατά του δικομματισμού και των ιδεών που τον συντηρούν, καθώς και για την υπόθεση των ομολόγων, επιμένοντας ότι ο έλεγχος στα Ταμεία θα πρέπει να γίνει από το 1950 και μετά, ώστε να μην παραγραφούν τα εγκλήματα του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, ενώ πρόσθεσε ότι είναι υπέρογκες οι δαπάνες για την υγεία που βαρύνουν τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ο Αλέκος Αλαβάνος επέμεινε στην προσέγγιση με τους νέους που συμμετείχαν στις φοιτητικές κινητοποιήσεις και σε ερώτηση εάν καταδικάζει τα φαινόμενα βίας στη διάρκεια κινητοποιήσεων απάντησε ότι το έχει ήδη κάνει. Καταδίκασε την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική, ζήτησε ενίσχυση της διπλωματίας και περιορισμό των εξοπλισμών ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για το κοινωνικό κράτος και επέκρινε τις ιδιωτικοποιήσεις στρατηγικών και κερδοφόρων επιχειρήσεων από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Ο Γιώργος Καρατζαφέρης άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας, χαρακτήρισε τις μονοκομματικές κυβερνήσεις «φυτώριο της διαφθοράς» και ζήτησε να συσταθεί «κυβέρνηση προσωπικοτήτων αν χρειαστεί». Για το ασφαλιστικό στάθηκε στην ανάγκη διαλόγου για να βρεθεί λύση, υπογραμμίζοντας ότι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ δεν έχουν καμία διαφορά στις προτάσεις τους. Για την πολιτική του σχετικά με τους μετανάστες ζήτησε να ληφθούν μέτρα (ποσόστωση) για τον περιορισμό τους στη χώρα μας, ενώ εξέφρασε τις ενστάσεις του κόμματός του για το βιβλίο Ιστορίας της Έκτης Δημοτικού, που συνέγραψε η Μαρία Ρεπούση.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αναγέννησης, Στέλιος Παπαθεμελής, διατύπωσε την εκτίμηση ότι από τις προσεχείς εκλογές δεν θα προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση, διαχώρισε τη θέση του από το κυβερνών κόμμα, λέγοντας ότι δεν προσχώρησε ποτέ στη ΝΔ, ενώ είπε ότι αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ διότι διαφώνησε με σειρά αποφάσεων της κυβέρνησης Σημίτη.

Επίσης, τάχθηκε υπέρ ενός ισχυρού κράτους πρόνοιας και του δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας. Για το θέμα των Σκοπίων επαναδιατύπωσε το αίτημα περί βέτο της Ελλάδας έναντι της ΠΓΔΜ και επανέλαβε την αδιαπραγμάτευτη θέση του ότι το βιβλίο της Ιστορίας της Έκτης Δημοτικού δεν είναι ούτε διορθώσιμο ούτε διδάξιμο.

Η Τηλεμαχία της 28ης Μαΐου 2009

Χωρίς εκπλήξεις πραγματοποιήθηκε η τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών, ενόψει των Ευρωεκλογών της 7ης Ιουνίου, που επικεντρώθηκε σε έξι θεματικές ενότητες: Ευρωπαϊκή Ένωση και Εξωτερική Πολιτική, Οικονομία και Ανάπτυξη, Κοινωνική Πολιτική και Εργασία, Περιβάλλον και Παιδεία, Διακυβέρνηση και Δημόσια Διοίκηση. Συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γ.γ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος και, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης. Την τηλεμαχία συντόνισε η Μαρία Χούκλη και ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Νίκος Ευαγγελάτος, Όλγα Τρέμη, Αιμίλιος Λιάτσος, Αντώνης Σρόιτερ, Ανδρέας Κωνσταντάτος και η Σία Κοσιώνη.

Ο Κώστας Καραμανλής τόνισε ότι λόγω της οικονομικής κρίσης απαιτούνται «πολιτικό βάρος, καθαρές κουβέντες και υπευθυνότητα» και υπογράμμισε ότι είναι έτοιμος να λάβει δύσκολες αποφάσεις ανεξαρτήτως πολιτικού κόστους. Επιτέθηκε στο ΠΑΣΟΚ για «γκρίζα σκανδαλολογία» και υπενθύμισε το κυβερνητικό παρελθόν του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο Γιώργος Παπανδρέου επιτέθηκε στην κυβέρνηση για τις επιδόσεις στην οικονομία και στον τομέα της διαφάνειας, λέγοντας ότι ο ίδιος δεν χρωστάει σε κανένα. Έκανε αυτοκριτική για τις επιδόσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ στα πεδία της κοινωνικής πολιτικής και του περιβάλλοντος.

Η Αλέκα Παπαρήγα απάντησε στις επιθέσεις που δέχεται το κόμμα της για την υπόθεση της εταιρίας «Γερμανός» και επανέλαβε την αντίθεσή της προς την ΕΕ, τονίζοντας ότι «τα κεφάλαια της Ευρώπης πάνε στην πλουτοκρατία και όχι στους εργαζόμενους». Ερωτηθείσα γιατί το ΚΚΕ δεν δίνει στους εργαζομένους του 1.400 ευρώ, όπως το κόμμα αξιώνει ως κατώτατο μισθό, απάντησε: «Αλίμονο αν οι ανιδιοτελείς κομμουνιστές συνδέσουμε την κομματική προσφορά με την επαγγελματική αποκατάσταση».

Ο Αλέκος Αλαβάνος δήλωσε υπερήφανος για τη στάση του κόμματός του στα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου. Απευθύνθηκε τρεις φορές προς τον Κ. Καραμανλή, θέτοντας ζητήματα που αφορούν τους συμβασιούχους, την ενίσχυση των τραπεζών και όχι των εργαζόμενων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και τη μεγάλη εισφοροδιαφυγή, ενώ επανέλαβε την ανάγκη να αλλάξει το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Ο Γιώργος Καρατζαφέρης ζήτησε διάλογο στη Βουλή για τη μεταναστευτική πολιτική και την αντιμετώπιση των μεταναστών, ενώ κληθείς να απαντήσει στο ενδεχόμενο συνεργασίας με τη ΝΔ επανέλαβε ότι υπάρχουν δύο κόμματα στην κεντροδεξιά παράταξη και, αν απαιτηθεί, θα παράσχει στήριξη.

Η Τηλεμαχία της 21ης Σεπτεμβρίου 2009

Ενόψει των πρόωρων εκλογών της 4ης Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών, που επικεντρώθηκε σε έξι θεματικές ενότητες: Οικονομία – Ανάπτυξη, Κοινωνική Πολιτική – Εργασία, Εξωτερική Πολιτική – Ευρωπαϊκή Ένωση, Περιβάλλον – Βιώσιμη Ανάπτυξη, Παιδεία – Τεχνολογία – Πολιτισμός, Διακυβέρνηση – Δημόσια Διοίκηση. Συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γ.γ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης και ο επικεφαλής των Πράσινων Οικολόγων Νίκος Χρυσόγελος. Την τηλεμαχία συντόνισε η Μαρία Χούκλη και ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Παύλος Τσίμας, Νίκος Ευαγγελάτος, Αιμίλιος Λιάτσος, Ανδρέας Κωνσταντάτος, Αντώνης Σρόιτερ και η Σία Κοσιώνη.

Ο Κώστας Καραμανλής υπερασπίστηκε το έργο των κυβερνήσεών του, επισήμανε την ανάγκη να ληφθούν αμέσως τα αναγκαία, αν και δυσάρεστα μέτρα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση και να αποφευχθούν τα χειρότερα στο μέλλον και κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για ανεύθυνες παροχές και ανώδυνες υποσχέσεις.

Ο Γιώργος Παπανδρέου ανέφερε ότι η πολιτική του θα βασιστεί στο νοικοκύρεμα του κράτους, μέσω ενός δικαιότερου φορολογικού συστήματος και στην πράσινη ανάπτυξη. Δήλωσε ότι θα ζητήσει παράταση για τη μείωση του ελλείμματος, παρουσιάζοντας στις Βρυξέλλες τριετές πρόγραμμα με αναπτυξιακή προοπτική και τόνισε ότι θα συγκρουστεί με αντιλήψεις και πρακτικές που πάνε τον τόπο πίσω.

Η Αλέκα Παπαρήγα υποστήριξε ότι το διακύβευμα των εκλογών είναι αν θα πληρώσει την κρίση «το κεφάλαιο ή οι εργαζόμενοι» και πρότεινε φορολόγηση του κεφαλαίου με ποσοστό 45%.

Ο Αλέξης Τσίπρας τάχθηκε υπέρ της αύξησης των μισθών και των συντάξεων, καθώς και των δημόσιων επενδύσεων, ώστε να κινηθεί η οικονομία. Για τη δημοσκοπική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε: «Έχουμε πάρει τα μαθήματά μας και τώρα είμαστε ενωμένοι και στοχεύουμε να δώσουμε φωνή και δύναμη σε όσους δεν έχουν, ώστε να είναι δυνατή η κοινωνία την επομένη των εκλογών».

Ο Γιώργος Καρατζαφέρης έδωσε έμφαση στα θέματα μετανάστευσης, ζητώντας επιβολή ποσόστωσης και υπεραμύνθηκε μίας πιο σκληρής πολιτικής έναντι της Τουρκίας.

Ο Νίκος Χρυσόγελος πρότεινε ένα εναλλακτικό μοντέλο «πράσινης» ανάπτυξης για την έξοδο από την κρίση.

Η Τηλεμαχία της 22ης Σεπτεμβρίου 2009

Την επομένη του βασικού ντιμπέιτ πραγματοποιήθηκε η τηλεοπτική αναμέτρηση ανάμεσα στους υποψήφιους για την πρωθυπουργία Κώστα Καραμανλή και Γιώργο Παπανδρέου, οι οποίοι βρέθηκαν ενώπιος ενωπίω, απευθύνοντας ο ένας ερωτήσεις στον άλλο.

Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής χαρακτήρισε ασαφείς και αόριστες τις προγραμματικές θέσεις του ΠΑΣΟΚ για την οικονομία και κάλεσε τον Γιώργο Παπανδρέου να ξεκαθαρίσει τα σχέδιά του στο θέμα της φορολογίας και να απαντήσει πώς θα κάνει το νοικοκύρεμα που υπόσχεται όταν γι’ αυτό θα χρειαστούν 10 δισ. ευρώ.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιώργος Παπανδρέου, έθεσε το δίλημμα προς τους ψηφοφόρους αν θα συνεχιστεί η εξαετία Καραμανλή ή θα υπάρξει αλλαγή πορείας, κατηγόρησε τον Κώστα Καραμανλή ότι δεν υλοποίησε τις προγραμματικές του δεσμεύσεις, αντέκρουσε το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ κοστίζει 10 δισ. ευρώ και εστίασε σε θέματα διαφάνειας.

Η Τηλεμαχία της 9 Σεπτεμβρίου 2015

Υποτονικό και χωρίς νικητές και ηττημένους, όπως παραδέχθηκε σύσσωμος ο Τύπος, διεξήχθη η πρώτη μετά το 2009 τηλεοπτική αναμέτρηση μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Κυριάρχησαν τα θέματα της οικονομίας και των μετεκλογικών συνεργασιών.

Στην τηλεοπτική αναμέτρηση έλαβαν μέρος ο τέως πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο γ.γ. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά και ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος. Απούσα από τον τηλεοπτικό διάλογο ήταν η Χρυσή Αυγή.

Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Πάνος Χαρίτος και τις ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Όλγα Τρέμη (Mega), Μαρία Χούκλη (ΑΝΤ1), Σία Κοσιώνη (ΣΚΑΪ), Αντώνης Σρόιτερ (Alpha), Μάρα Ζαχαρέα (Star) και Μάκης Γιομπαζολιάς (ΕTV).

Ο τέως πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, παραδέχθηκε ότι η κυβέρνησή του δεν κατάφερε να υλοποιήσει όλες τις δεσμεύσεις της και εξέφρασε την ελπίδα « ότι θα τα καταφέρουμε στο μέλλον». Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι η κυβέρνησή του έδωσε μεγάλη μάχη για να διεκδικήσει το δίκαιο το λαού. «Είχαμε υποχρέωση για πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά με τη διαπραγμάτευση εξοικονομήσαμε 20 δισ. ευρώ, καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε την οικονομία και ταυτόχρονα εξασφαλίσαμε 35 δισ. από το πακέτο Γιούνκερ».

Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ζήτησε την ψήφο των πολιτών για να ολοκληρώσει το κόμμα του ό,τι δεν πρόλαβε στην προηγούμενη θητεία του. «Τον Γενάρη (του 2015) η χώρα πήγε πολύ καλύτερα, μειώθηκε η έκτακτη εισφορά, μειώθηκε ο φόρος στο πετρέλαιο, μειώθηκαν οι εισφορές» είπε, επισημαίνοντας πως δεν υλοποιήθηκαν όλα, επειδή η θητεία της κυβέρνησης Σαμαρά διακόπηκε βίαια, εξαιτίας της προεδρικής εκλογής.

Ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, τόνισε ότι το μνημόνιο είναι τρόμος και καταστροφή «Όλα τα μνημόνια είναι καταστροφή και δεν υπάρχει καλό και κακό, αριστερό ή δεξιό, νέο ή παλιό μνημόνιο», ενώ για την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα προσέθεσε: «Το εθνικό νόμισμα χρησιμοποιείται σε 10 από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δεν είναι στην Ευρωζώνη. Και δεν δυστυχούν. Το εθνικό νόμισμα θα ενισχύσει την παραγωγή, τις εξαγωγές, θα μειώσει τις εισαγωγές και θα ενισχύσει τη ρευστότητα».

Ο γ.γ. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, διαφοροποιήθηκε από τη Λαϊκή Ενότητα, τονίζοντας ότι «η αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από την πρόταση της Λαϊκής Ενότητας, διότι είναι άλλο να πάρεις την ιδιοκτησία του πλούτου που παράγεται με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και φιλολαϊκή ανάπτυξη και μέσα σε αυτόν τον δρόμο να δεις την αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλο με τα μονοπώλια να έχουν την εξουσία και την Ευρωπαϊκή Ένωση παρούσα να φύγεις απλώς από το ευρώ. Αυτό σημαίνει νέα σκληρά μέτρα για τον λαό» συνόψισε ο κύριος Κουτσούμπας.

Ο πρόεδρος του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, υποστήριξε ότι στην πολιτική δεν υπάρχουν ιδανικές λύσεις και για λόγους πατριωτικούς στήριξε το μνημόνιο που συμφώνησε ο Αλέξης Τσίπρας. «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα είμαστε δίπλα στον άνεργο ή τους μικρομεσαίους. Την επομένη των εκλογών χρειάζεται μία κυβέρνηση από 20 υπουργούς, που θα δώσουν λύσεις στα προβλήματα της χώρας. Χρειάζεται να μειωθεί το κομματικό κράτος».

Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ έδωσε έμφαση στη χαμηλή φορολογία. Η βαριά φορολόγηση σταματάει την ανάπτυξη και όσο πιο μικρή είναι τόσο πιο πιθανό να είναι πιο πολλά τα έσοδα για το κράτος. «Πρέπει να δώσουμε τα κίνητρα για να έρθουν στη χώρα τα 160 εκατ. ευρώ από καταθέσεις στο εξωτερικό και να βγουν τα 45 εκατ. ευρώ από τα σεντούκια» σημείωσε.

Επισήμανε, ακόμη, ότι χρειάζεται σταθερό φορολογικό σύστημα, κάτι που θα βοηθήσει τις επενδύσεις, ενώ για τα νησιά ανέφερε ότι θα έπρεπε να γίνουν ελεύθερες φορολογικές ζώνες. Ο Πάνος Καμμένος σημείωσε ότι η μεγαλύτερη αποτυχία της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν ότι δεν κατάργησε τον ΕΝΦΙΑ, τον οποίο χαρακτήρισε ως έναν άδικο φόρο.

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά, ζήτησε την ψήφο των πολιτών, τονίζοντας ότι το κόμμα της έχει την εμπειρία και τη γνώση. «Ξέρουμε να διαπραγματευτούμε, ο κόσμος πλέον μπορεί να συγκρίνει. Ζητάμε να μας δώσει δύναμη να είμαστε ο καταλύτης των εξελίξεων». Σε ερώτηση ότι πολλοί κατηγορούν το ΠΑΣΟΚ ότι δεν έκλεισε τη διαπραγμάτευση για να μην επωμιστεί το πολιτικό κόστος, η κ. Γεννηματά απάντησε: «Το ΠΑΣΟΚ άκουσε πολλές κατηγορίες, μας είπαν προδότες. Κανείς δεν μπορεί να μας πει ότι βάλαμε το κομματικό συμφέρον πάνω από το συμφέρον της χώρας, όπως τα κόμματα που έλεγαν ψέματα, δημαγωγούσαν κι έφεραν ένα μνημόνιο 11 δισ. η ΝΔ και ένα μνημόνιο 14 δισ. ο ΣΥΡΙΖΑ».