Κυβέρνηση
Σε εξέλιξη βρίσκονται οι επικοινωνίες από το γραφείο του Πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς, για τον προγραμματισμό επαφών.
Σε αυτό το παλαίσιο, έχουν ήδη έχουν κλειστεί για την προσεχή Παρασκευή τα ραντεβού στο γραφείο του πρωθυπουργού στη Βουλή με τους Αλέξη Τσίπρα, Φώφη Γεννηματά και Δημήτρη Κουτσούμπα.
Συνεχίζονται οι τηλεφωνικές επικοινωνίες, ενώ αντικείμενο των συναντήσεων θα είναι η ψήφος των εκτός επικράτειας Ελλήνων.
Τι θα ζητήσει ο Μητσοτάκης από τους πολιτικούς αρχηγούς
Αναβίωση του νόμου Σκανδαλίδη – Παυλόπουλου, με ένα λελογισμένο μπόνους 45 εδρών στο πρώτο κόμμα, έτσι ώστε να προκύπτει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία με ποσοστό 40%, προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο για τον εκλογικό νόμο των βουλευτικών εκλογών το οποίο αναμένεται να παρουσιάσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στους πολιτικούς αρχηγούς και να προωθήσει προς ψήφιση από τη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου.
Με στόχο να αναζητηθούν συναινετικές λύσεις σε όλα τα ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, ο πρωθυπουργός προτίθεται να καλέσει τους ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης για να έχει μαζί τους κατ’ ιδίαν συναντήσεις στο Μέγαρο Μαξίμου την Παρασκευή, όπως είπε στον ΘΕΜΑ 104,6 ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σύμφωνα με τον οποίο οι επικοινωνίες με τους πολιτικούς αρχηγούς προκειμένου να καταρτιστεί το πρόγραμμα των συναντήσεων θα γίνουν σήμερα, Δευτέρα.
Επιδίωξη του κυβερνητικού επιτελείου είναι μέσα από την ανταλλαγή απόψεων σε επίπεδο κορυφής να βρεθεί κοινή συνισταμένη στο τρίπτυχο των θεμάτων που αφορούν την εκλογική διαδικασία και είναι η διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από τους ψηφοφόρους που διαμένουν εκτός Ελλάδος, καθώς και οι αλλαγές στα εκλογικά συστήματα της απλής αναλογικής τόσο στις βουλευτικές όσο και στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Αν και η πρωθυπουργική πρόσκληση, η οποία θα απευθυνθεί στους Αλέξη Τσίπρα, Φώφη Γεννηματά, Δημήτρη Κουτσούμπα, Κυριάκο Βελόπουλο και Γιάνη Βαρουφάκη, αφορά καταρχήν την «εθνική πρωτοβουλία» που, σύμφωνα με συνεργάτες του, αναλαμβάνει ο κ. Μητσοτάκης για να λύσει τον γόρδιο δεσμό με την άσκηση του δικαιώματος ψήφου από τους Ελληνες του εξωτερικού.
Η ατζέντα, ωστόσο, των διαδοχικών επαφών θα είναι ανοιχτή και θα περιλάβει και άλλα θεσμικά ζητήματα, όπως η συνταγματική αναθεώρηση, που έχει μπει στην τελική της φάση και απαιτεί διακομματική συνεννόηση, ενδεχομένως η σχετιζόμενη με όλα αυτά εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στις αρχές του νέου χρόνου, αλλά και όποιο άλλο ζήτημα αιχμής, όπως το Μεταναστευτικό, θέσουν στο τραπέζι ή ζητήσουν ενημέρωση οι επικεφαλής των αντιπολιτευόμενων κομμάτων.
Τα ραντεβού και ο οδικός χάρτης
Τα ραντεβού του πρωθυπουργού με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς, που θα ξεκινήσουν μόλις επιστρέψει από την Αίγυπτο, όπου θα βρίσκεται ο κ. Μητσοτάκης τη Δευτέρα και την Τρίτη, αποτελούν το πρώτο βήμα στον κυβερνητικό σχεδιασμό για την εμπέδωση της σταθερότητας με τη νομοθέτηση πάγιων κανόνων για τον εκσυγχρονισμό του πολιτικού συστήματος σε κεντρικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το αμέσως προσεχές διάστημα θα αναληφθούν τρεις διαφορετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση:
■ Πρώτον, θα κατατεθεί εντός του Οκτωβρίου νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση των Ελλήνων που διαμένουν στο εξωτερικό και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους να ψηφίζουν από τον τόπο όπου ζουν, εργάζονται ή σπουδάζουν, όπως ορίζεται στο Σύνταγμα ήδη από το 2001.
■ Δεύτερον, θα ακολουθήσει εντός του Νοεμβρίου νομοθετική ρύθμιση για το σύστημα των βουλευτικών εκλογών προκειμένου να μην ισχύσει στην επόμενη αναμέτρηση το σύστημα της απλής αναλογικής που ψήφισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο, όπως επιμένει η τωρινή κυβερνητική ηγεσία, εμποδίζει τον σχηματισμό ισχυρών κυβερνήσεων.
■ Τρίτον, θα ολοκληρωθεί ο κύκλος των εκλογικών νομοθετημάτων με πρωτοβουλία για την αλλαγή στο σύστημα ανάδειξης των τοπικών αρχόντων σε τρόπο ώστε όποιος εκλέγεται δήμαρχος ή περιφερειάρχης να διαθέτει και την πλειοψηφία των μελών στο δημοτικό και περιφερειακό συμβούλιο.
Η πεποίθηση που επικρατεί στην κυβέρνηση είναι ότι η απλή αναλογική που εφαρμόστηκε στις εκλογές του περασμένου Μαΐου δημιούργησε προβλήματα στη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δεν επιλύθηκαν στο σύνολό τους με το «by pass» που επεχείρησε η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών και γι’ αυτό απαιτείται επιστροφή στο παλιό σύστημα που θα υιοθετηθεί εκ νέου με κάποιες παραλλαγές.
Ζητούνται δύο πλειοψηφίες των 200
Με βάση δύο διαφορετικές διατάξεις του Συντάγματος , τόσο η διευκόλυνση ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού όσο και η αλλαγή στο εκλογικό σύστημα των βουλευτικών εκλογών, απαιτούν διευρυμένη πλειοψηφία 200 βουλευτών προκειμένου το πρώτο εξ αυτών να καθιερωθεί και το δεύτερο να ισχύει από τις προσεχείς εκλογές.
Στο Μέγαρο Μαξίμου, παρά ταύτα, αλλά και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, που απαρτίζεται από δύο πολύ έμπειρους εκλογικούς αναλυτές, όπως είναι ο υπουργός Τάκης Θεοδωρικάκος και ο υφυπουργός Θοδωρής Λιβάνιος, επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις συναντήσεις των πολιτικών αρχηγών.
Προς την κατεύθυνση αυτή, όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», κυβερνητικά στελέχη έχουν κάνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας επαφές με αρμόδιους από τα κόμματα της αντιπολίτευσης με σκοπό να βολιδοσκοπήσουν τις προθέσεις τους και τη στάση που ενδέχεται να τηρήσουν όταν τα σχετικά νομοσχέδια εισαχθούν προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής.
Για να διευκολυνθεί, εξάλλου, η σύμπτωση απόψεων και να επιτευχθεί η αυξημένη πλειοψηφία, η κυβέρνηση, αφενός, διαχώρισε τα δύο ζητήματα -δηλαδή την ψήφο των αποδήμων από την κατάργηση της απλής αναλογικής- και, αφετέρου, απέφυγε να δημοσιοποιήσει τις θέσεις της παρόλο που, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έχει έτοιμες τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις.
ΤΜΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ
«Το 2023, όταν θα γίνουν οι επόμενες εθνικές εκλογές, θα μπορείτε επιτέλους να ψηφίζετε από τον μόνιμο τόπο διαμονής σας», ήταν η δέσμευση την οποία ανέλαβε ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας πριν από λίγες μέρες σε συγκέντρωση ομογενών στην Αστόρια της Νέας Υόρκης.
Ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι οι νομοθετικές ρυθμίσεις που προτίθεται να καταθέσει η κυβέρνησή του «πρέπει να ψηφιστούν από 300 βουλευτές και όχι μόνον από 200». Και αυτή τη σκοπιμότητα έχει η πρωτοβουλία του να συναντήσει ο ίδιος τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης.
Προκειμένου να διασκεδάσει τους φόβους για «αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος», που διατυπώνονται παρασκηνιακά από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τα οποία θεωρούν ότι «η πλειονότητα των αποδήμων είναι συντηρητικοί ψηφοφόροι και συντάσσεται με τη Νέα Δημοκρατία», κυβερνητικοί αξιωματούχοι αντιτείνουν το επιχείρημα ότι η νομοθετική ρύθμιση που σχεδιάζουν να φέρουν «αφορά όλους εκείνους που σήμερα έχουν δικαίωμα ψήφου, αλλά δεν μπορούν λόγω μεγάλης απόστασης και οικονομικής επιβάρυνσης να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα».
Στην πραγματικότητα, εξηγούν, δεν πρόκειται για παραχώρηση νέου δικαιώματος, αλλά για τη δυνατότητα άσκησης ενός δικαιώματος που ήδη υφίσταται. «Κανένας πολίτης», υπογραμμίζουν, «δεν θα προστεθεί στους εκλογικούς καταλόγους και δεν θα αλλάξει το εκλογικό σώμα. Οσοι έως σήμερα, έτσι κι αλλιώς, μπορούσαν να ψηφίσουν, με το νέο σύστημα θα διευκολύνονται στην άσκηση αυτού του δικαιώματός τους».
Πρόκειται, επιχειρηματολογούν, για αυτονόητο δικαίωμα το οποίο ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με εξαίρεση τη Μάλτα και το Λιχτενστάιν. Πέραν του γεγονότος ότι υπάρχει ρητή αναφορά στο Σύνταγμα που ορίζει (51 παρ. 4) τα εξής: «Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια».
Κατ’ εφαρμογή αυτού του πλαισίου, το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει δύο τρόπους με τους οποίους θα μπορούν να ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόροι τους: πρώτον, με επιστολική ψήφο και, δεύτερον, με την προσέλευσή τους σε ειδικά εκλογικά τμήματα που θα στηθούν στα ελληνικά προξενεία, κατά το πρότυπο της διαδικασίας που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια με τους ετεροδημότες που έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν το δικαίωμά τους από τον τόπο διαμονής τους στη χώρα.
Οι δυσκολίες των συσχετισμών
Στην κυβέρνηση απορρίπτουν διαρρήδην και κατηγορηματικώς την πρόταση που υπέβαλε πρόσφατα ο ΣΥΡΙΖΑ να μην προσμετρώνται οι ψήφοι των εκτός Ελλάδος ψηφοφόρων στο εθνικό ποσοστό κάθε κόμματος και να υπολογίζονται μόνο για την εκλογή ενός πολύ περιορισμένου αριθμού βουλευτών Επικρατείας. Θεωρούν ότι πρόκειται, όπως δήλωσε και ο πρωθυπουργός από τις ΗΠΑ, για πρόταση η οποία «προσβάλλει και τους Ελληνες της Διασποράς και είναι καταφανώς αντισυνταγματική, αφού καθιερώνει δύο διαφορετικής βαρύτητας ψήφους».
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν τον προβληματικό χαρακτήρα της πρότασης της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνοντας ότι, εκτός από συνταγματικά, πάσχει και λογικά, αφού αν κάποιος ψηφοφόρος πάρει το αεροπλάνο από τις Βρυξέλλες ή τη Νέα Υόρκη και έρθει να ψηφίσει στην Αθήνα, τότε η ψήφος του μετράει κανονικά, ενώ αν ψηφίσει εκεί όπου εργάζεται ή σπουδάζει η ψήφος του μετράει διαφορετικά.
Επιπλέον αν γινόταν δεκτή θα προσέκρουε στην αρχή της αναλογικότητας των περιφερειών, αφού θα υπάρχουν περιφέρειες με εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους (π.χ. ολόκληρη η Ευρώπη θα είναι μια ενιαία περιφέρεια) που θα εκλέγουν μόνο έναν ή δύο βουλευτές. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που γίνονται από εκλογικούς αναλυτές, η συμμετοχή των Ελλήνων του εξωτερικού στην εκλογική διαδικασία θα κυμανθεί μεταξύ των 300.000 και 500.000 ψηφοφόρων που κατά βάση είναι πρόσωπα τα οποία έχουν φύγει τα τελευταία χρόνια από τη χώρα.
Και, ως εκ τούτου, συμπεραίνουν ότι δεν πρόκειται να επιβεβαιωθούν οι φόβοι ότι δήθεν θα προσέλθουν στην κάλπη τα εκατομμύρια των μεταναστών δεύτερης ή τρίτης γενιάς που δεν έχουν γνώση ή σχέση με την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Η κυβέρνηση, μάλιστα, είναι διατεθειμένη, εφόσον γίνει σχετική πρόταση, να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης και επιπλέον διασφαλίσεων, όπως είναι η προϋπόθεση να διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Στην κυβέρνηση ευελπιστούν ότι μπορεί να υπερβούν τον σκόπελο των 200 ψήφων, ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιμείνει στη δική του πρόταση που δεν πρόκειται να υιοθετηθεί. Θεωρούν ότι θα κινηθούν προς την ίδια κατεύθυνση το Κίνημα Αλλαγής, το ΜέΡΑ 25 και η Ελληνική Λύση, κάτι που αν όντως συμβεί το κλειδί των εξελίξεων θα το έχει το ΚΚΕ, με βάση τους υφιστάμενους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς.
Ο μόνος τρόπος για να καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος διαθέτει 86 βουλευτές, να μπλοκάρει την κυβερνητική πρωτοβουλία είναι να προσεταιριστεί το ΚΚΕ το οποίο έχει 15 βουλευτές. Με τις 101 έδρες που έχουν τα δύο αυτά κόμματα μπορούν να ματαιώσουν τις προωθούμενες αλλαγές αφενός για τη διευκόλυνση της ψήφου των Αποδήμων και αφετέρου για την άμεση κατάργηση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής στις βουλευτές εκλογές.
Ανεξαρτήτως, πάντως, της δυσκολίας των κοινοβουλευτικών συσχετισμών, η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να πάει και τα δύο ζητήματα στη Βουλή έτσι ώστε να υποχρεωθούν να λάβουν θέση όλες οι πολιτικές δυνάμεις και, όπως λένε κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ειδικά «ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος θα κληθεί να αποδείξει αν είναι κόμμα που διεκδικεί την εξουσία ή παραμένει δύναμη διαμαρτυρίας και άρνησης».
Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Εσωτερικών θα προχωρήσει στην ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου, ο οποίος, εφόσον δεν γίνει δεκτός από 200 βουλευτές, θα εφαρμοστεί από τις μεθεπόμενες εκλογές. «Το 2023 ίσως χρειαστεί να ψηφίσουμε δύο φορές», λένε κυβερνητικά στελέχη. «Την πρώτη φορά που θα ισχύει η απλή αναλογική δεν θα υπάρχει πιθανότατα κυβερνητική αυτοδυναμία και άρα η Βουλή θα διαλυθεί για να στηθούν και πάλι κάλπες, από τις οποίες πλέον θα προκύψει κυβέρνηση», συμπληρώνουν.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ», η κυβερνητική πρόταση θα αποτελεί αναβίωση του νόμου Σκανδαλίδη – Παυλόπουλου, ο οποίος ίσχυσε καθ’ όλη την τελευταία 20ετία και, με λίγες ακραίες εξαιρέσεις, έδωσε σταθερές κυβερνήσεις. Στην αρχική του εκδοχή ο νόμος, τον οποίο πρότεινε στη Βουλή ο Κώστας Σκανδαλίδης, προέβλεπε μπόνους 40 εδρών υπέρ του κόμματος. Εν συνεχεία, επί υπουργίας Προκόπη Παυλόπουλου, το μπόνους αυξήθηκε στις 50 έδρες. Η πρόθεση της σημερινής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών είναι το πρώτο κόμμα να πριμοδοτείται με 45 έδρες μόνον, όμως, εφόσον έχει υπερβεί πανελλαδικά το 25%.
Μια δεύτερη αλλαγή που προωθείται από τους κυρίους Θεοδωρικάκο και Λιβάνιο είναι η αύξηση από 12 σε 15 των βουλευτών Επικρατείας προκειμένου κάποιες από αυτές τις έδρες να καλύπτονται από υποψηφίους που θα προέρχονται από την Ομογένεια. Οι τρεις αυτές έδρες θα αφαιρεθούν από τις περιφέρειες του Νότιου Τομέα της Β’ Αθηνών (από 18 θα εκλέγει πλέον 17 βουλευτές), της Αχαΐας (θα μείνει με 8 από 9 έδρες) και της Θεσπρωτίας (θα μετατραπεί από διεδρική σε μονοεδρική περιφέρεια).
