Νότης Μηταράκης: «Στις 15.853 αιτήσεις για άσυλο οι 11.000 απορρίφθηκαν – Άλλο πρόσφυγας κι άλλο οικονομικός μετανάστης»

(Αρχικό κείμενο 18/5 23:30) Σε εφ’όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στο pronews.gr, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης απαντά σε μία σειρά ερωτημάτων για το μέλλον του μεταναστευτικού προβλήματος στην Ελλάδα, του κρισιμότερου ίσως ζητήματος που απασχολεί σήμερα την Ελλάδα και επηρεάζει τη χώρα σε κοινωνικό, πολιτικό και εθνικό επίπεδο.

– Αναλάβατε υπουργός στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου λίγο πριν την πρώτη εξέγερση στα νησιά του Αιγαίου κατά των παράνομων μεταναστευτικών ροών, με τα γνωστά γεγονότα του περασμένου Φεβρουαρίου σε Λέσβο και Χίο. Έχει αλλάξει κάτι από τότε μέχρι σήμερα στην πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος από κυβερνητικής πλευράς στα νησιά του Αιγαίου; Τι γίνεται με τα κλειστά κέντρα;

«Βασική μας προτεραιότητα είναι η δραστική μείωση των ροών. Δεν θέλουμε η χώρα μας να είναι ο διάδρομος προς την Ευρώπη ή ο προορισμός των μεταναστευτικών ροών. Προτεραιότητες μας η φύλαξη των συνόρων, η επιτάχυνση διαδικασιών ασύλου, οι επιστροφές όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

Απαραίτητο μέρος της στρατηγικής μας η λειτουργία των κλειστών ελεγχόμενων κέντρων, που νομοθετήσαμε πριν λίγες ημέρες με τον Ν 4686/20. Δυστυχώς δεν υλοποιήθηκε το σχέδιο μας στο αρχικό χρονοδιάγραμμα και αυτό το γεγονός μας δημιούργησε σημαντικές δυσκολίες και για την αντιμετώπιση της ασύμμετρης απειλής του Μαρτίου αλλά και την αντιμετώπιση των κορονοϊού.

Είμαστε πλέον ώριμοι να προχωρήσουμε στην πλειοψηφία των νησιών που πλήττονται από το μεταναστευτικό. Με προτεραιότητα την προστασία των τοπικών κοινωνιών και των διαμενόντων.

Ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσω ότι αφενός η μείωση των ροών και ο πολλαπλασιασμός των αποφάσεων που εκδίδονται από την Υπηρεσία Ασύλου μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε τα κέντρα με μειωμένες χωρητικότητες, σε σχέση με τον σχεδιασμό που είχαμε το 2019.

Παράλληλα το μοντέλο των κλειστών κέντρων θα μεταφερθεί και στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου προτεραιότητα μας είναι η μείωση των δομών εντός του 2020. Η αναγκαιότητα μείωσης των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες οδηγεί τον σχεδιασμό μας».

– Πριν μερικές ημέρες δημιουργήθηκε νέο θέμα στην Σιντική Σερρών. Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι ενώ είχατε υποσχεθεί μια προσωρινή κλειστή δομή παράνομων μεταναστών, η δομή μετατράπηκε σε ανοικτή και σε μόνιμη και απλά άλλαξε διαχειριστή ο οποίος είναι πλέον ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης. Τι απαντάτε επ’ αυτού;

«Τον Μάρτιο η χώρα μας βρέθηκε να αντιμετωπίζει μια ασύμμετρη απειλή και στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορά μας. Οι Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας και το Λιμενικό κατέβαλαν υπεράνθρωπη προσπάθεια, για να είναι ελάχιστες οι ροές.

Τελικά εισήλθαν περίπου 2.000 άτομα σε 11 νησιά του Αιγαίου, τα οποία και κρατήθηκαν ξεχωριστά από τον διαμένοντα μεταναστευτικό πληθυσμό λόγω και προστασίας της δημόσιας υγείας και λόγω υπερκορεσμού των ΚΥΤ νήσων.

Δημιουργήσαμε δύο έκτακτες δομές σε Σιντική και Μαλακάσα για αυτόν τον σκοπό.

Η τοποθεσία «Κλειδί» στη Σιντική επιλέχθηκε ως εναλλακτική έκτασης στο ίδιο Δήμο, που ανήκει στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου καθώς η θέση έχει μικρότερη επίπτωση στην τοπική κοινωνία.

Κατασκευάσαμε μια δομή που επανδρώνεται με Διοικητή και 20 αρχικά συμβασιούχους υπαλλήλους. Μια δομή που βρίσκεται μακριά από το αστικό κέντρο της περιοχής και κυρίως από την κανονικότητα των κατοίκων».

– Οι ΜΚΟ έχουν μεταβληθεί σε «ανοικτή πληγή» στην αντιμετώπιση του προβλήματος, λειτουργώντας, πλέον ως κράτος εν κράτει, ειδικά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με ορισμένες από αυτές να διαπράττουν εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, όπως μαρτυρούν οι περιπτώσεις που έχει εξαρθρώσει η ελληνική αστυνομία. Πώς και σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι θα βοηθήσει στην ίαση του προβλήματος το νομοσχέδιο που καταθέσατε, ψηφίστηκε στην Βουλή και σε λίγο θα είναι νόμος του κράτους;

«Η ορθή και διαφανής δράση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων αποτέλεσε το αντικείμενο μιας μακράς διαδρομής νομοθετικών παρεμβάσεων, με αποκορύφωμα το νέο μεταναστευτικό νόμο.

Θεμελιώνουμε νομικά τις ελάχιστες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι ΜΚΟ για να μπορούν να ενταχθούν στο ομώνυμο Μητρώο, καθώς και αυστηροποιούμε το πλαίσιο ελέγχου της λειτουργίας τους.

Παράλληλα, εισάγεται ως απαρέγκλιτη διαδικασία η εγγραφή και πιστοποίηση όχι μόνο των ίδιων των οργανώσεων ως νομικών οντοτήτων, αλλά και των φυσικών προσώπων που δρουν υπό την ιδιότητα των μελών ή και συνεργατών τους.

Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα επιτόπιων ελέγχων και επαλήθευσης των δηλωθέντων στοιχείων με όλες τις αρμόδιες κρατικές αρχές.

Θέτουμε σαφή όρια και κανόνες στην Κοινωνία των Πολιτών, χωρίς να θίξουμε την ελεύθερη πρωτοβουλία και την εθελοντική προσφορά της. Θα αντιμετωπίσουμε περιπτώσεις κακοδιαχείρισης και αυθαιρεσίας, χωρίς καμία ανοχή και με ιδιαίτερη αυστηρότητα. Ανακτούμε με σταθερά βήματα τον έλεγχο του Μεταναστευτικού».

– Δεκάδες δομές φιλοξενίας και δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο σε ολόκληρη την χώρα. Όσοι δεν λάβουν άσυλο σε πόσο χρονικό διάστημα θα έχουν αναχωρήσει από την Ελλάδα;

«Οι επιστροφές μεταναστών προϋποθέτουν ταχύρρυθμες και άκρως ουσιαστικές διαδικασίες εξέτασης ασύλου. Διαδικασίες που επιταχύνονται με την υπερψήφιση του νέου μεταναστευτικού νόμου από το ελληνικό Κοινοβούλιο.

Καταπολεμούμε στην πράξη γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, με αποτέλεσμα οι αποφάσεις σε πρώτο βαθμό στις αιτήσεις νησιών του 2020 εκδίδονται σε 24 ημέρες αντί σε 185 που ίσχυε παλαιότερα, ενώ η συνολική διαδικασία να μην υπερβαίνει τους 4 μήνες.

Η επιτάχυνση των διαδικασιών οδήγησε στην έκδοση του αριθμό-ρεκόρ των 15.853 αποφάσεων του Απριλίου, εκ των οποίων οι 11.000 είναι απορριπτικές.

Επίσης ο πρόσφατος Νόμος για την βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας προβλέπει την κράτηση όσων έχουν απορριπτικές αποφάσεις και κρίνονται ύποπτοι φυγής, ώστε να επιτυγχάνει τις απελάσεις όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

Το πρώτο τρίμηνο πετύχαμε τον τριπλασιασμό των επιστροφών, φτάνοντας σε επίπεδα που ήδη υπερβαίνουν αυτά του 2019. Ωστόσο, σήμερα, η εκτέλεση επιστροφών λόγω κορωνοϊού έχουν διακοπεί προσωρινά.

Γενικότερα πάντως η Κοινή Δήλωση ΕΕ/Τουρκίας του 2016 πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να επιτυγχάνει αφενός τον στόχο δραστικής μείωσης των ροών και αφετέρου τον μη εγκλωβισμό αιτούντων άσυλο στα νησιά μας.

Παράλληλα, έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε από κοινού με το ΔΟΜ την υλοποίηση 5.000 εθελουσίων επιστροφών, ενώ αναζητούμε νέους διαδρόμους απελάσεων μεταναστών απευθείας σε χώρες προέλευσης».

– Η Ελλάδα σήμερα έχει κλείσει τα σύνορά της στις ροές των αλλοδαπών ή όχι; Τι μήνυμα θα στέλνατε στους αλλοδαπούς οι οποίοι σχεδιάζουν να εισέλθουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στην Ελλάδα;

«Τα σύνορα της χώρας μας παραμένουν κλειστά και αδιάτρητα για όποιον δεν δικαιούται διεθνούς προστασίας.

Η άγρυπνη επιφυλακή των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας έχει καταστεί αποθαρρυντικός παράγοντας για νέες μεταναστευτικές ροές, με αποτέλεσμα την σχεδόν καθολική μείωση νέων αφίξεων.

Ακόμα, όμως, και αυτοί που φθάνουν στη χώρα μας, αντιμετωπίζονται, πλέον, χωρίς τις ιδεολογικές εμμονές που αποξένωναν τη διαδικασία ασύλου από την θεμελιώδη αρχή ότι άλλο πρόσφυγας και άλλο οικονομικός μετανάστης.

Για εμάς, αυτή η διαφορά όχι μόνο υπάρχει, αλλά και αποτελεί προμετωπίδα της πολιτικής μας. Με την ίδια προσήλωση, δίνουμε μάχη με κυκλώματα λαθροδιακινητών που κερδοσκοπούν εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων».

– Πώς βλέπετε την εξέλιξη του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η τύχη όσων ήδη έχουν εισέλθει παράνομα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι εταίροι της χώρας στην ΕΕ εμφανίζονται άκρως απρόθυμοι να τους απορροφήσουν; Θα ενσωματωθούν στον ελληνική κοινωνία, θα επιστρέψουν στις πατρίδες τους ή θα παραμείνουν εσαεί μέσα στις δομές φιλοξενίας;

«Βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου. Ζητάμε την ανακατανομή των μεταναστευτικών βαρών μέσω ενός υποχρεωτικού μηχανισμού που δεν θα λεηλατεί τα αποθέματα ανθρωπισμού των νησιών μας, αλλά και θα κάμπτει τις αντιρρήσεις των κρατών-μελών που δεν αναλαμβάνουν, μέχρι σήμερα, ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση του ζητήματος.

Το πρώτο βήμα έγινε με το πρόγραμμα μετεγκατάστασης 1.600 ασυνόδευτων ανηλίκων, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Από την άλλη πλευρά, αναδεικνύεται ως επιτακτική ανάγκη η αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας με τρόπο που θα επιτρέπει τις επιστροφές απευθείας από την ενδοχώρα και θα άρει το γεωγραφικό περιορισμό και κατ’ επέκταση τη συμφόρηση των νησιών.

Μια συμφόρηση που οφείλεται στην ανεπάρκεια και τη τότε βολική στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, η ταχύτητα των διαδικασιών ασύλου συνδέεται άρρηκτα με την ελάχιστη παραμονή σε δομές φιλοξενίας.

Με τροπολογία οδηγήσαμε στην έξοδο από τις δομές φιλοξενίας και, άρα, στην βιοπάλη όσους έχουν λάβει άσυλο. Αλλά και όσους έχουν λάβει απορριπτική απόφαση, σε καθεστώς επιστροφής».