Κυβέρνηση
(Ανανέωση – αρχικό κείμενο στις 27/2/2021, 23.42): Oι δηλώσεις εκφοβισμού των Ελλήνων πολιτών περί «απόβασης 50.000 Τούρκων στο Καστελόριζο, κατάληψής του και εγκλεισμού των κατοίκων σε στρατόπεδο συγκέντρωσης», του Θάνου Βερέμη, μέλους του περιβόητου ΕΛΙΑΜΕΠ και σίγουρα ευρισκόμενου σε συνεννόηση με την κυβέρνηση (ποτέ τα στελέχη του ΕΛΙΑΜΕΠ δεν κάνουν κάτι χωρίς την κυβερνητική έγκριση) δεν είναι «νέες ιδέες».
Απλά εμπλουτίζουν ήδη υπάρχοντα σενάρια που μελετώνται περισσότερα από 15 χρόνια (συμπτωματικά τέτοιου είδους σενάρια ξεκίνησαν να επεξεργάζονται στο ΥΠΕΞ επί υπουργίας Ντόρας Μπακογιάννη) και έχουν πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις.
Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό ευρύτερα, είναι τα σενάρια ελληνικής απάντησης. Υπάρχουν και είναι πολλά και απαντούν σε κάθε περίπτωση, αλλά έχουν μία κρίσιμη προϋπόθεση: Να δοθεί το «πράσινο φως» από την πολιτική ηγεσία για μια τέτοια απάντηση.
Τα Επιτελεία έχουν επεξεργαστεί τα πιο ακραία σενάρια. Ακόμα και αυτό που περιέγραψε με φοβικό και «πονηρό» τρόπο ο Βερέμης.
Χρησιμοποιώντας την φράση «50.000 Τούρκοι να κάνουν απόβαση και να καταλάβουν το Καστελόριζο».
Κουτοπόνηρη λογική που περιλαμβάνει όλο το σκεπτικό εκφοβισμού που χρησιμοποιεί συστηματικά το ΕΛΙΑΜΕΠ: 50.000 Τούρκοι απέναντι σε 1000 (λέμε τώρα) Έλληνες. Είναι πολλοί, είναι ανίκητοι, θα καταλάβουν το νησί.
Και;
Πρώτον δεν χρειάζονται «50.000 Τούρκοι» για να καταλάβουν το Καστελόριζο, γιατί δεν… χωράνε στο Καστελόριζο.
Βασικά ένα Σύνταγμα Ειδικών Επιχειρήσεων ή μία Ταξιαρχία, δηλαδή 3.000 ή 5.000 θα αρκούσαν για μια τέτοια επιχείρηση από την στιγμή που το τουρκικό πυροβολικό και η Αεροπορία θα σάρωναν το νησί.
Και μετά;
Γιατί το «μετά» έχει σημασία.
Το Καστελόριζο δεν είναι απόρθητο και ούτε μπορεί να αντέξει αποκομμένο. Κανένας ελληνικός σχεδιασμός δεν βασίζεται σε τέτοιο σκεπτικό.
Η απάντηση της ελληνικής πλευράς είναι το ζητούμενο.
Γιατί κατάληψη ελληνικού εδάφους απαντάται μόνο με κατάληψη αντίστοιχου εχθρικού εδάφους. Το γνωστό δόγμα του ισοδύναμου τετελεσμένου.
Άρα το ζητούμενο είναι αν θα επιχειρηθεί απόβαση και κατάληψη π.χ. της Ίμβρου ή θα προτιμηθεί επίθεση στην Ανατολική Θράκη.
Κάποτε προβλεπόταν απόβαση στον κόλπο του Ξηρού ή κόλπο του Σάρου ή Μέλανα κόλπο, αλλά έχει εγκαταλειφθεί σχεδόν ολοκληρωτικά ο σχεδιασμός.
Χωρίς να αναφέρουμε κτυπήματα στρατηγικών στόχων στο τουρκικό έδαφος από το ελληνικό πυροβολικό, την Αεροπορία, το Ναυτικό (με χρήση βλημάτων ΜΜ-40 Block 3) κλπ.
Ο Ελληνικός Στρατός, μπορεί, ακόμα και σήμερα, υπό προϋποθέσεις, να προελάσει αστραπιαία και νικηφόρα στην Ανατολική Θράκη και να θέσει υπό τον έλεγχό του μια μεγάλη πόλη όπως π.χ. την Ανδριανούπολη.
Θα δώσει όμως έγκριση η πολιτική ηγεσία και ειδικά η νυν πολιτική ηγεσία; Ή θα εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις ενώ θα έχει απωλεστεί εθνικό έδαφος, χωρίς να επιδιωχθεί η εφαρμογή του δόγματος του ισοδύναμου τετελεσμένου;
Αυτό είναι το ερώτημα.
Όχι το αν μπορεί να καταλάβει η Τουρκία το Καστελόριζο. Καλώς ή κακώς, εύκολα ή δύσκολα, μπορεί.
Το ζήτημα είναι αν θα απαντήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη με διαταγή προέλασης π.χ. στην Ανατολική Θράκη ή θα αρχίσει να διαπραγματεύεται με την λογική «Κρατούν ομήρους πολίτες» ή «Κρατούν αιχμαλώτους».
Σε μια τέτοια περίπτωση ή αιχμαλωτίζεις κι εσύ ή παίρνεις κι εσύ ομήρους Τούρκους πολίτες. Απλά πράγματα για κάθε σοβαρή κυβέρνηση. Αλλιώς «χάνεις τα αβγά και τα πασχάλια» ήτοι την κυριαρχία στο Αιγαίο και θέτεις υπό την αίρεση την εθνική κυριαρχία και στα άλλα νησιά.
Από εκεί και πέρα επιχειρησιακά σενάρια «θερμού» επεισοδίου, αλλά και σειράς διαδοχικών «θερμών» επεισοδίων υπάρχουν και τα έχει παρουσιάσει τόσο το περιοδικό ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, όσο και το pronews.gr και το defencenet.gr
Τα σενάρια έχουν επεξεργαστεί από κοινές ομάδες εργασίας των υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας.
Ας δούμε τα βασικότερα από αυτά:
– Το σενάριο “εφιάλτης”: Κατάληψη εθνικού νησιωτικού εδάφους
Αφορά την κατάληψη ελληνικού κατοικημένου νησιού «μη κατονομαζόμενο ευθέως από τις συνθήκες Λονδίνου, Λωζάννης, Παρισίων», δηλαδή ένα από τα 16 (προστέθηκε και το Μαράθι της Πάτμου εσχάτως, άρα 17) το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών στην επίσημη ιστοσελίδα του περιγράφει ως “Μην διευκρινισμένης κυριαρχίας”.
Αιχμαλωτίζεται η φρουρά και εν συνεχεία, συλλαμβάνονται όλοι οι κάτοικοι μαζί με την φρουρά αιχμάλωτοι μεταφέρονται σε διπλανό νησί που κατονομάζεται από τις συνθήκες. Ας πούμε ότι πρόκειται για την περίπτωση Αγαθονησίου-Σάμου. Το σενάριο που περιγράφει, κάπως πιο φοβικά ο Θ.Βερέμης.
Ακολουθεί, σε πολιτικό επίπεδο, η αίτηση της Άγκυρας για έναρξη διαπραγματεύσεων. Ακόμη όπως πιο ενδιαφέρουσα είναι η εξέλιξη του σεναρίου. Η ελληνική στρατιωτική επιχείρηση που ακολουθεί αποτυγχάνει και ξεκινούν διαπραγματεύσεις. Εδώ το σενάριο καταλήγει στο ερώτημα αν θα πρέπει να κλιμακωθεί η δράση των Ενόπλων Δυνάμεων ή να επιδιωχθεί μέσω διαπραγμάτευσης η αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων από το νησί και η επιστροφή των κατοίκων!
– Σύγκρουση για πετρελαϊκές έρευνες στην υφαλοκρηπίδα
Το πρώτο βασικό σενάριο το οποίο βλέπουμε ότι επανέρχεται από καιρού εις καιρόν, αλλά μένει μόνο σε επίπεδο “ψυχρής” αντιπαράθεσης των αεροναυτικών δυνάμεων Ελλάδας και Τουρκίας, είναι αυτό που αφορά τις πετρελαϊκές έρευνες στην υφαλοκρηπίδα. Τελευταίο επεισόδιο είχαμε στις 21 Οκτωβρίου του 2016.
Τα ερευνητικό σκάφος RV Med Surveyor εκτελούσε για λογαριασμό της Ελλάδας επιστημονικές έρευνες σε περιοχή που εκτείνεται νότια του Καστελόριζου μέχρι και δυτικά της Ρόδου.
Οι ελληνικές αρχές και ο αρμόδιος Σταθμός του Ηρακλείου εξέδωσαν την NAVWARN 502/16 στις 21 Οκτωβρίου οπού ανήγγειλαν την διεξαγωγή των επιστημονικών ερευνών από το συγκεκριμένο σκάφος χωρίς να καθορίζεται η ημερομηνία λήξης των ερευνών («μέχρι νεωτέρας» ανέφερε η NAVWARN)
Όμως ήδη την επόμενη ημέρα και ενώ το σκάφος βρισκόταν σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην περιοχή νότια του Καστελόριζου ζητήθηκε από την τουρκική φρεγάτα “Gelibolu”, να αποχωρήσει καθώς «Δεν έχει έγκυρη άδεια για έρευνες στην περιοχή που αποτελεί μέρος της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και συνεπώς για την συνέχιση των εργασιών του θα έπρεπε να απευθυνθεί στις τουρκικές αρχές».
Ακολούθησε διπλωματικό παρασκήνιο και η Αθήνα έστειλε την φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς», μέχρις ότου το ερευνητικό σκάφος ολοκλήρωσε την αποστολή του και αποχώρησε.
Στην ίδια ακριβώς περιοχή 80 ν. μ. νοτίως της Ρόδου, στην ευρύτερη περιοχή του Καστελορίζου, στο όριο του FIR Αθηνών, είχαμε το «ανάποδο» επεισόδιο: Μεταξύ 14-16 Νοεμβρίου 2008 το νορβηγικό ερευνητικό πλοίο MALENE OSTERVOLD που είχε μισθωθεί από την Τουρκία για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Τότε το νορβηγικό σκάφος που ενεργούσε για λογαριασμό της τουρκικής εταιρίας πετρελαίων (ΤΡΑΟ) που απέπλευσε από τη Μερσίνα, συνοδευόμενο από τη τουρκική φρεγάτα GEDIZ (τύπου O.H. Perry) και άρχισε στις14 Νοεμβρίου, έρευνες σε περιοχή 80 ναυτικά μίλια νότια-νοτιανατολικά του Καστελόριζου εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Η κανονιοφόρος Ρ-61 “Πολεμιστής” κάλεσε τα δύο πλοία, να διακόψουν τη δραστηριότητα τους γιατί βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, και μόνη αρμόδια να χορηγήσει άδεια ερευνών για τη συγκεκριμένη περιοχή είναι η ελληνική κυβέρνηση.
Νωρίτερα καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, και τα 3 σκάφη βρισκόταν περίπου 120 ναυτικά μίλια νοτιοανατολικά του Καστελόριζου μέσα στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Η κρίση έληξε στις 16 Νοεμβρίου του ίδιου έτους , όταν αποχώρησε το νορβηγικό πλοίο και η τουρκική φρεγάτα.
Αργότερα τα Wikileaks αποκάλυψαν τηλεγράφημα της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, σύμφωνα με το οποίο, ο τότε Α/ΓΕΕΘΑ, Δ.Γράψας είχε απειλήσει με βύθιση το MALENE OSTERVOLD, αν συνέχιζε την αποστολή του…
Το σενάριο προβλέπει την κλιμάκωση της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή που θα εκτυλιχθεί το επεισόδιο με ανάληψη ιδιαίτερου ρόλου από την 115 ΠΜ (βάση των F-16C/D Block 52+) στην διαχείρισή της, αλλά και κινητοποίηση της 2ης Μοίρας Αλεξιπτωτιστών που επανασυστήθηκε στην Κρήτη, προς επάνδρωση βραχονησίδων και ενίσχυση της άμυνας των νήσων Ρω, Μεγίστης(Καστελόριζο) και της Στρογγύλης, μέσω αερομεταφοράς.
– Κατάληψη βραχονησίδας ή «σενάριο Ιμίων»
Το συγκεκριμένο σενάριο είναι το μόνο που έχει υλοποιηθεί πλήρως και να χαρακτηρίσει, σε καθοριστικό βαθμό μάλιστα, την κρίση των Ιμίων τον Ιανουάριο του 1996.
Αποτέλεσε δε την αιτία για μία πλήρη αναδιάρθρωση του ελληνικού αμυντικού συστήματος, το οποίο ανέπτυξε δομές και δυνάμεις εξειδικευμένες στον πόλεμο σε αρχιπελαγικές περιοχές, αλλά και νέες τακτικές.
Από αυτή την άποψη η κρίση στα Ίμια μπορεί μεν να απέφερε πολιτικά οφέλη στην Τουρκία, με την έννοια ότι έδωσε υπόσταση στις «γκρίζες» ζώνες και συνεπώς προώθησε ακόμη περισσότερο την τουρκική πολιτική στο Αιγαίο, ταυτόχρονα όμως κατέστησε πιο δύσκολη την υλοποίηση των τουρκικών σχεδιασμών.
Από το 1996 και μετά, σε τουλάχιστον 10 μικρά νησιά του Ανατ. Αιγαίου υπάρχει συνεχής ελληνική παρουσία με την ύπαρξη φρουράς και μόνιμων εγκαταστάσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Φαρμακονήσι όπου για τις ανάγκες της φρουράς έχουν κατασκευαστεί μόνιμες εγκαταστάσεις στρατωνισμού, ελικοδρόμιο, μώλος, χωμάτινα δρομολόγια και (πιθανώς) αμυντικά έργα, ενώ το ίδιο ισχύει και στη νήσο Παναγιά στο συγκρότημα των Οινουσσών, όπου τον Απρίλιο του 2016 είχαμε καταστάσεις επικίνδυνες.
Λόγω δε ακριβώς αυτής της συνεχούς παρουσίας (έστω και ενόπλων) τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα όχι μόνο διασφαλίζονται, αλλά, το πιο σημαντικό, αποκτούν υπόσταση όχι μόνο στη χερσαία αλλά τη θαλάσσια και τη ναυτική διάσταση.
Ας προσθέσουμε στην εικόνα τη συχνή σε προγραμματισμένα χρονικά διαστήματα πτήση από και προς το Φαρμακονήσι πτήση του ελικοπτέρου CH-47D Chinook που αντικαθιστά τη φρουρά και μεταφέρει εφόδια. Είναι δε τόσο «ισχυρή» η ελληνική παρουσία που οι οχλήσεις των Τούρκων ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας (όπως έγινε τα τέλη του 2008), περί σεβασμού του τουρκικού εναέριου χώρου, στερούνται οποιασδήποτε αξίας και για αυτό δεν επαναλήφθηκαν.
– Εξέγερση εξτρεμιστών μουσουλμάνων στη δυτική Θράκη
Προβοκάτσιες από εξτρεμιστές της μειονότητας και εν συνεχεία ξέσπασμα συγκρούσεων των εξτρεμιστών με τις δυνάμεις ασφαλείας – Απόπειρα άλωσης αποθηκών στρατιωτικού υλικού:
Επίσης ένα εφιαλτικό σενάριο, αφού στην συνέχεια προβλέπει την αποστολή τελεσίγραφου από την πλευρά της Αγκυρας. Εγινε ιδιαίτερα επίκαιρο μετά την φράση του προέδρου της Τουρκίας Ρ.Τ.Ερντογάν ότι
«Δεν μπορούμε και δεν θα αδιαφορήσουμε για την τύχη των Τούρκων αδελφών μας στην Δυτική Θράκη».
Εδώ προβλέπεται ταυτόχρονη δράση σε τρία επίπεδα: Εσωτερικής ασφάλειας, προς αποκατάσταση της έννομης τάξης, κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων και ενημέρωση των ξένων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ και ΟΗΕ). Ο εφιάλτης του Κοσσυφοπεδίου στοιχειώνει την ελληνική αντίδραση.
Από την εφαρμογή των σεναρίων και την εντατική επεξεργασία επιχειρησιακών παιγνίων αποκαλύπτονται ελλειματικές δομές υποστήριξης και διαδικασίες λήψης απόφασης (το ΚΥΣΕΑ ή Πολεμικό Συμβούλιο στον πόλεμο αποτελεί στην πράξη μία επί τούτου «σύναξη» επιλεγμένων μελών του υπουργικού συμβουλίου, οι οποίοι καλούνται να πάρουν αποφάσεις χωρίς καμία σχεδόν «τεχνοκρατική» υποστήριξη), τα θέματα που άπτονται μιας κρίσης αντιμετωπίζονται με μόνο κριτήριο τη θέληση, τη γνώση, την αποφασιστικότητα του πολιτικού ηγέτη που έχει την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας, δηλαδή η απόφαση είναι κατά βάση προσωποπαγής και απόλυτα πολιτική…
– Κατάρριψη ή πτώση σε αναχαίτιση ελληνικού ή τουρκικού μαχητικού στο Αιγαίο
Εδώ το βάρος της αντιμετώπισης αρχικά πέφτει στο ΓΕΑ και το ΓΕΕΘΑ με την προσπάθεια άμεσης διακρίβωσης των ακριβών συνθηκών κάτω από τις οποίες έπεσε το αεροσκάφος, ελληνικό ή τουρκικό.
Η ενεργοποίηση ολόκληρης της διαθέσιμης αεροπορικής δύναμης και η φόρτωση όπλων με πρόβλεψη εκτέλεσης αποστολής αέρος-αέρος ή αέρος-εδάφους ή αέρος-επιφανείας είναι τα πρώτα βήματα στην αντιμετώπισή του
