Το μοιραίο Λονδίνο: Το επεισόδιο Αμπατιέλου, η Φρειδερίκη, ο Κ.Καραμανλής & τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Το επεισόδιο του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του, της ακύρωσης από τον δεύτερο της συνάντησής τους,  και των εν συνεχεία ντροπιαστικών δηλώσεων του για τον ίδιο και τη χώρα στη βρετανική Βουλή, ήταν στην πραγματικότητα μία επανάληψή ουσιαστικά, της υπόθεσης Μ.Αμπατιέλου  του 1963 που καθόρισε εν πολλοίς τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Όπως τότε σε πολιτικό επίπεδο τα αποτελέσματα έφεραν ακυβερνησία και εν τέλει τη δικτατορία, τώρα το επεισόδιο Μητσοτάκη-Σούνακ, ακύρωσε τα όποια προσδοκώμενα αποτελέσματα από τη συνάντηση του Κ.Μητσοτάκη και τον ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων, με τα funds που κόμιζαν 30 τρισ. δολάρια όπως ομολογούν κυβερνητικοί παράγοντες.

Ας θυμηθούμε τι είχε γίνει εκείνη την μακρινή εποχή.

Τον Απρίλιο του 1963 η Βασίλισσα Φρειδερίκη ήθελε να επισκεφθεί τους συγγενείς της στην βασιλική οικογένεια στην Βρετανία.

Ο τότε πρωθυπουργός της χώρας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, της είχε ζητήσει να μην πάει καθώς οι σχέσεις της Ελλάδας με την Βρετανία ήταν κάκιστες λόγω των πρόσφατων γεγονότων στην Κύπρο.

Ο Καραμανλής της είπε «μην πας γιατί στην Ελλάδα στάζει ακόμα το αίμα των Κυπρίων κι άλλωστε γιατί να πας δεν κερδίζουμε τίποτα»

Αυτή όμως πήγε και ξεκίνησε μία «αλυσίδα» γεγονότων που έφερε μεγάλες αναταραχές στη Ελλάδα.

Στις 20 Απριλίου του 1963 η Βασίλισσα Φρειδερίκη επισκέφθηκε το Λονδίνο, χωρίς τον Βασιλιά Παύλο αλλά με τον διάδοχο Κωνσταντίνο και τις πριγκίπισσες, για να παραστεί στους γάμους της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας του Κεντ, εξαδέλφης της Ελισάβετ της Αγγλίας.

Καθώς η Φρειδερίκη βγήκε για περίπατο από το ξενοδοχείο «Claridges», έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τη Μπέτι Αμπατιέλου και ομάδα Κυπρίων διαδηλωτών.

Η Αμπατιέλου ήθελε να συναντήσει την Φρειδερίκη για να της παραδώσει επιστολή στην οποία ζητούσε την αποφυλάκιση του συζύγου της.

Ο Αντώνης Αμπατιέλος, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, είχε γνωριστεί στο Κάρντιφ με την Ουαλή δασκάλα Μπέτι Μπάρτλετ, στέλεχος του Κ.Κ. Βρετανίας, την οποία και νυμφεύθηκε.

Το 1947 ο Αμπατιέλος είχε συλληφθεί για τη δράση της ΟΕΝΟ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και καταδικάστηκε σε θάνατο.

Χάρη στην κινητοποίηση της ΟΕΝΟ και τη διεθνή εκστρατεία της Μπέτις Αμπατιέλου, η ποινή του είχε μετατραπεί σε ισόβια.

Αργότερα, το 1958, από τη Μπέτι αφαιρείται η ελληνική ιθαγένεια και το διαβατήριο και, ουσιαστικά, η δυνατότητα να επισκέπτεται το σύζυγό της.

Όταν η Φρειδερίκη αρνήθηκε να της μιλήσει, η Αμπατιέλου φέρεται ότι τη χαστούκισε, αν και αυτό το διέψευσε μέρες αργότερα σε συνέντευξή της στη βρετανική τηλεόραση.

Πάντως η Φρειδερίκη μαζί με την πριγκίπισσα Ειρήνη προσπάθησαν να διαφύγουν ενώ ο αστυνομικός συνοδός τους είχε εξουδετερωθεί από τους διαδηλωτές, και έστριψαν σε μια πάροδο που όμως ήταν αδιέξοδο – έντρομη, η Φρειδερίκη αναγκάστηκε να χτυπήσει το κουδούνι της πρώτης πόρτας που βρήκε μπροστά της και να ζητήσει από την έκπληκτη κυρία που έμενε στο σπίτι, μια Αμερικανίδα ηθοποιό, να τους επιτρέψει την είσοδο μέχρι να έρθουν οι αστυνομικοί να τις παραλάβουν.

Κατά την διάρκεια της «διαμαρτυρίας» στο πλευρό της Αμπατιέλου σε βάρος της Φρειδερίκης, είχε συλληφθεί ένας Κύπριος φοιτητής ο οποίος οδηγήθηκε στο αυτόφωρο, όμως το αγγλικό δικαστήριο τον αθώωσε με το σκεπτικό ότι οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί όχι μόνο να απευθύνει τον λόγο προς μία βασίλισσα, αλλά και να εκφράζει τις γνώμες του γι αυτήν με πλακάτ, έστω κι αν αυτές οι γνώμες είναι δυσάρεστες για την βασίλισσα.

Σε μια χώρα στην οποία υπάρχει πλήρης ελευθερία λόγου, η πράξη του κατηγορούμενου δεν συνιστά αδίκημα.

Ως εκ τούτου, ο κατηγορούμενος κηρύσσεται αθώος!

Πολύ αμφιβάλουμε εάν αυτό θα γίνονταν εάν επρόκειτο για ηγέτη άλλης χώρας που όμως ήταν φίλα προσκείμενη με την Βρετανία.

Την Αμπατιέλου ούτε καν την συνέλαβαν.

Ο Κ.Καραμανλής  εξοργίστηκε γιατί θεώρησε πως οι Βρετανοί άφησαν επίτηδες να συμβούν αυτά τα γεγονότα ως αντίποινα και αντίπραξη στο κυπριακό.

Στο πλευρό της Αμπατιέλου είχε μεταβεί και ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης, προκειμένου να της συμπαρασταθεί.

Μετά 23 μέρες από το επεισόδιο, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δολοφονήθηκε στην Θεσσαλονίκη.

Το ένα γεγονός έφερε το άλλο. Ο λαός θεωρούσε πως η δολοφονία συνδέονταν με το Παλάτι.

Τον Ιούλιο του 1963 οι Βασιλείς Παύλος και Φρειδερίκη επρόκειτο να μεταβούν για επίσημη επίσκεψη στο Λονδίνο, αλλά ο Κ. Καραμανλής είχε αντίθετη γνώμη.

Έκρινε ότι η πολιτική συγκυρία επέβαλε την αναβολή της επίσκεψης καθώς είχε μεσολαβήσει και η πρόσφατη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη που είχε δημιουργήσει εξαιρετικά βαρύ κλίμα κατά της ελληνικής κυβέρνησης και του παλατιού.

Έχοντας, λοιπόν, αυτά κατά νου, ο Κ. Καραμανλής πήγε στις 8 Ιουνίου στο παλάτι για να πείσει τον Παύλο ότι η αναβολή της επίσκεψης ήταν πολιτικά επιβεβλημένη, όπως διηγείται στο αρχείο του:

«Ανέπτυξα εις τον βασιλέα την κυβερνητικήν άποψιν περί αναβολής του ταξιδίου, τονίσας ότι η αναβολή επιβάλλεται δια δύο λόγους.

Πρώτον, διότι τα επεισόδια του Απριλίου και η έκτασις του προκληθέντος θορύβου εις βάρος του Στέμματος, της κυβερνήσεως και της χώρας εδημιούργησαν τελείως απρόσφορον κλίμα δια την επίσκεψιν. Και δεύτερον, διότι υπήρχαν πληροφορίαι ότι ταύτα θα επαναληφθούν και μάλιστα κατά τρόπον ωργανωμένον, κατά την επίσημον επίσκεψιν των βασιλέων.

Ο φόβος αυτός, είπον, είναι τοσούτω μάλλον δικαιολογημένος καθ’ όσον, τόσον το Εργατικόν κόμμα, όσον και μερίς του αγγλικού Τύπου συνεχίζουν εν όψει της επισκέψεως τας επιθέσεις των εναντίον της Ελλάδος…

Τέλος, επληροφόρησα τον βασιλέα ότι η αγγλική κυβέρνησις, μολονότι επισήμως φαίνεται επιθυμούσα την επίσκεψιν, ερωτηθείσα εδήλωσεων ότι δεν δύναται να παράσχη εγγυήσεις ότι δεν θα επαναληφθούν αι απρέπειαι εις βάρος του Στέμματος και της χώρας».

Το βασιλικό ζεύγος τελικά προτίμησε να ταξιδέψει στη Βρετανία με αποτέλεσμα ο Κ.Καραμανλής να υποβάλει παραίτηση.

Από εκεί και πέρα ακολούθησε μία περίοδος έντονης πολιτικής αστάθειας που οδήγησε την χώρα στην δικτατορία.

Όπως τότε, έτσι και τώρα το επεισόδιο μεταξύ του Κ.Μητσοτάκη και του Ρ.Σούνακ, πιθανότατα να αποτελεί την αφετηρία για μία νέα «αλυσίδα» καταστροφικών γεγονότων με αφορμή τα Γλυπτά του Παρθενώνα που τα αποτελέσματα τους θα τα δούμε να εκτυλίσσονται στο άμεσο μέλλον.