Πώς γίνεται η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας σύμφωνα με το Σύνταγμα

Αντίστροφα πλέον ξεκινά ο χρόνος για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα απευθύνει στις 11:00 τηλεοπτικό μήνυμα στους πολίτες και θα ανακοινώσει το πρόσωπο που προτείνει για το ύπατο πολιτειακό αξίωμα.

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου έχει γίνει ήδη κοινωνός της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην προτείνει την ανανέωση της θητείας της.

Η θητεία της νυν Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία εξελέγη το 2020 ολοκληρώνεται στις 13 Μαρτίου 2025.

Πώς γίνεται η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας σύμφωνα με το Σύνταγμα

Όπως προβλέπει το άρθρο 32 του Συντάγματος, η διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου πρέπει να ξεκινήσει τουλάχιστον έναν μήνα πριν τη λήξη της θητείας. Επομένως, η Βουλή των Ελλήνων καλείται να κινήσει τη διαδικασία εκλογής έως τις 13 Φεβρουαρίου 2025.

Ας δούμε αναλυτικά τι προβλέπει το Σύνταγμα για την εκλογή του.

Σύμφωνα με το άρθρο 32 του Συντάγματος, η διαδικασία εκλογής Προέδρου έχει ως εξής:

1. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή γίνεται με ονομαστική ψηφοφορία και σε ειδική συνεδρίαση, που συγκαλείται από τον Πρόεδρο της Βουλής έναν τουλάχιστο μήνα πριν λήξει η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής. Σε περίπτωση οριστικής αδυναμίας του Προέδρου της Δημοκρατίας να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, κατά τους ορισμούς του άρθρου 34 παράγραφος 2, καθώς επίσης και σε περίπτωση που ο Πρόεδρος παραιτηθεί, πεθάνει ή κηρυχθεί έκπτωτος κατά τις διατάξεις του Συντάγματος, η συνεδρίαση της Βουλής για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας συγκαλείται μέσα σε δέκα ημέρες το αργότερο αφότου έληξε πρόωρα η θητεία του προηγούμενου Προέδρου.

2. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται σε κάθε περίπτωση για πλήρη θητεία.

3. Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών. Αν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες. Αν δεν επιτευχθεί ούτε στη δεύτερη ψηφοφορία η οριζόμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά ύστερα από πέντε ημέρες, οπότε εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.

4. Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου.

5. Αν η Βουλή είναι απούσα, συγκαλείται εκτάκτως για να εκλέξει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατά τους ορισμούς της παραγράφου 4.Αν η Βουλή έχει διαλυθεί με οποιονδήποτε τρόπο, η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αναβάλλεται ώσπου να συγκροτηθεί σε σώμα η νέα Βουλή και μέσα σε είκοσι ημέρες, το αργότερο, από τη συγκρότησή της, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παραγράφους 3 και 4, αφού τηρηθούν και οι ορισμοί της παραγράφου 1 του άρθρου 34.

6. Αν η διαδικασία για την εκλογή νέου Προέδρου, που ορίζεται στις προηγούμενες παραγράφους, δεν περατωθεί εγκαίρως, ο ήδη Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά του και μετά τη λήξη της θητείας του ώσπου να αναδειχθεί νέος Πρόεδρος.

Τα προσόντα εκλογιμότητας

Σύμφωνα με το άρθρο 31, τα προσόντα που πρέπει να συγκεντρώνει ο Πρόεδρος είναι τέσσερα:

• Η ελληνική ιθαγένεια, η οποία πρέπει να έχει αποκτηθεί πέντε τουλάχιστον χρόνια πριν από την εκλογή.
• Η ελληνική καταγωγή, από τον πατέρα ή τη μητέρα.
• Η συμπλήρωση του τεσσαρακοστού έτους της ηλικίας κατά την ημέρα της εκλογής.
• Η νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν (ενεργητικό εκλογικό δικαίωμα).

Η θητεία του

Σύμφωνα με το άρθρο 30, η θητεία του Προέδρου είναι πενταετής:

• H προεδρική περίοδος αρχίζει από την ορκωμοσία του Προέδρου.
• Σε περίπτωση πολέμου, η προεδρική θητεία παρατείνεται έως τη λήξη του
• Επανεκλογή του ίδιου προσώπου επιτρέπεται μία φορά μόνο.

Σημειώνεται ότι το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ασυμβίβαστο με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα, θέση ή έργο.