Τι μπορεί να κάνει μια κυβέρνηση με 180 έδρες και τι με 200 – Γιατί ο Κ.Μητσοτάκης έκανε κάλεσμα στην αντιπολίτευση και οι «πρόθυμοι»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη χθεσινή του συνέντευξη «χαμήλωσε» λίγο τον πήχη που είχε ανεβάσει ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος είχε μιλήσει για 180 έδρες, ωστόσο δεν αρνήθηκε ότι ο στόχος του είναι να έχει το κόμμα του τις απαραίτητες έδρες, ώστε να μπορεί να αλλάξει το Σύνταγμα. 

Όπως είπε, αυτό δεν είναι απαραίτητο να γίνει μέσω ενός εκλογικού θριάμβου της Νέας Δημοκρατίας (γιατί για να φτάσει το κόμμα του στις 180 έδρες πρέπει να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα ποσοστά του) αλλά μέσα της ανοχή κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Συγκεκριμένα ο Κ.Μητσοτάκης παραδέχθηκε «είναι πρακτικά αδύνατον να λάβει η ΝΔ 180 βουλευτές, ειδικά εάν μπουν περισσότερα κόμματα».

Ο ίδιος όμως «έριξε» γέφυρες προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, λέγοντας ότι «η ΝΔ ψάχνει συγκλίσεις ειδικά εάν θέλουμε να αλλάξουμε το Σύνταγμα. Ούτε αριθμητικά είναι εφικτό, ούτε η φιλοσοφία του Συντάγματος αυτή».

Αξίζει να σημειωθεί πως με βάση τα αποτελέσματα της πρόσφατης κάλπης η ΝΔ θα εξέλεγε 171 βουλευτές, εφόσον ίσχυε το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, το οποίο θα εφαρμοστεί στις επερχόμενες εκλογές.

Το Σύνταγμα

Η παρούσα Βουλή ανεξαρτήτως πλειοψηφίας δεν μπορεί να προχωρήσει σε άμεση αναθεώρηση του Συντάγματος. Παρόλα αυτά η επόμενη κυβέρνηση εφόσον έχει 180 βουλευτές θα μπορούσε να θέσει το πλαίσιο της αναθεώρησης.

Το ενδεχόμενο αυτό υπάρχει καθώς η διαδικασία προβλέπει ότι η αναθεώρηση χρειάζεται δύο Βουλές, με την πρώτη Βουλή να προτείνει ποια άρθρα πρέπει να αναθεωρηθούν και τη δεύτερη να αναθεωρεί τα άρθρα.

Στην περίπτωση που στην πρώτη Βουλή υπάρχει πλειοψηφία 180 βουλευτών, στη δεύτερη Βουλή τα άρθρα που θα προταθούν προς αναθεώρηση χρειάζονται απλά την απόλυτη πλειοψηφία των 151 βουλευτών προκειμένου να αναθεωρηθούν. Αντίθετα στην περίπτωση που στην διαδικασία που η Βουλή θα προτείνει τα προς αναθεώρηση άρθρα δεν υπάρχουν 180 βουλευτές, τότε στην επόμενη Βουλή η αναθεώρηση των άρθρων πρέπει να ψηφιστεί από τουλάχιστον 180 βουλευτές.

Αυτό σημαίνει ότι εφόσον η κυβέρνηση στην επόμενη Βουλή καταφέρει να έχει 180 βουλευτές μπορεί να ορίσει χωρίς καμία συναίνεση των υπολοίπων κομμάτων, το πλαίσιο της αναθεώρησης, προτείνοντας αλλαγές σε άρθρα. Ακόμα όμως και να μην καταφέρει να επανεκλεγεί κυβέρνηση και στη δεύτερη αναθεωρητική Βουλή, με αυτό τον τρόπο θα έχει μπλοκάρει οποιαδήποτε άλλη αλλαγή του Συντάγματος σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που επιθυμεί η Ν.Δ

Όποιο σενάριο και να επικρατήσει η αναθεώρηση δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν από το 2024, καθώς η παράγραφος 5 του άρθρου 110 του Συντάγματος ορίζει ότι δεν επιτρέπεται αναθεώρηση του Συντάγματος πριν περάσει πενταετία από την περάτωση της προηγούμενης. Η προηγούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος έγινε το 2019, άρα η νέα αναθεώρηση δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν το 2024.

Αυτό που αξίζει επίσης να σημειωθεί είναι ότι το Σύνταγμα πλέον ορίζει ότι υποχρεωτικά η κάθε αλλαγή του εκλογικού συστήματος ισχύει για τις μεθεπόμενες εκλογές. Παλιά, κάθε κυβέρνηση άλλαζε τον εκλογικό νόμο για να διευκολύνει τη δική της θέση.

Για να αποτραπεί αυτό, το 2001 μπήκε αυτή η διάταξη ώστε το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες να ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές. Εκτός κι αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα, σε αυτή την περίπτωση όμως απαιτούνται 200 ψήφοι.

Κάτι που σημαίνει ότι εάν η ΝΔ βρει κάποιους εταίρους που να δεχθούν κάποια πιθανή αλλαγή στον εκλογικό νόμο, αυτός θα ισχύσει από την ερχόμενη εκλογική διαδικασία.

Ποιες είναι όμως οι αλλαγές που θέλει να φέρει η Νέα Δημοκρατία και ποια κόμματα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «μαξιλαράκι», ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη πλειοψηφία.

Παιδεία-ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων

Υπενθυμίζεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ξεκαθαρίσει προεκλογικά ότι θα επιχειρούσε αναθεώρηση του άρθρου 16 ώστε να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αναζητώντας προς την μεριά του ΠΑΣΟΚ και της Ελληνικής Λύσης πολιτικές συναινέσεις για να πετύχει τον στόχο του.

Σε περίπτωση όμως που η ΝΔ καταφέρει να εκλέξει 180 βουλευτές δεν θα χρειαστεί καμιά συνεργασία, με το άρθρο 16 να είναι το πρώτο που θα τεθεί προς αναθεώρηση.

Σε αυτή τη αναθεώρηση του Συντάγματος θεωρούμε ότι πιθανότητα θα συμφωνήσει και το ΠΑΣΟΚ, το οποίο ουδέποτε έχει διαφωνήσει με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Άγνωστο είναι το τι θα κάνουν κόμματα όπως το «Νίκη», αν και ίσως σε αυτή τη περίπτωση να μην χρειαστεί καν να ψηφίσει υπέρ. 

Ιδιωτικοποίηση στην Υγεία

Η είσοδος ιδιωτών στο ΕΣΥ ήταν διακηρυγμένος στόχος της ΝΔ από την προεκλογική περίοδο του 2019, όμως η πανδημία φαίνεται πως άλλαξε πρόσκαιρα τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Από την μεριά του, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εκφράσει δημοσίως την πρόθεση του για επανασχεδιασμό του ΕΣΥ και ειδικά για μείωση των δημόσιων νοσοκομείων, κυρίως στην περιφέρεια.

Υπενθυμίζεται επίσης πως τον περασμένο Δεκέμβριο η κυβέρνηση πέρασε το νομοσχέδιο για την παράλληλη εργασία των γιατρών του ΕΣΥ στον ιδιωτικό τομέα.

Σε περίπτωση πάντως ευρείας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της ΝΔ, ανοίγει ο δρόμος για αναθεώρηση των επίμαχων άρθρων του Συντάγματος που θα διευκολύνουν την «άλωση» του ΕΣΥ από ιδιώτες.

Σημειώνεται τέλος πως είναι εκπεφρασμένη η πρόθεση των κυβερνητικών στελεχών για μετατροπή όλων των νοσοκομείων του ΕΣΥ σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου.

Εδώ αναφερόμαστε σε μια επίμαχη αναθεώρηση του Συντάγματος, με την οποία πιθανότητα θα διαφωνήσουν όλα τα κόμματα της αριστεράς, αλλά και η Ελληνική Λύση. Άγνωστο είναι το τι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο μέχρι στιγμής έχει κρατήσει μια πιο ουδέτερη στάση. Πιθανότατα σε μια τέτοια αλλαγή θα χρειαστεί η συμμετοχή ενός κομματίδιου «μαξιλαριού». 

Μονιμότητα στο δημόσιο

Η ΝΔ έχει επιχειρήσει αρκετές φορές στο παρελθόν να βάλει το ζήτημα της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, με το ζήτημα να μπαίνει με μεγαλύτερη ένταση την περίοδο των μνημονίων -επί κυβέρνησης Σαμαρά-, κατά την οποία ήταν ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο απολύσεων στο Δημόσιο.

Από τη μεριά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι στο εξής ότι μόνο μετά από αξιολόγηση θα γίνεται η μονιμοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων. Ήδη άλλωστε η αξιολόγηση χρησιμοποιείται ως «δαμόκλειος σπάθη» για τους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς, ενώ στην κυβέρνηση φαίνεται να τη συνδέουν και με τη μισθολογική εξέλιξη των εργαζόμενων.

Σε περίπτωση λοιπόν επίτευξης του στόχου των 180 κοινοβουλευτικών εδρών εκ μέρους της ΝΔ στις επαναληπτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου αναμένεται να μπει «στις ράγες» η σύνδεση της αξιολόγησης με την μονιμότητα στο Δημόσιο.

Επίσης και αυτή την αλλαγή αναμένεται να την καταψηφίσει η αριστερά, ενώ άγνωστο είναι το τι θα κάνουν ΠΑΣΟΚ και Ελληνική Λύση, κυρίως το ΠΑΣΟΚ γιατί έχει βασιστεί εδώ και πολλά χρόνια στους δημοσίους υπαλλήλους.