To μεγάλο «κόλπο» με την αύξηση στις συντάξεις: Για ποιους ισχύει;

Η απάντηση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με τις αυξήσεις στις συντάξεις, αντί να ξεδιαλύνει την κατάσταση, συνεχίζει να προκαλεί σύγχυση και προβληματισμό.

Ο λόγος είναι ότι, παρά το γεγονός πως ξεκαθαρίστηκε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2023 αυξάνεται η εθνική σύνταξη από τα 384 ευρώ στα 411 ευρώ, κρίσιμες λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα αυξηθεί και η ανταποδοτική σύνταξη παραμένουν αδιευκρίνιστες.

Επομένως, ελλοχεύει ο κίνδυνος η αύξηση που θα δικαιούνται όσοι συνταξιοδοτηθούν μετά το νέο έτος να μην είναι ίση με εκείνη των νυν συνταξιούχων (κατά τα φαινόμενα, ύψους 7%), αλλά πολύ μικρότερη!

Συγκεκριμένα το υπουργείο Εργασίας μέσω ενημερωτικού σημειώματος, που εξέδωσε χθες σε μορφή ερωταπαντήσεων, αναφέρει:

«Και η εθνική και η ανταποδοτική σύνταξη αυξάνονται. Δηλαδή, έστω ότι ο συντελεστής αύξησης για το 2023 είναι 7%, τότε η εθνική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 411 ευρώ το 2023, από 384 ευρώ που είναι σήμερα. Αυτό θα είναι το ποσό που θα λαμβάνει ο ήδη συνταξιούχος. Αλλά και κάθε νέα σύνταξη θα εκδίδεται με αυτό το ποσό. Η διαδικασία αυτή είναι διαρκής: Εάν υποθέσουμε ότι το 2023 ο μέσος όρος ΑΕΠ και πληθωρισμού θα είναι 5%, τότε από το 2024 και εφεξής η εθνική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 432 ευρώ και ούτω καθεξής. Αντιστοίχως με τον ίδιο τρόπο αυξάνεται και το ανταποδοτικό κομμάτι της σύνταξης».

Το γεγονός ότι για το σκέλος των αυξήσεων στην ανταποδοτική σύνταξη το υπουργείο δεν παραθέτει παράδειγμα επιδέχεται διαφορετικών ερμηνειών. Αυτό γιατί, με βάση τους νόμους 4387 και 4670, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ποιων ετών οι συντάξιμες αποδοχές θα αυξηθούν. Συγκεκριμένα, αν η αύξηση του 7% εφαρμοστεί στο σύνολο των ετών από το 2002 έως σήμερα, τότε, π.χ., μία σύνταξη ύψους 1.000 ευρώ θα αυξηθεί κατά 70 ευρώ και θα διαμορφωθεί σε 1.070 ευρώ.

Εάν, όμως, η αύξηση του 7% υπολογιστεί μόνο για τις συντάξιμες αποδοχές του 2022, τότε μία σύνταξη των 1.000 ευρώ θα αυξηθεί μόλις 28,94 ευρώ και θα ανέλθει σε 1.028,94 ευρώ! Δηλαδή η περιβόητη αύξηση ύψους 7% θα είναι τελικά γι’ αυτούς 2,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση όσα αναφέρει το υπουργείο Εργασίας, η αύξηση της εθνικής σύνταξης θα συμπαρασύρει μια σειρά από μεγέθη τα οποία είναι δεμένα με την εθνική σύνταξη:

Το πλαφόν των κύριων συντάξεων, τα κατώτατα όρια των συντάξεων λόγω θανάτου, αλλά και το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων, όλα αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω. Ειδικότερα, το πλαφόν των συντάξεων είναι πολλαπλάσιο (12πλάσιο) της εθνικής σύνταξης.

Αρα, καθώς αυξάνεται η εθνική σύνταξη, αντίστοιχα αυξάνεται και το πλαφόν και όσοι λαμβάνουν υψηλές συντάξεις δεν επηρεάζονται. Επομένως, από 1/1/2023 και με αύξηση 7%, το πλαφόν θα διαμορφωθεί στα 4.932 ευρώ. Τέλος, αυξήσεις δικαιούνται και θα λάβουν και οι 100.000 συνταξιούχοι των οποίων ο επανυπολογισμός της σύνταξής τους δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη (εκτιμάται σε 4% επί του συνόλου των συνταξιούχων).

Προσπάθησαν να… το περάσουν στα μουλωχτά

Έως χθες η κυβέρνηση τηρούσε -σκόπιμα- στάση σιωπής σε σχέση με εάν τις νέες, αυξημένες συντάξεις θα λαμβάνουν ακόμη και όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά το νέο έτος. Μόνο μετά το δημοσίευμα της «δημοκρατίας» και την αρθρογραφία κορυφαίων επιστημόνων, όπως είναι οι εργατολόγοι Δημήτρης Μπούρλος και Διονύσης Τεμπονέρας, δόθηκαν κάποιες διευκρινίσεις, οι οποίες, ωστόσο, δεν επαρκούν.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών εμμένουν στην απόφασή τους, οι αυξήσεις να φτάσουν στις τσέπες των συνταξιούχων μετά τον χειμώνα! Ο λόγος είναι ότι στα μέσα Μαρτίου θα οριστικοποιηθούν οι δύο παράμετροι για το ύψος της αύξησης, τα ποσοστά του πληθωρισμού και της ανάπτυξης για το 2021. Οπότε χρήματα θα δουν στους λογαριασμούς τους οι συνταξιούχοι το νωρίτερο τον Απρίλιο.

Παραμένει ένα «σκοτεινό» σημείο στις διευκρινίσεις που έδωσε το υπουργείο Εργασίας για τις αυξήσεις που θα δοθούν σε όσους συνταξιοδοτηθούν από την 1η Ιανουαρίου του 2023.

Οι επεξηγήσεις λένε πως το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης όσων καταθέσουν για σύνταξη από το 2023 αυξάνεται κατά το ύψος της αύξησης των συντάξιμων αποδοχών, που αναπροσαρμόζονται με βάση τη μεταβολή του μέσου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (τιμάριθμος).

«Ο διάβολος όμως κρύβεται στις λεπτομέρειες». Αν η αύξηση αφορά το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών έως το 2022, τότε πράγματι θα προκύψει αύξηση 7% στο ανταποδοτικό μέρος. Στην περίπτωση αυτή, συνταξιούχος με 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές το 2022, θα λάβει από το 2023 αύξηση 7%.

Αν όμως η αύξηση αφορά μόνο το έτος 2022, που αυξάνει ο δείκτης αναπροσαρμογής των συνταξίμων αποδοχών με βάση το άρθρο 28 του νόμου 4387 του 2016 (νόμος Κατρούγκαλου), τότε η σύνταξη θα υπολογιστεί με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών όπως αυτές διαμορφώνονται από το 2002 έως και το 2022, οπότε ο συντελεστής του 7% ενδεχομένως (;) να αφορά μόνο το έτος 2022 και όχι συνολικά τις συντάξιμες αποδοχές και άρα τότε η αύξηση θα είναι υποπολλαπλάσια, αφού χάνεται στον μέσο όρο των προηγουμένων 20 ετών.

Στην περίπτωση αυτή η συνολική αύξηση θα είναι σχεδόν η μισή σε σχέση με αυτή που θα δοθεί το 2022 στους «παλιούς» συνταξιούχους.

Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και επειδή η υπουργική απόφαση με βάση τον νόμο 4670 του Φεβρουαρίου του 2020 δεν θα εκδοθεί σύντομα, χρήζει άμεσα περαιτέρω διευκρινίσεων για να μην υπάρξει «κύμα φυγής» συνταξιοδότησης μέσα στο 2022.