Το πολιτικό διακύβευμα των φετινών εκλογών είναι το πώς και ποιος θα διαχειριστεί τα δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης

Το μεγάλο στοίχημα των φετινών διπλών όπως εξελίχθηκαν (και με πιθανότητα να γίνουν και τρίτες) εκλογών είναι το πώς και ποιος θα διαχειριστεί τα πολλά δισεκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.

Γιατί από αυτό θα εξαρτηθεί και το τι φόρους θα αντιμετωπίσουν οι Έλληνες πολίτες τα επόμενα χρόνια και το αν θα παραχθεί σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα για να τηρήσει η χώρα τις εντολές-δευσμέσεις της Κομισιόν για εξωφρενικά πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια και μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Άλλωστε, για όποιον έχει καταλάβει, η όποια ανάπτυξη παρουσιάζεται στην ελληνική οικονομία (της τάξης του 2,2% δηλαδή), οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στους ευρωπαϊκούς πόρους και τίποτε άλλο.

Ποτέ στο παρελθόν η Ελλάδα δεν ήταν τόσο εξαρτημένη από την ξένη χρηματοδότηση

Στην ουσία είναι ανύπαρκτη και υπάρχει ως μέγεθος λόγω των ευρωπαϊκών πόρων.

Η αποτελεσματική απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι το κύριο πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση και τα χρονοδιαγράμματα θα είναι «σφικτά», καθώς οι Ευρωπαίοι δεν ενδιαφέρονται για τις γνωστές ελληνικές χρονοτριβές.

Για γίνει κατανοητό αυτό που λέμε, για να κατασκευαστεί ένα έργο υποδομής στην Ελλάδα απαιτείται ένα διάστημα το λιγότερο δέκα ετών.

Δύο χρόνια απαιτούνται για να γίνει «απαίτηση» λόγω πάγιων αναγκών ένα έργο, δύο τουλάχιστον χρόνια για να γίνουν οι μελέτες, δύο χρόνια περίπου για να προκηρυχθεί και να τελειώσει αισίως ένας διαγωνισμός, και τέσσερα χρόνια για να κατασκευαστεί από την ανάδοχο εταιρεία.

Μετά τις εκλογές θα πρέπει να τρέξουν οι διαδικασίες για την κατάθεση του αναθεωρημένου σχεδίου ενώ τέλος Αυγούστου εκπνέει η προθεσμία για τους έξτρα πόρους που θα χρηματοδοτήσουν τις ενεργειακές υποδομές.

Πρόκειται για 5 δισ. ευρώ των δανείων και των 760 εκατ. ευρώ των επιδοτήσεων που θα δοθούν στο πλαίσιο του REPowerEU και η Ελλάδα θα πρέπει να επιταχύνει για να μην χάσει το ορόσημο της Κομισιόν.

Μία πρώτη επεξεργασία έχει γίνει από τις υπηρεσίες και αυτό που απομένει είναι το τελικό σχέδιο που θα παρουσιάσουν στο νέο υπουργό Οικονομικών που θα είναι αρμόδιος για τις επενδύσεις.

Στις πρόσφατες συστάσεις της προς την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη να διατηρηθούν και να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την ολοκλήρωση σημαντικού αριθμού μεταρρυθμίσεων που σχεδιάζονται και υπογραμμίζει πως η συνέχιση της εφαρμογής του σχεδίου εξαρτάται από τη διοικητική και εκτελεστική ικανότητα των εκτελεστικών φορέων στους οποίους έχουν ανατεθεί τα σχετικά καθήκοντα και εμπλέκονται στις αναπτυξιακές διαδικασίες, δηλαδή από το κατά πόσο θα ανταποκριθούν οι μηχανές της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης.

Με λίγα λόγια αυτό που ζητούν οι ξένοι είναι να σταματήσουν τα γνωστά εμπόδια που εμποδίζουν την δημιουργία υποδομών.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει υποβάλλει τρία αιτήματα πληρωμής για το σκέλος των επιχορηγήσεων και δύο για το σκέλος των δανείων, που αντιστοιχούν σε 85 ορόσημα και στόχους του Σχεδίου. Με τα νέα δεδομένα το ποσό των πόρων που θα λάβει η Ελλάδα ανεβαίνει στα 36 δις. ευρώ το οποίο κατανέμεται ως εξής:

-Επιδοτήσεις: 14,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 760 εκατ. ευρώ από το REPowerEU

-Δάνεια: 12,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης συν 5 δισ. ευρώ από το REPowerEU.

Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης που θα πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του 2023-2024 αφορούν:

1.Ολοκλήρωση ανακαινίσεων τουλάχιστον 8.000 κτιρίων κατοικιών για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης και έγκριση σε τουλάχιστον 9.700 εταιρείες για ανακαινίσεις ενεργειακής απόδοσης.

2.Έναρξη έργων για την προώθηση της ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής προστασίας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, των εναέριων δικτύων σε δασικές περιοχές και της αύξησης της χωρητικότητας των υποσταθμών υψηλής και μέσης τάσης.

3. Εφαρμογή οργανωτικής μεταρρύθμισης στον σιδηροδρομικό τομέα και πλήρης λειτουργία του νέου Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και του διαχειριστή κατασκευής του (ΕΡΓΟΣΕ) και πλήρης ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) στο βασικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

4.Ολοκλήρωση ψηφιοποίησης τουλάχιστον 30% των συνολικών αρχείων και στα 9 υποέργα της δημόσιας διοίκησης.

5.Υιοθέτηση πρωτογενούς νομοθεσίας για τη θέσπιση του συστήματος επιβράβευσης στη δημόσια διοίκηση.

6.Θέσπιση νομοθεσίας που προβλέπει επαγγελματικές ροές εργασίας για το προσωπικό που ασχολείται με τις δημόσιες συμβάσεις.

7. Απλοποίηση και κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και δρομολόγηση πλατφόρμας πληροφορικής για την πλήρη αυτοματοποίηση των επιστροφών ΦΠΑ.

8.Εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης, μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των δικαστών, της αναβάθμισης των συστημάτων τήρησης αρχείων και πληροφορικής στα δικαστήρια, θέσπιση νομοθεσίας για την παρακολούθηση και βελτίωση της απόδοσης των δικαστικών υπαλλήλων και έναρξη της κατασκευής και ανακαίνισης ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων δικαστηρίων.

9.Αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη για όλους τους κλάδους της δικαιοσύνης, για την αναδιοργάνωση των δικαστικών περιφερειών σε όλη την Ελλάδα και την ορθολογική κατανομή των δικαστικών δομών σε αυτές τις περιφέρειες, με τουλάχιστον το 70% των διοικητικών δικαστηρίων και τουλάχιστον το 40% των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων πλήρως λειτουργικό.

10.Εκσυγχρονισμός και ψηφιοποίηση του τομέα της δημόσιας υγείας, μεταξύ άλλων μέσω της έναρξης του έργου για την ενεργειακή ανακαίνιση τουλάχιστον 156 κέντρων υγείας, της πλήρους λειτουργίας επιπλέον 56 μονάδων ψυχικής υγείας και της ολοκλήρωσης του εθνικού ψηφιακού αρχείου υγείας και των ψηφιακών projects ψηφιακής για τον καρκίνο.

11.Ολοκλήρωση προγραμμάτων ψηφιακής και πράσινης αναβάθμισης δεξιοτήτων για σχεδόν 150.000 άτομα.

12.Προώθηση της αποϊδρυματοποίησης των παιδιών, ιδίως μέσω της τοποθέτησης ανηλίκων με σοβαρή αναπηρία ή/και ψυχικές διαταραχές στη φροντίδα επαγγελματιών ανάδοχων φροντιστών και της τοποθέτησης των εφήβων σε διαμερίσματα ημι-ανεξάρτητης διαβίωσης.

13. Υπογραφή δανειακών συμβάσεων συνολικού ύψους 5,9 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της δανειακής διευκόλυνσης του RRF.

14. Ένα ενιαίο κέντρο για την αδειοδότηση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καθαρής τεχνολογίας για την απλοποίηση και την επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης για την κατασκευή και τη λειτουργία έργων καθαρής τεχνολογίας.

15.Φορολογικές ελαφρύνσεις ή άλλες μορφές υποστήριξης για επενδύσεις πράσινης, καθαρής τεχνολογίας, όπως εκπτώσεις φόρου, επιταχυνόμενες αποσβέσεις ή επιδοτήσεις που συνδέονται με την απόκτηση ή τη βελτίωση περιουσιακών στοιχείων πράσινων επενδύσεων.

16.Επένδυση στην επανεκπαίδευση του εργατικού δυναμικού για ένα πιο πράσινο μέλλον.