Το παράδοξο των εκλογών: Βουλή 8 κομμάτων με ενισχυμένη αναλογική μετά την πεντακομματική της… απλής αναλογικής του Μαΐου

Οι δεύτερες εκλογές της 25ης Ιουνίου χαρακτηρίστηκαν από ένα παράδοξο καθώς παρότι διεξήχθησαν με ενισχυμένη αναλογική η Βουλή που προέκυψε ήταν οκτακομματική κι ενώ αντίθετα στις πρώτες εκλογές της 21ης Μαΐου που διεξήχθησαν με απλή αναλογική, η Βουλή που είχε προκύψει ήταν πεντακομματική.

Το γεγονός, πολιτικά είναι πρωτοφανές, καθώς συνήθως με την απλή αναλογική η ψήφος διασπείρεται σε πολλά μικρότερα κόμματα επειδή δεν υπάρχει η προοπτική της αυτοδυναμίας ενώ αντίθετα στην διαδικασία της ενισχυμένης αναλογικής η ψήφος συγκεντρώνεται σε λίγα κόμματα αφού θεωρείται δεδομένο πως θα υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση και δημιουργείται πόλωση στο εκλογικό σώμα το οποίο συνήθως συσπειρώνεται γύρω από τα δύο δυνάμενα πρώτα κόμματα.

Η ελεύθερη πτώση όμως των ποσοστών του ΣυΡιζΑ, εν προκειμένω της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ακύρωσε τον οποιοδήποτε λόγο για πόλωση του εκλογικού σώματος καθώς επί της ουσίας υπήρχε μόνο ένας βέβαιος νικητής.

Αυτό άνοιξε το δρόμο για μία πιο χαλαρή ψήφο από ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος το οποίο δεν εκφράζονταν από τα υπάρχοντα κόμματα της Βουλής και αναζητούσε κάποιον άλλο πολιτικό σχηματισμό με τον οποίο θα μπορούσε να ταυτιστεί.

Βέβαια η αποχή αναδείχθηκε σε… πρώτο κόμμα στις εκλογές 2023. Ένα πολύ μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος, σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι δεν προσήλθαν στις κάλπες της 25ης Ιουνίου.

Τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, με την ενσωμάτωση να αγγίζει το 97,35% η συμμετοχή των πολιτών στις κάλπες ανήλθε στο 52,77% και την αποχή στο 47,23%. Πρόκειται για ένα ποσοστό που καταγράφει ιστορικό αρνητικό ρεκόρ.

Η μεγάλη αποχή έπαιξε σημαντικό ρόλο και αυτό γιατί πρόκειται για ζήτημα ψυχολογίας. Οι ψηφοφόροι που θεωρούν ότι το κόμμα τους θα κερδίσει τις εκλογές θα πάνε να ψηφίσουν ακόμα και από την παραλία. Αυτό συνέβη στην περίπτωση της Νέας Δημοκρατίας η οποία και τελικά κράτησε σχεδόν όλο το εκλογικό ποσοστό που είχε κερδίσει στις πρώτες εκλογές.

Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε δύο επιπλέον μονάδες από τις οποίες το ΠΑΣΟΚ φαίνεται πως κέρδισε μονάχα μισή μονάδα, ενώ η Πλεύση Ελευθερίας είναι πιο πιθανό ότι κέρδισε τις ψήφους που χρειάζονταν για να μπει στη Βουλή από το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη.

Τα νεοεισερχόμενα στην Βουλή μικρά κόμματα εκμεταλλεύτηκαν την αποδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ και την μετατόπιση της νέας Δημοκρατίας προς το κέντρο και σε συνδυασμό με την μεγάλη αποχή μπόρεσα να πετύχουν κάτι το οποίο σε άλλες εποχές θα φάνταζε αδύνατον.

Θα έχει πολύ ενδιαφέρον η λειτουργία μιας οκτακομματικής Βουλής για ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα.