Στη Βουλή σήμερα η συμφωνία για τη συγχώνευση Attica και Παγκρήτιας και τη δημιουργία 5ου τραπεζικού πυλώνα<

Στη Βουλή σήμερα η συμφωνία για τη συγχώνευση Attica και Παγκρήτιας και τη δημιουργία 5ου τραπεζικού πυλώνα.

Συγκεκριμένα σήμερα τίθεται προς επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Κύρωση της από 18.7.2024 Σύμβασης Συγχώνευσης και Επένδυσης μεταξύ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «THRIVEST HOLDING LTD».

Αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια της Βουλής την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024.

Σύμφωνα με τη σχετική αιτιολογική έκθεση, το νομοσχέδιο αποβλέπει στη «συνέχιση της ομαλής λειτουργίας της Παγκρήτιας Τράπεζας, καθώς και της Τράπεζας Αττικής (Attica Bank), στην οποία το Δημόσιο έχει ήδη επενδύσει σημαντικά. Η τράπεζα που θα προκύψει μετά την εξυγίανση και τη συγχώνευση των δύο ανωτέρω τραπεζών θα αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία ενός πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, ο οποίος θα διασφαλίζει την ύπαρξη ενός ανταγωνιστικότερου τραπεζικού περιβάλλοντος, επ’ ωφελεία των καταθετών, των καταναλωτών και των επιχειρήσεων».

Ο δρόμος προς τη δημιουργία που πέμπτου τραπεζικού πόλου

Η οριστική συμφωνία μετόχων για την δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα μέσω της συγχώνευσης της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας, η οποία εγκρίθηκε από το ΔΣ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στη συνεδρίαση της 18ης Ιουλίου 2024, αποτέλεσε ένα ακόμα ορόσημο στην αναδιάρθρωση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Το ΤΧΣ κλήθηκε να συμβάλει στην στρατηγική αναπτυξιακή πορεία και προοπτική της Attica Bank το 2021, υπό την καθοδήγηση του διευθύνοντος συμβούλου Ηλία Ε. Ξηρουχάκη. Η στρατηγική κατεύθυνση του Ταμείου περιελάμβανε την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών της Attica Bank, την ανεύρεση αξιόπιστων ιδιωτών επενδυτών και την απόρριψη αμφιλεγόμενων ή ανεπαρκών λύσεων, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν τη δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πόλου και την περαιτέρω ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού των τραπεζών.

Το ΤΧΣ εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Attica Bank μέσω του νόμου περί αναβαλλόμενης φορολογίας στα τέλη του 2021 και μετά από τον σχετικό σχεδιασμό έδωσε την απαραίτητη ώθηση για σταθεροποίηση και ανασυγκρότηση. Τον Οκτώβριο του 2021, το ΤΧΣ και η Attica Bank συμφώνησαν στη συμμετοχή του Ταμείου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Στις 7 Δεκεμβρίου 2021, το ΤΧΣ υπέγραψε συμφωνία με τους ιδιώτες επενδυτές ΤΜΕΔΕ και Ellington Solutions S.A., αποκτώντας μετοχές για το ποσό των 150.765.391,40 ευρώ.

Στις 17 Μαρτίου 2022, το ΤΧΣ υπέγραψε τη Συμφωνία-Πλαίσιο με την Attica Bank, καθορίζοντας το πλαίσιο για την εταιρική αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της, ακολουθώντας το πρότυπο άλλων τραπεζών αλλά με διαφοροποιήσεις, καθώς ελήφθη υπόψη το γεγονός ότι η Attica Bank δεν αποτελεί συστημική τράπεζα. Οι όροι συναλλαγής τροποποιήθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2022, με νέα συμφωνία να υπογράφεται στις 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Το 2023 υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις, όπως η αποχώρηση των Rinoa LTD – Ellington Solutions A.E. από την επενδυτική συμφωνία και η υπογραφή νέας επενδυτικής συμφωνίας με τη Thrivest Holdings LTD και την Παγκρήτια Τράπεζα για τη δεύτερη αύξηση κεφαλαίου της Attica Bank, η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς στις 26 Απριλίου 2023, με την άντληση 473.346.868,50 ευρώ, εκ των οποίων τα 329 εκατ. ευρώ εισφέρθηκαν από το Ταμείο.

Το ΤΧΣ σύμφωνα με πηγές από το Ταμείο, συνέβαλε καθοριστικά στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της Attica Bank, προωθώντας την ένταξή τους στον «Ηρακλή 3». Η συμβολή του Ταμείου στην αναδιάρθρωση της Attica Bank, μέσω βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης, ενίσχυσε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Το Ταμείο παρείχε τεχνική βοήθεια και επιτήρηση της διοικητικής δομής, βελτιώνοντας σημαντικά τις εσωτερικές διαδικασίες και την αποδοτικότητα της τράπεζας.

Πιο συγκεκριμένα, το 2023, διορίστηκε, σε συνεργασία με τη Thrivest, ανεξάρτητος πρόεδρος με εμπειρία σε θέματα διαχείρισης κινδύνων και εταιρικής διακυβέρνησης, ενώ εκλέχθηκαν νέα ανεξάρτητα μέλη ΔΣ (κατόπιν αξιολόγησης από το Ταμείο) και ανασυστάθηκαν οι επιτροπές του ΔΣ. Επιπρόσθετα, ορίστηκε νέος εξωτερικός ελεγκτής, αναβαθμίστηκε ο ρόλος της Κανονιστικής Συμμόρφωσης και επετεύχθη στενή συνεργασία με την Επιτροπή Ελέγχου. Παράλληλα, αναβαθμίστηκε ο ρόλος του Εταιρικού Γραμματέα, ενώ η λειτουργία των επιτροπών και του Διοικητικού Συμβουλίου έγινε αποτελεσματικότερη (εμπρόθεσμη αποστολή υλικού, ποιοτική τήρηση πρακτικών, εμπρόθεσμες υποβολές εποπτικών αναφορών).

Η Τhrivest επισημαίνουν πηγές του ΤΧΣ αποτέλεσε έναν αξιόπιστο συνοδοιπόρο που παρείχε τα απαραίτητα κεφάλαια για να ολοκληρωθεί η συμφωνία, διασφάλισε τις προοπτικές για την στρατηγική ανάπτυξη και τη νέα πορεία της Attica Bank και ταυτόχρονα παρείχε τα εχέγγυα για την δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα. προκειμένου μεταξύ άλλων να υποστηρίξει την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα μέσω της Attica Bank. Επίσης να συμβάλλει στην ενίσχυση του τραπεζικού ανταγωνισμού και γενικότερα της εθνικής οικονομίας.

Γενικότερα, ο ρόλος του ΤΧΣ, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στη δημιουργία μιας νέας εποχής για την Attica Bank ήταν καταλυτικός, συνεισφέροντας σημαντικά στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της αξιοπιστίας της τράπεζας, ενισχύοντας τη σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού τομέα, προς όφελος της εθνικής οικονομίας και των Ελλήνων καταθετών.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σύμφωνα με ενημερωτικό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι αποτέλεσμα:

-Των διαπραγματεύσεων του ΤΧΣ με τους ιδιώτες επενδυτές, μετόχους των δύο τραπεζών (Thrivest κ.α.) και

-Της διερεύνησης που έγινε από την διεθνή επενδυτική τράπεζα JP Morgan (με εντολή του ΤΧΣ) ως προς το πιθανό ενδιαφέρον άλλων επενδυτών, να συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με τους ίδιους τουλάχιστον όρους που συμφωνήθηκαν με την Thrivest. Έτσι, παράλληλα με την διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες επενδυτές (Thrivest) και ενώ είχε επιτευχθεί σημαντική πρόοδος πάνω σε ένα βασικό πλαίσιο συμφωνίας, το ΤΧΣ ζήτησε από την JP Morgan να «τρέξει» μια διαδικασία διερεύνησης πιθανού επενδυτικού ενδιαφέροντος (από διεθνείς επενδυτικούς οίκους με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους συναλλαγές) για συμμετοχή σε μια αύξηση κεφαλαίου της Attica Bank με κατ’ ελάχιστον ίδιους ή καλύτερους όρους για το Ταμείο σε σχέση με το πλαίσιο βασικών όρων απόδοσης επένδυσης της συμφωνίας με τον ιδιώτη επενδυτή (όπως είχε διαμορφωθεί εκείνη τη στιγμή).

Η διαδικασία της JP Morgan ολοκληρώθηκε χωρίς επιτυχία καθώς έλαβε αρνητικές απαντήσεις για συμμετοχή σε μια τέτοια επένδυση από όλους τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους στους οποίους απευθύνθηκε.

Για το συγκεκριμένο ζήτημα στην παραπάνω επιστολή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ακόμη επίσης ότι: «Παρά τις προσπάθειες που έχει καταβάλλει η υφιστάμενη αλλά και οι προηγούμενες διοικήσεις των τραπεζών Attica Bank και Παγκρήτια, δεν έχει τελεσφορήσει η αναζήτηση στρατηγικού ιδιώτη επενδυτή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, πέρα του υφιστάμενου ιδιώτη μετόχου».

   Τι προβλέπει η συμφωνία

1. Πραγματοποιείται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Attica Bank κατά περίπου 730 εκατ. ευρώ στην οποία θα συμμετάσχουν το ΤΧΣ, ο e-ΕΦΚΑ, η Thrivest Holdings μαζί με ιδιώτες επενδυτές. Σημειώνεται ότι από το ποσό αυτό η Attica Bank θα αποπληρώσει άμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο Tier2 ομόλογο ύψους 100 εκατ. ευρώ, λήξης 2028, το οποίο αν δεν γινόταν η συμφωνία θα ήταν εξαιρετικά αβέβαιη η αποπληρωμή του.

2. Στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα εισφέρουν:

-Το ΤΧΣ ποσό περίπου 475 εκατ. ευρώ,

-Ο e-ΕΦΚΑ περίπου 48 εκατ. ευρώ.

Δηλαδή η καθαρή χρηματική συνεισφορά του Δημοσίου θα είναι περίπου 423 εκατ. ευρώ (475 εκατ. από το ΤΧΣ συν 48 από τον ΕΦΚΑ μείον 100 εκατ. που είναι η αποπληρωμή του ομολόγου). Επιπλέον το Δημόσιο θα έχει όφελος άλλα 44 εκατ. ευρώ τα οποία δεν θα χρειαστεί να καταβάλει το 2025 στη νέα τράπεζα που δημιουργείται μετά τη συγχώνευση. Ο λόγος είναι ότι, με βάση τη συμφωνία, το νέο σχήμα που θα δημιουργηθεί μετά τη συγχώνευση, θα παραιτηθεί από το δικαίωμα που έχει σήμερα η Παγκρήτια, να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του αναβαλλόμενου φόρου.

-Το ΤΜΕΔΕ 12 εκατ. ευρώ.

3. Η Trhivest Holdings με τους ιδιώτες επενδυτές θα εισφέρουν 200 εκατ. ευρώ, καθώς και το σύνολο των μετοχών της Παγκρήτιας Τράπεζας που συγχωνεύεται από την τράπεζα Αττικής. Συνεπώς στους υπολογισμούς είναι προφανές ότι κανείς πέρα από το χρηματικό ποσό συνεισφοράς, θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι οι επενδυτές συνεισφέρουν ουσιαστικά και με το σύνολο της Παγκρήτιας Τράπεζας.

Σημειώνεται ότι η Παγκρήτια Τράπεζα από άποψη ενεργητικού είναι μια τράπεζα αντίστοιχου μεγέθους με την Αττικής. Συγκεκριμένα το ενεργητικό της Attica Bank (μεγέθη 2023) είναι 3,77 δισ. ευρώ και της Παγκρήτιας 3,45 δισ. ευρώ, οι καταθέσεις της Παγκρήτιας είναι 2,6 δισ. ευρώ και της Attica Bank 3,15 δισ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων του έτους 2023 ανήλθαν σε 90,8 εκατ. ευρώ για την Παγκρήτια τράπεζα έναντι 28,6 εκατ. ευρώ για την τράπεζα Αττικής. Επιπλέον σημειώνεται ότι η Παγκρήτια τράπεζα μαζί με τη Thrivest Holding ήδη διακατέχουν το 9,4% της τράπεζας Αττικής.

Οι συστημικές τράπεζες έχουν δηλώσει πως δεν θα συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Η νέα τράπεζα μετά και την ένταξη στον “Ηρακλή” μειώνει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων από 60% (που είναι το σταθμισμένο ποσοστό των ΜΕΔ τόσο στην Αττικής όσο και στην Παγκρήτια) σε 3%, ποσοστό αντίστοιχο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και θα είναι πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 Ratio πάνω από 15%. Με αυτό τον τρόπο το σύνολο των κεφαλαίων (παλαιών και νέων) που έχει διαθέσει το ΤΧΣ αποκτούν θετικό βαθμό απόδοσης (θετικό IRR).

Ο νέος τραπεζικός πόλος θα ανήκει κατά πλειοψηφία στους ιδιώτες με ισχυρά δικαιώματα μειοψηφίας για το ΤΧΣ. Τα ακριβή ποσοστά συμμετοχής θα οριστικοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Εκτιμάται ότι το μερίδιο της Trhivest και των άλλων ιδιωτών επενδυτών θα ανέλθει έως 58,5%, του ΤΧΣ θα κυμανθεί από 35 – 37% και του Δημοσίου συνολικά (ΤΧΣ + e-ΕΦΚΑ) από 38,5-40%.

Με άλλα λόγια, δύο τράπεζες με σωρεία κόκκινων δανείων που είναι αποτέλεσμα ατυχών και αμφιλεγόμενων χρηματοδοτήσεων στο παρελθόν και με αβέβαιο μέλλον, όχι μόνο διασώζονται, αλλά με την εισροή κεφαλαίων από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μετασχηματίζονται σε ισχυρό πυλώνα του τραπεζικού συστήματος που θα λειτουργεί με πλήρως διαφανή ιδωτικοοικονομικά κριτήρια.

Ε. Τα μεγέθη των δύο τραπεζών

Μέτοχοι της Attica Bank σήμερα είναι:

-το ΤΧΣ με ποσοστό 72,5%,

-ο e-ΕΦΚΑ με ποσοστό 7,6%,

-η Παγκρήτια Τράπεζα με ποσοστό 5,0%,

-η Thrivest Holding με ποσοστό 4,4%,

-το ΤΜΕΔΕ με ποσοστό 4%

-και λοιποί μέτοχοι και συστημικές τράπεζες με συνολικό ποσοστό 6,5%.

Μέτοχοι της Παγκρήτιας Τράπεζας σήμερα είναι:

-η Thrivest Holding με ποσοστό 43,8%,

-η Alfa Ocean Developments με ποσοστό 4,0%,

-η Εθνική Τράπεζα με ποσοστό 3,6%,

-και λοιποί μέτοχοι με συνολικό ποσοστό 48,7%.

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των τραπεζών του οικονομικού έτους 2023:

Η Attica Bank έχει:

-Ενεργητικό: 3,77 δισ. ευρώ.

-Χορηγήσεις (μετά από προβλέψεις): 2,68 δισ. ευρώ.

-Καταθέσεις: 3,15 δισ. ευρώ.

-Ίδια Κεφάλαια: 446 εκατ. ευρώ.

Η Παγκρήτια τράπεζα έχει:

-Ενεργητικό: 3,45 δισ. ευρώ.

-Χορηγήσεις: (μετά από προβλέψεις): 2,04 δισ. ευρώ.

-Καταθέσεις: 2,6 δισ. ευρώ.

-Ίδια Κεφάλαια: 251 εκατ. ευρώ.