Το μυστήριο γύρω από τους νεκρούς γαλαξίες που αιωρούνται στο κενό του διαστήματος

Οι νεκροί γαλαξίες ή ultra-diffuse galaxies (UDGs) είναι ένα αντικείμενο μελέτης των αστρονόμων το οποίο παραμένει ακόμα λίγο-πολύ ένα μυστήριο.

Είναι σχετικά μικροί γαλαξίες όσον αφορά τον αριθμό των άστρων που περιέχουν, αλλά επεκτείνονται σε τεράστιες αποστάσεις, κάνοντάς τους πολύ αχνούς και δύσκολο να εντοπιστούν. Γεννιούνται λοιπόν ερωτήματα όπως πώς κατέληξαν να επεκταθούν τόσο πολύ ή έχει κάτι το ιδιαίτερο η σκοτεινή ύλη που τα περιβάλλει; Μία νέα έρευνα δίνει μερικές απαντήσεις συγκεκριμένα για τους νεκρούς γαλαξίες οι οποίοι δε σχηματίζουν πλέον νέα άστρα.

Οι παρατηρήσεις αποκαλύπτουν πως οι UDGs γεννήθηκαν σε μία τροχιά πολύ μακρινή από άλλους γαλαξίες αλλά παραμένουν ελαφρά συνδεδεμένοι. Είναι δηλαδή μέρος ενός μεγαλύτερου συστήματος πριν αποκοπούν, κρατώντας μερικά χαρακτηριστικά του αρχικού συστήματος.

Αυτό που ανιχνεύσαμε έρχεται σε αντίθεση με τις θεωρίες σχηματισμού των γαλαξιών, αφού οι νεκροί γαλαξίες πρέπει να είναι σε συστάδες ή σε περιβάλλον ομάδας για να τους αφαιρεθούν τα αέρια και να σταματήσουν να σχηματίζουν αστέρια. Αλλά τα UDGs που ανιχνεύσαμε ήταν απομονωμένα. Μπορέσαμε να εντοπίσουμε μερικά στο πεδίο και να ανιχνεύσουμε την εξέλιξή τους αντίστροφα στο χρόνο για να ανακαλύψουμε την προέλευση της τροχιάς τους.

Η προσομοίωση της ομάδας μπόρεσε να προβλέψει με ακρίβεια UDG συστήματα και λειτούργησε ως χρονομηχανή, εντοπίζοντας την προέλευση των γαλαξιών δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Μάλιστα οι νεκροί γαλαξίες που δεν έχουν νέα άστρα είναι το 25% των UDGs, κάτι που σημαίνει πως υπάρχουν πολλοί περισσότεροι γαλαξίες που δεν έχουμε εντοπίσει με τα τηλεσκόπια μας καθώς είναι πολύ πιο σκοτεινοί.

Μία από τις δημοφιλείς θεωρίες ήταν πως τα UDGs ήταν αποτυχημένοι Milky Ways, δηλαδή γαλαξίες που θα έμοιαζαν με το δικό μας αλλά για κάποιο λόγο απέτυχαν να σχηματίσουν άστρα. Τώρα ξέρουμε πως αυτό το σενάριο δεν μπορεί να εξηγήσει όλα τα UDGs. Οπότε έρχονται νέα θεωρητικά μοντέλα όπου υπάρχουν πάνω από ένας μηχανισμός σχηματισμού για να δημιουργηθούν αυτά τα ultra-diffuse αντικείμενα.

Το επόμενο βήμα των ερευνητών είναι να μελετήσουν τη σκοτεινή ύλη που βρίσκεται στα UDGs από το Keck Telescope στη Χαβάη, για να καταλάβουν γιατί αυτοί οι γαλαξίες επεκτείνονται σε τέτοιες αποστάσεις τη στιγμή που έχουν το ίδιο αστρικό περιεχόμενο με άλλους γαλαξίες νάνους.