Επιστήμονες δημιούργησαν χιμαιρικά έμβρυα από άνθρωπο και… μαϊμού

Μία ομάδα επιστημόνων, για πρώτη φορά, αφού εισήγαγε ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα σε έμβρυα μαϊμούδων, ανέπτυξε αυτά τα χιμαιρικά έμβρυα και τα διατήρησε για μεγάλο χρονικό διάστημα έως 20 ημερών.

Οι ίδιοι ερευνητές, το 2017, είχαν δημιουργήσει τα πρώτα υβρίδια ανθρώπων-χοίρων, με σύντομη διάρκεια ζωής και με πολύ μικρή παρουσία ανθρωπίνων κυττάρων, καθώς τότε μόνο το ένα στα 100.000 κύτταρα του χιμαιρικού εμβρύου ήταν ανθρώπινο. Τώρα δημιουργήθηκαν χίμαιρες ανθρώπου-μαϊμούς, που όχι μόνο έζησαν έως τρεις εβδομάδες, αλλά περιείχαν πολύ μεγάλη ποσότητα ανθρωπίνων κυττάρων.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι τέτοιες εμβρυϊκές χίμαιρες ανθρώπων-μαϊμούδων θα βοηθήσουν στη μελέτη των ασθενειών, στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, καθώς και στην παραγωγή ιστών και οργάνων προς μεταμόσχευση.

Όμως, άλλοι επιστήμονες εμφανίστηκαν ανήσυχοι, θεωρώντας ότι η έρευνα αυτού του είδους εγείρει σοβαρά ζητήματα και ανησυχίες στο επίπεδο της βιοηθικής, ιδίως αν άλλοι ερευνητές τολμήσουν να διατηρήσουν τα χιμαιρικά έμβρυα για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο κορυφαίος -διεθνώς- ειδικός στη βιοηθική, καθηγητής Τζούλιαν Σαβουλέσκου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δήλωσε ότι τέτοιου είδους έρευνα «ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για τη δημιουργία ανθρώπινων-μη ανθρώπινων χιμαιρών.

Τα συγκεκριμένα έμβρυα καταστράφηκαν μετά από 20 ημέρες ανάπτυξης, αλλά είναι απλώς θέμα χρόνου να αναπτυχθούν τέτοιες ανθρώπινες-μη ανθρώπινες χίμαιρες, ίσως ως πηγή οργάνων για τους ανθρώπους, κάτι που άλλωστε αποτελεί έναν από τους μακροπρόθεσμους στόχους αυτής της έρευνας».

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Αναπτυξιακής Βιολογίας Χουάν Κάρλος Ιζπιζούα Μπελμόντε του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών Salk στην Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Κυτταρικής Βιολογίας «Cell», υποστήριξαν ότι λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε τα πειράματά τους να αποφύγουν τις ηθικές «παγίδες», ευρισκόμενοι σε συνεχή διαβούλευση με ειδικούς στη βιοηθική.

Όπως είπε ο Μπελμόντε, «καθώς αδυνατούμε να διεξάγουμε ορισμένα είδη πειραμάτων σε ανθρώπους, είναι ουσιώδες να έχουμε καλύτερα μοντέλα για να μελετήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια και να κατανοήσουμε την ανθρώπινη βιολογία και τις ασθένειες».

Οι ερευνητές εισήγαγαν 25 πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα σε κάθε ένα από τα έμβρυα μαϊμούδων (μακάκων) και μετά από μία ημέρα ανίχνευσαν σε 132 έμβρυα την παρουσία ανθρωπίνων κυττάρων που είχαν προέλθει από τα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα.

Μετά από δέκα ημέρες, 103 χιμαιρικά έμβρυα συνέχισαν να αναπτύσσονται, τη 17η ημέρα ζούσαν ακόμη 12 έμβρυα και έως την 19η ημέρα είχαν μείνει ζωντανά μόνο τα τρία, τα οποία είχαν μεγάλες συγκεντρώσεις ανθρωπίνων κυττάρων στο σώμα τους. Την 20ή ημέρα και τα τρία αυτά έμβρυα καταστράφηκαν από τους επιστήμονες.

Όσο έζησαν, τα ανθρώπινα κύτταρα φάνηκαν να ενσωματώνονται κανονικά στα έμβρυα και να επικοινωνούν με τα κύτταρα της μαϊμούς, ενώ είχαν αρχίσει την εξειδίκευσή τους σε επί μέρους είδη κυττάρων, τα οποία επρόκειτο να δημιουργήσουν διαφορετικά όργανα αν οι χίμαιρες είχαν αφεθεί να αναπτυχθούν κανονικά. Παραμένει άγνωστο ποιο θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα.

Οι πρώτες χίμαιρες μεταξύ διαφορετικών ειδών θηλαστικών είχαν δημιουργηθεί εργαστηριακά στη δεκαετία του 1970. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η σχετική έρευνα, παρά τις -επίμαχες- προόδους της, είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο και οι χίμαιρες πρέπει να γίνουν πολύ πιο υγιείς και αποτελεσματικές προκειμένου να έχουν ουσιαστική σημασία για τις βιοϊατρικές μελέτες στο μέλλον.

Τον επόμενο μήνα η Διεθνής Εταιρεία για την Έρευνα στα Βλαστικά Κύτταρα (ISSCR) αναμένεται να δώσει στη δημοσιότητα τις αναθεωρημένες κατευθύνσεις της για το πώς πρέπει να διεξάγονται οι σχετικές έρευνες, μεταξύ άλλων σε χίμαιρες. Μέχρι στιγμής απαγορεύεται οι επιστήμονες να αφήνουν χίμαιρες ανθρώπων-ζώων να ζευγαρώνουν.