Α.Κονταράτος: Ο Έλληνας που «κατέκτησε» τη NASA – Η «πατέντα» που βοήθησε στη διάσωση του πληρώματος στο «Apollo 13»

Μπορεί να μην το έχετε ακουστά, ωστόσο ο Έλληνας Αντώνης Κονταράτος, υπήρξε πραγματικά ένας από τους αφανείς ήρωες στην ιστορία της NASA.

Κι αυτό γιατί δεν ήταν μόνο ο μηχανικός που ήταν υπεύθυνος για τη διάσωση του πληρώματος της αποστολής Apollo 13, αλλά και ένας από τους επιστήμονες που έστειλαν τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι.

Ο Κονταράτος έλαβε το βραβείο Apollo Achievement της NASA το 1969, το οποίο του δόθηκε για την «Αφοσιωμένη υπηρεσία του στο έθνος ως μέλος της ομάδας που προσεδάφισε για πρώτη φορά άνθρωπο στο φεγγάρι».

Αλλά αυτό ήταν μόνο ένα από τα πολλά βραβεία που έλαβε ο Έλληνας λαμπρός μηχανικός κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1933, με την οικογένειά του να έχει καταγωγή από τη Σαντορίνη και συγκεκριμένα από το χωριό Πύργος. Ο Αντώνης Κοντάρατος σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από το οποίο έλαβε το διδακτορικό του. Στη συνέχεια μετακόμισε στις ΗΠΑ για να κάνει έρευνα στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.

Το έργο του επιστήμονα, τον έκανε μέλος της μικρής ομάδας στενών συνεργατών του Βέρνερ φον Μπράουν, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος Apollo για την αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι.

Ο Αντώνης Κονταράτος πηγαίνει στη NASA

Ο Αντώνης Κονταράτος ήταν επικεφαλής μιας ομάδας 16 διδακτόρων από διάφορους κλάδους – από βιοφυσικούς και ψυχολόγους έως μαθηματικούς και χημικούς – οι οποίοι υπηρέτησαν ως σύμβουλοι της NASA για τα προβλήματα υγείας και ασφάλειας των αστροναυτών του Apollo και για τις διαπλανητικές επανδρωμένες πτήσεις του φον Μπράουν που σχεδιάζονταν τότε.

Από το 1965 έως το 1976 ήταν ο επικεφαλής των Διαστημικών Εφαρμογών και της Διαστημικής Φυσιολογίας της εταιρείας Bellcomm, Inc., της αποκλειστικής Τεχνικής Συμβούλου της Διεύθυνσης Επανδρωμένων Πτήσεων της NASA.

Η συμβολή του Αντώνη Κονταράτου ήταν καθοριστική σε μια από τις πιο δραματικές στιγμές του προγράμματος Apollo, και πιο συγκεκριμένα στην αποστολή Apollo 13.

Έκρηξη στο κύριο διαστημόπλοιο

Καθώς το πλήρωμα κατευθυνόταν στη Σελήνη για μια ακόμη προσπάθεια εξερεύνησης του φυσικού μας δορυφόρου, μια έκρηξη κατέστρεψε το κύριο διαστημόπλοιο και οι τρεις αστροναύτες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη μικροσκοπική άκατο του σκάφους, η οποία όμως είχε σχεδιαστεί για να φιλοξενεί μόνο δύο άνδρες.

Οι αστροναύτες θα μπορούσαν εύκολα να πεθάνουν επειδή παρουσιάστηκε πρόβλημα με το σύστημα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα της ακάτου και το κέντρο ελέγχου έπρεπε να βρει άμεσα μια λύση, την οποία έδωσε ο Έλληνας επιστήμονας, σαν από μηχανής θεός, με την ανορθόδοξη, αλλά τελικά επιτυχημένη, ιδέα να τοποθετήσει έναν κύβο μέσα σε έναν κύλινδρο, σώζωντας έτσι τις ζωές των τριών αστροναυτών.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι παραγωγοί ζήτησαν από τον Δρ Κονταράτο να παίξει τον εαυτό του στην ταινία του 1995 «Apollo 13» με τους Τομ Χανκς, Κέβιν Μπέικον και Μπιλ Πάξτον που υποδύονται τους τρεις αστροναύτες. Ο τεχνικός στην ταινία, ο οποίος βρήκε τρόπο να σώσει τους τρεις αστροναύτες, παριστάνει τον Κονταράτο.

Όταν ο Δρ Κονταράτος αποφάσισε να εγκαταλείψει τη λαμπρή καριέρα του στις ΗΠΑ και να επιστρέψει στην Ελλάδα το 1976, η NASA του απένειμε ένα σπάνιο αποχαιρετιστήριο δώρο, το μόνο πράγμα που ταιριάζει στις μεγάλες συνεισφορές του στο διαστημικό πρόγραμμα.

Ο Κονταράτος επιστρέφει στην Ελλάδα

Το αμερικανικό διαστημικό πρακτορείο πρότεινε να ονομάσει μια κρημνώδη κορυφογραμμή στο φεγγάρι «Dorsum Kontaratos», προς τιμήν του αγαπημένου τους επιστήμονα. Ο Κονταράτος αρνήθηκε, ωστόσο, και ζήτησε αντ’ αυτού να ονομαστεί η σεληνιακή κορυφογραμμή «Dorsum Thera», λόγω της ιδιαίτερης πατρίδας του, ίσως επειδή η μορφολογία του σεληνιακού εδάφους, του θύμιζε τη Σαντορίνη. Η επιθυμία του, έγινε σεβαστή.

Το 1976, ο Κονταράτος εξελέγη Τακτικός Καθηγητής Διοίκησης στο Πολυτεχνείο Πατρών, όπου εργάστηκε μέχρι το 1984. Μεταξύ 1979 και 1982 διετέλεσε Σύμβουλος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Μεταξύ 1985 και 1990, διετέλεσε Αντιπρόεδρος Επιχειρησιακής Στρατηγικής για Ερευνητικά της Εταιρείας Biotech Research Laboratories στις ΗΠΑ και παράλλληα εργάστηκε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο George Washington Graduate School of Management στις ΗΠΑ.

Το 1991, ο Κονταράτος επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα, όπου διορίστηκε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου Ευαγγελισμού. Τον Οκτώβριο του 1992, εξελέγη Πρώτος Γενικός Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, όπου εργάστηκε μέχρι τον Φεβρουάριο του 1997.

Τον Μάρτιο του 1997, ο Αντώνης Κονταράτος ανέλαβε Γενικός Διευθυντής της Golden Filter S.A, Ανώνυμης Εταιρείας Έρευνας, η οποία διαχειρίζεται το καινοτόμο βιολογικό φίλτρο τσιγάρων «biofilter».

Τον Απρίλιο του 1999 διορίστηκε Γενικός Διευθυντής του Νοσηλευτικού Ιδρύματος «Ερρίκος Ντυνάν», όπου εργάστηκε μέχρι το 2000. Ορίστηκε Πρόεδρος της Golden Filter το 2002 και το 2008 διορίστηκε και πάλι Διοικητής του Νοσοκομείου Ευαγγελισμού.

Ο Δρ. Αντώνιος Κονταράτος πέθανε το 2009. Πολλοί πιστεύουν ότι ο λαμπρός Έλληνας επιστήμονας δεν έλαβε ποτέ πραγματικά την αναγνώριση που του άξιζε στη γενέτειρά του.