Επιστήμες
Πόσο κοντά ήταν άραγε ο Μινωικός Πολιτισμός στην Κρήτη, ο Ελλαδικός Πολιτισμός στην ηπειρωτική Ελλάδα και ο Κυκλαδικός Πολιτισμός στα νησιά του Αιγαίου; Και πόσο μοιάζουν τελικά οι σημερινοί Έλληνες με εκείνους τους πληθυσμούς του Βορείου Αιγαίου του 2.000 π.Χ.;
Η απάντηση είναι «πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζαμε μέχρι σήμερα». Και αυτό γιατί, όπως αποδείχθηκε από πρόσφατη επιστημονική έρευνα, οι τρεις αυτοί πολιτισμοί, παρά τις διαφορές τους στα ταφικά έθιμα, στην αρχιτεκτονική και στην τέχνη, είχαν πληθυσμούς με σημαντικές γενετικές ομοιότητες στη διάρκεια της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, δηλαδή πριν περίπου 5.000 χρόνια.
Πώς έφθασαν όμως οι ερευνητές στο συμπέρασμα αυτό; Στο επίκεντρο της έρευνας, που διεξήχθη από Έλληνες και ξένους μελετητές, τέθηκε η ανάλυση αρχαίου DNA, το «διάβασμα» δηλαδή γονιδιωμάτων που βρέθηκαν σε διάφορες αρχαιολογικές τοποθεσίες στην περιοχή του Αιγαίου και του ευρύτερου ελλαδικού χώρου.
Ειδικότερα στο μικροσκόπιο των ερευνητών μπήκαν τέσσερα δείγματα από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού και δύο από τη Μέση Εποχή του Χαλκού. Ακόμη αναλύθηκαν τα μιτοχονδριακά γονιδιώματα από άλλα 11 άτομα της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και την Άννα-Σαπφώ Μαλασπίνα του Τμήματος Υπολογιστικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Λωζάννης και του Ελβετικού Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Cell», συμπέραναν ότι οι πρώτοι πολιτισμοί που έχτισαν μνημειακά ανάκτορα και αστικά κέντρα στην Ευρώπη είναι πιο ομοιογενείς γενετικά από ό,τι αναμενόταν.
Τα ευρήματα κρίνονται ως ιδιαιτέρως σημαντικά, καθώς υποδηλώνουν ότι σημαντικές καινοτομίες όπως η ανάπτυξη αστικών κέντρων, η χρήση μετάλλων και το εντατικό εμπόριο, που συνέβησαν κατά τη μετάβαση από τη Νεολιθική στην Εποχή του Χαλκού, δεν οφείλονταν μόνο στη μαζική μετανάστευση από την Ανατολή προς το Αιγαίο, όπως ήταν έως τώρα η επικρατούσα αντίληψη, αλλά επίσης στην πολιτισμική συνέχεια των τοπικών γεωργικών νεολιθικών πληθυσμών του Αιγαίου.
Ακόμα, με βάση τα γενετικά ευρήματα, εξήχθη το συμπέρασμα πως οι σημερινοί Έλληνες είναι αρκετά όμοιοι γενετικά με εκείνους τους πληθυσμούς του Βορείου Αιγαίου του 2.000 π.Χ.
Για τα αποτελέσματα της έρευνας μίλησε στο zougla.gr η επικεφαλής αυτής, η καθηγήτρια Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Όπως εξήγησε η κα. Παπαγεωργοπούλου, σκοπός της έρευνας ήταν η γενετική ιστορία των πληθυσμών της Εποχής του Χαλκού. «Οι φορείς του κυκλαδικού, του μινωικού και του ελλαδικού πληθυσμού δεν είχαν κάποια γενετική διαφοροποίηση παρόλο που βλέπουμε πως στον πολιτισμό εκφράζονται με έναν διαφορετικό τρόπο. Πρόκειται κατά 80% για πληθυσμούς της νεολιθικής εποχής που μετέβησαν στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού».
Όσον αφορά στους σύγχρονους πληθυσμούς, η επικεφαλής της έρευνας σημείωσε πως, όπως προέκυψε από τις επιστημονικές αναλύσεις του DNA, «οι Έλληνες από τη Μέση Εποχή του Χαλκού, περίπου 2.000 χρόνια π.X., έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τους σύγχρονους Έλληνες. «Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ιστορική συνέχεια του ελληνικού λαού. Άλλωστε θα ήταν περίεργο να έβγαινε κάτι διαφορετικό. Γενικά οι πληθυσμοί της Ευρώπης είναι πολύ κοντά γενετικά μεταξύ τους» επισήμανε.
