Επιστήμες
(Ανανέωση 20:25) Ένα ολόκληρο ηλιακό σύστημα με πλανήτες σαν τη Γη ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε η NASA. Η ανακάλυψη δύο νέων πλανητών γύρω από το αστέρι Kepler-90, που μοιάζει με τον δικό μας Ήλιο, σημαίνει ότι το μακρινό ηλιακό σύστημα έχει τόσους πλανήτες, όσους το δικό μας και άρα πιθανότατα φιλοξενεί ζωή.
Τι είδους ζωή, θα το μάθουμε μελλοντικά.
Ο Kepler και το ηλιακό του σύστημα ήταν ήδη γνωστά, ωστόσο η «επαναστατική» ανακάλυψη των αστρονόμων είναι οι δύο νέοι κόσμοι που είναι άγνωστο τι είδους ζωή περιέχουν.
Αν είναι νοήμονα ζωή, αν υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί σαν τον γήινο ή αν απλά υπάρχει ζωή είτε είναι μικροοργανισμοί είτε ζώα.
Το ηλιακό σύστημα απέχει 2.500 έτη φωτός από τη Γη, γεγονός που αποκλείει το ταξίδι εκεί με τα υπάρχοντα συστήματα.
Ωστόσο, στη NASA συνεχίζουν να μελετούν για ύπαρξη πιθανής εξωγήινης ζωής στους οκτώ πλανήτες του Kepler-90.
Οι πλανήτες είναι σε πολύ κοντινή απόσταση από τον ήλιο τους, με τη θερμοκρασία να είναι υψηλή που σημαίνει ότι αν υπάρχει ζωή δεν είναι με τη μορφή που ξέρουμε.
Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρχουν ολόκληροι κόσμοι και ηλιακά συστήματα «κρυμμένα» μέσα στα στοιχεία, που έχουν ήδη συλλέξει οι επιστήμονες, αλλά δεν μπορούσαν μέχρι τώρα να «παρατηρήσουν», ακριβώς γιατί τα «σημάδια» ήταν τόσα πολλά, που δεν ήξεραν από πού ν’ αρχίσουν!
Πώς φτάσαμε στην ανακάλυψη
Η ανακάλυψη έγινε, όταν οι ερευνητές Christopher Shallue και Andrew Vanderburg «εκπαίδευσαν» έναν υπολογιστή στο πώς να εντοπίζει τους εξωπλανήτες στις αναγνώσεις φωτός που έχουν καταγραφεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler -την ελάχιστη αλλαγή στη φωτεινότητα που καταγράφεται όταν ένας πλανήτης περνάει μπροστά από ένα αστέρι.
«Το σύστημα του αστεριού Kepler-90 είναι σαν μια μίνι έκδοση του ηλιακού μας συστήματος. Έχει μικρούς πλανήτες μέσα και μεγάλους πλανήτες έξω, αλλά όλοι είναι πιο κοντά μεταξύ τους» δήλωσε ο Vanderburg, μεταδιδακτορικός συνεργάτης της NASA και αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν.
Ο Shallue, από την πλευρά του, ανώτερος μηχανικός λογισμικού με την ερευνητική ομάδα Google AI, κατέληξε στην ιδέα να εφαρμόσει ένα νευρωνικό δίκτυο στα δεδομένα του Kepler.
Το τετραετές σύνολο δεδομένων του Kepler αποτελείται από 35.000 πιθανά πλανητικά σήματα. Αυτοματοποιημένες δοκιμές, και μερικές φορές ανθρώπινα μάτια, χρησιμοποιούνται για την επαλήθευση των πλέον υποσχόμενων σημάτων στα δεδομένα. Ωστόσο, τα ασθενέστερα σήματα συχνά χάνονται, χρησιμοποιώντας αυτές τις μεθόδους. Οι Shallue και Vanderburg σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πιο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις εξωπλανητών, που «αχνοφαίνονται» στα δεδομένα που έχουν μέχρι στιγμής συλλεχθεί.
«Κυνήγι» εξωπλανητών
Έτσι, ξεκίνησαν «εκπαιδεύοντας» το νευρωνικό δίκτυο για τον εντοπισμό των εξωπλανητών που διέρχονταν με τη χρήση ενός συνόλου 15.000 προηγουμένως εξακριβωμένων σημάτων από τον κατάλογο των εξωπλανητών Kepler. Στην καθοριστική δοκιμή, το νευρωνικό δίκτυο αναγνώρισε σωστά τους πραγματικούς πλανήτες σε ποσοστό 96%.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές έστρεψαν το μοντέλο τους στην αναζήτηση πιο αδύναμων σημάτων σε 670 αστρικά συστήματα, που είχαν ήδη πολλούς γνωστούς πλανήτες. Η υπόθεση εργασίας τους ήταν ότι τα συστήματα πολλαπλών πλανητών θα ήταν τα καλύτερα μέρη, για να ψάξει κανείς για ακόμα περισσότερους εξωπλανήτες.
«Αυτά τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τη διαχρονική αξία της αποστολής του Kepler» δήλωσε ο Τζέσι Ντότσον, ερευνητής του προγράμματος Kepler στο ερευνητικό κέντρο Ames της NASA στο Silicon Valley της Καλιφόρνιας.
«Οι νέοι τρόποι εξέτασης των δεδομένων -όπως αυτή η έρευνα σε πρώιμο στάδιο για την εφαρμογή αλγορίθμων μηχανικής μάθησης- υπόσχονται να συνεχίσουν να αποδίδουν σημαντική πρόοδο στην κατανόηση των πλανητικών συστημάτων γύρω από άλλα άστρα. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν περισσότερα πρώτα στοιχεία στα δεδομένα, που περιμένουν τους ανθρώπους να τα βρουν» κατέληξε.
(ανανέωση 19:43) Συγκλονιστικά ευρήματα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler ίσως αποκαλύπτουν ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος στο σύμπαν – Στο εγχείρημα συμμετέχει η Google με μεθόδους Τεχνητής Νοημοσύνης – H NASA έχει ήδη έτοιμες ακόμη και… ταξιδιωτικές αφίσες για τους εξωπλανήτες
Αποκαλύψεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν ακόμη και τον ρου της ιστορίας της ανθρωπότητας ενδέχεται να κάνει σήμερα η NASA. Σύμφωνα με εικασίες ορισμένων η Αμερικανική Εταιρεία Διαστήματος, στην τηλεδιάσκεψη η οποία θα αρχίσει στις 13:00 EST (20:00 ώρα Ελλάδας) θα ανακοινωθούν τα τελευταία ευρήματα από την επιχείρηση «κυνήγι εξωπλανητών» με βασικό πρωταγωνιστή το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler.
Στις ανακοινώσεις αυτές δεν αποκλείεται να περιλαμβάνονται πληροφορίες για την ύπαρξη ζωής ή, τουλάχιστον, περί συνθηκών «κατοικισιμότητας» σε πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος και οι οποίοι παρουσιάζουν μορφολογικά στοιχεία παρόμοια με αυτά της Γης.
Εάν επιβεβαιωθούν οι εικασίες, η σημερινή αποκάλυψη της NASA θα σημάνει το τέλος της προαιώνιας διερώτησης του ανθρώπου εάν είναι μόνος του στο σύμπαν. Εκτός αυτού, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η τηλεδιάσκεψη, λόγω της εμπλοκής της Google στο όλο πρόγραμμα διερεύνησης των εξωπλανητών. Με δεδομένο τη σημασία που δίνει η εταιρεία-κολοσσός του διαδικτύου στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, η συμβολή της στην επεξεργασία των δεδομένων που μεταδίδει στη Γη το τηλεσκόπιο Kepler θα πρέπει να είναι καθοριστική, μέσω της μεθόδου «μηχανικής εκμάθησης» (machine learning) όπως η Google έχει βαφτίσει την συγκεκριμένη τεχνολογία.
Ανυπομονησία, σασπένς και μεγάλες προσδοκίες έχουν καλλιεργηθεί στην παγκόσμια, επιστημονική αλλά όχι μόνο, κοινότητα γύρω από την σημερινή τηλεδιάσκεψη. Η NASA συνηθίζει να αναθέτει τις παρουσιάσεις στους κατεξοχήν ειδικούς του εκάστοτε εγχειρήματος, οπότε, βάσει της σύνθεσης του πάνελ των ομιλητών, γίνονται και οι ανάλογες υποθέσεις για το είδος των ανακοινώσεων. Συγκεκριμένα, σήμερα θα μιλήσουν οι Paul Hertz, διευθυντής του τμήματος Αστροφυσικής, στα κεντρικά της NASA στην Ουάσινγκτον.
Ο Christopher Shallue, ανώτερος μηχανικός πληροφορικής στο τμήμα Τεχνητής Νοημοσύνης της Google, από το Mountain View της Καλιφόρνιας. Ο Andrew Vanderburg, αστρονόμος και εταίρος του μεταπτυχιακού προγράμματος Sagan στο πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν. Και η Jessie Dotson, επιστήμων που εργάζεται στο πρόγραμμα Kepler, στο Κέντρο Ερευνών Ames της NASA’s στο Silicon Valley της Καλιφόρνιας.
Το τηλεσκόπιο Kepler
Η εκτόξευση του πυραύλου Delta II ο οποίος μετέφερε το τηλεσκόπιο Kepler στο διάστημα έγινε στις 6 Μαρτίου του 2009. Η αποστολή του τηλεσκοπίου ήταν τετραετούς διάρκειας και αποσκοπούσε στον εντοπισμό εξωπλανητών, δια της παρατήρησης του φωτός που εκπέμπουν 150.000 διαστημικά σώματα. Κάθε παραμικρή διακύμανση στη φωτεινότητα ερμηνεύεται σαν το πέρασμα κάποιου πλανήτη εμπρός από αυτά και το Kepler έως το 2012 είχε καταγράψει περίπου 1.000 τέτοια συμβάντα.
Οι επιστήμονες που παραλάμβαναν και μελετούσαν τα δεδομένα του Kepler κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας πλανήτης που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από κάθε αστέρι στο διάστημα.
Ο πρώτος εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε από το Kepler το 2011 και καθώς φάνηκε ότι οι παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου ήταν παρήγαγαν σπουδαία νέα στοιχεία, η NASA αποφάσισε να παρατείνει την επιχείρηση. Η νέα αποστολή του Kepler, από το 2014 και εξής, ονομάστηκε K2 και στο πλαίσιο αυτής το τηλεσκόπιο εξακολουθεί να μελετά πλανήτες που βρίσκονται έξω από το ηλιακό σύστημα στο οποίο ανήκει η Γη. Κατά καιρούς στην επικαιρότητα εμφανίζονται ειδήσεις περί ανακάλυψης «κλώνων» του πλανήτη μας, στη σημερινή τηλεδιάσκεψη όμως προβλέπεται ότι η NASA θα προβεί σε μια κοσμοϊστορική αποκάλυψη. Η ζωντανή μετάδοση της εκδήλωσης θα γίνει μέσω του https://www.nasa.gov/live.
Τουρισμός στους εξωπλανήτες
Προτρέχοντας ή και τρολάροντας όσους οραματίζονται διαστημικά ταξίδια σε μακρινούς αλλά φιλόξενους νέους πλανήτες, η NASA έχει ήδη προχωρήσει στην ίδρυση του «Γραφείου Ταξιδίων σε Εξωπλανήτες». Μάλιστα, στην ειδική υπο-ιστοσελίδα που έχει αφιερωθεί σε αυτό το «γραφείο», υπάρχουν και οι αφίσες που διαφημίζουν τους καινούργιους προορισμούς.
Ο πλανήτης TRAPPIST-1e απέχει περί τα 40 έτη φωτός από τη Γη και έχει θέα σε έναν κατακόκκινο ουρανό, στον οποίον δεσπόζουν επτά αστέρια που θυμίζουν τη Σελήνη όπως τη βλέπουμε από τη Γη. Σαν τον παραμύθι με τους επτά νάνους, οι πλανήτες αυτοί περιστρέφονται γύρω από ένα κόκκινο αστέρι και θα μπορούσαν να έχουν νερό
Με το λογοπαίγνιο «εκεί όπου η νυχτερινή ζωή δεν τελειώνει ποτέ» η NASA διαφημίζει τον πλανήτη PSO J318.5-22 ο οποίος αποκαλύφθηκε τον Οκτώβριο του 2013. Ανήκει σε μια ιδιαίτερη κατηγορία αυτόνομων διαστημικών σωμάτων, τα οποία δεν είναι πλανήτες σε τροχιά γύρω από κάποιο αστέρι. Γι’ αυτό και, μεταξύ άλλων ιδιομορφιών που παρουσιάζουν, βρίσκονται σε διαρκές σκοτάδι
Οι επιστήμονες της NASA αμφιταλαντεύονται στο πώς θα χαρακτηρίσουν τον πλανήτη HD 40307g: «Υπερ-Γη» εφόσον είναι διπλάσιος σε μέγεθος από την υδρόγειο ή μήπως «Μικρό Ποσειδώνα»; Με οκταπλάσια μάζα από αυτήν της Γης, το βαρυτικό πεδίο αυτού του εξωπλανήτη είναι τεράστιο
Ο εξωπλανήτης που δικαιώνει τον «Πόλεμο των Άστρων» ονομάζεται Kepler-16b, καθώς βρίσκεται σε τροχιά γύρω από δύο και όχι από έναν «ήλιο». Εξού και στην επιφάνειά του -η οποία είναι παγωμένη και ακατάλληλη για την ανάπτυξη ζωής- οτιδήποτε θα είχε δύο ίσκιους, μία από κάθε πηγή φωτός στον ουρανό του, ακριβώς όπως συνέβαινε στην διάσημη ταινία
Η NASA θα προβεί σε σημαντικές ανακοινώσεις σχετικά με την ανακάλυψη εξωπλανήτη, ο οποίος έχει μεγάλες ομοιότητες με τη Γη.
Η συνέντευξη Τύπου της NASA έχει χαρακτηριστεί ως έκτακτη και αναμένεται να ξεκινήσει στις 21:00 ώρα Ελλάδος, ενώ τα μέχρι τώρα επισήμως δημοσιοποιηθέντα στοιχεία είναι ελάχιστα.
Σύμφωνα με την ενημέρωση της NASA, η ανακάλυψη επιτεύχθηκε με τη βοήθεια του προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης της Google, η οποία ανέλυσε τα δεδομένα που συνέλεξε το τηλεσκόπιο Κέπλερ και παρουσίασε τα αποτελέσματα
Το κύριο επιστημονικό εργαλείο του τηλεσκοπίου είναι ένα φωτόμετρο καταγράφει διαρκώς τη φωτεινότητα 145.000 άστρων του Γαλαξία.
