Διάστημα
Η ρωσική υπηρεσία Roscosmos, ανακοίνωσε σήμερα ότι ένας αστροναύτης της NASA και δύο κοσμοναύτες προσγειώθηκαν χωρίς προβλήματα στη Γη έπειτα από ρεκόρ διαμονής ενός έτους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).
«Σήμερα στις 14:17 ώρα Μόσχας [και ώρα Ελλάδας] η κάψουλα του σκάφους Σογιούζ MS-23 (…) με τους κοσμοναύτες της Roscosmos Σεργκέι Προκόπιεφ και Ντμίτρι Πετέλιν και τον αστροναύτη της NASA Φρανσίσκο Ρούμπιο, που πέρασαν έναν χρόνο στον ISS, προσγειώθηκε στην περιοχή της πόλης Τζεζκαζγκάν στο Καζακστάν», ανέφερε η Roscosmos.
«Ο Σεργκέι Προκόπιεφ και ο Ντμίτρι Πετέλιν πέρασαν στο διάστημα 370 ημέρες, 21 ώρες και 22 λεπτά, δηλ. την πιο μακρά πτήση στο πλαίσιο του προγράμματος του ISS», υπογράμμισε σε μια ανακοίνωση η Roscosmos.
Δείτε βίντεο της NASA, η στιγμή της προσγείωσης:
Welcome home, Frank!
The single longest spaceflight for any of our @NASA_Astronauts comes to a close. Frank Rubio is back on Earth after 371 days. His extended mission to the @Space_Station will help us shape the future of deep space exploration. pic.twitter.com/nR88RA6vqC
— NASA (@NASA) September 27, 2023
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της NASA, Μπιλ Νέλσον, έκανε λόγο για μια «ιστορική στιγμή στη διερεύνηση του διαστήματος». «Ο Φρανκ Ρούμπιο ολοκλήρωσε το ταξίδι του των 371 ημερών στο διάστημα, δημιουργώντας ένα νέο ρεκόρ της πιο μακράς διαστημικής πτήσης που πραγματοποίησε μονομιάς Αμερικανός αστροναύτης.
«Καλωσήλθες στο σπίτι, Φρανκ!» έγραψε στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter).
¡Bienvenido a casa, Frank! It fills me with pride to see a record-breaking Hispanic astronaut being greeted by @NASA’s first Hispanic chief of astronauts right in the middle of #HHM23. ¡El espacio es para todos! #MesDeLaHerenciaHispana pic.twitter.com/rbpDG7NFA7
— Bill Nelson (@SenBillNelson) September 27, 2023
Ο Ρούμπιο είχε εκτοξευθεί τον Σεπτέμβριο του 2022 πάνω σε έναν ρωσικό πύραυλο, με τη σκέψη ότι θα αναχωρούσε για μια κλασική αποστολή έξι μηνών, μαζί με τους δύο Ρώσους κοσμοναύτες.
Όμως το σκάφος Σογιούζ που επρόκειτο να τους μεταφέρει πίσω στη Γη –το οποίο παρέμενε όπως πάντα προσδεμένο στον ISS ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σκάφος διάσωσης αν χρειαζόταν– υπέστη διαρροή τον Δεκέμβριο, που πιθανότατα οφειλόταν σε ένα μικρομετεωρίτη. Η ρωσική υπηρεσία αποφάσισε τότε για προληπτικούς λόγους να φέρει πίσω αυτό το σκάφος και να στείλει ένα άλλο, κενό, το Σογιούζ MS-23.
Record-breaking NASA astronaut Frank Rubio has finally returned to Earth https://t.co/tcEION01vt pic.twitter.com/sSK3Rng5Nk
— CNN (@CNN) September 27, 2023
Ο Φρανκ Ρούμπιο και οι δύο Ρώσοι συνάδελφοί του έφεραν σε πέρας ως εκ τούτου την αποστολή του πληρώματος που αναμενόταν αρχικά να φθάσει με αυτό το δεύτερο σκάφος και να τους αντικαταστήσει.
Το προηγούμενο ρεκόρ για έναν Αμερικανό είχε εγκαθιδρυθεί το 2022 από τον αστροναύτη Μαρκ Βαντ Χέι, με 355 συναπτές μέρες. Το απόλυτο ρεκόρ της πιο μακράς διαμονής στο διάστημα κατέχει ο Ρώσος κοσμοναύτης Βαλέρι Πολιάκοφ, με 437 ημέρες.
Goodbye #ISS, hello Earth 🌎👩🚀
Roscosmos cosmonaut Sergey Prokopyev, co-pilot Dmitri Petelin and NASA astronaut Frank Rubio have landed in Kazakhstan after 371 days in orbit aboard the International Space Station. ⤵️ pic.twitter.com/i6qMw2KWFT
— Euronews Next (@euronewsnext) September 27, 2023
Πώς ο αστροναύτης Frank Rubio ζούσε στο Διάστημα έναν ολόκληρο χρόνο!
Αφού κατέρριψε το ρεκόρ, νωρίτερα αυτό το μήνα, για το μεγαλύτερο συνεχές χρονικό διάστημα που πέρασε στο διάστημα ένας Αμερικανός αστροναύτης, ο Frank Rubio της NASA συμπλήρωσε την περασμένη Πέμπτη ένα χρόνο σε τροχιά γύρω από τη Γη.
O Jeff Bezos (Blue Origin), ο Richard Branson (Virgin Galactic) και ο Jared Isaacman (Space X), όλοι κατόρθωσαν να ταξιδέψουν στο διάστημα, με ένα μικρό πλήρωμα που τους ακολούθησε και γνώρισε από κοντά αυτή την εκπληκτική και κυριολεκτικά εξωγήινη εμπειρία. Οι πτήσεις διακυμάνθηκαν από 11 λεπτά, 1 ώρα και 12 λεπτά και 2 ημέρες και 23 λεπτά αντίστοιχα.
Ωστόσο, ακόμα και οι δυο ημέρες που κατάφερε ο Isaacman να περάσει στο διάστημα δεν μπορούν αν συγκριθούν με τις 365 ημέρες που διήρκεσε το ταξίδι του 47χρονου Frank Rubio, του Αμερικανού αστροναύτη της Nasa, ο οποίος βρέθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από τις 21 Σεπτεμβρίου 2022.
O Rubio έγινε μέλος μιας αποστολής που υποτίθεται ότι θα διαρκούσε μόνο έξι μήνες, μαζί με τους Ρώσους κοσμοναύτες Sergey Prokopyev και Dmitry Petelin, οι οποίοι ταξίδεψαν στον Διεθνές Διαστημικό Σταθμό (ISS) με το ρωσικό διαστημόπλοιο Soyuz MS-22. Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2022, την ημέρα που είχε προγραμματιστεί ένας προγραμματισμένος διαστημικός περίπατος, εντοπίστηκε εξωτερική διαρροή από το ρωσικό διαστημόπλοιο, η οποία αργότερα διαπιστώθηκε ότι προκλήθηκε από πρόσκρουση μικρομετεωρίτη. Επειδή το διαστημόπλοιο δεν ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει την επιστροφή του πληρώματος, το περιστατικό παρέτεινε την παραμονή των τριών αστροναυτών για επιπλέον έξι μήνες.
Κάπως έτσι ο Frank έσπασε το ρεκόρ του ενός χρόνου, δηλαδή της μεγαλύτερης διαστημικής αποστολής από Αμερικανό αστροναύτη. Μάλιστα επιστρέφοντας στη Γη πέρασε συνολικά 371 συνεχόμενες ημέρες στο διάστημα. Παρόλο που το ρεκόρ για τις περισσότερες συνεχόμενες ημέρες στο διάστημα συνολικά, ανήκει στον αείμνηστο Ρώσο κοσμοναύτη Valery Polyakov για τις 437 ημέρες που πέρασε σε τροχιά στον ρωσικό διαστημικό σταθμό Mir μεταξύ Ιανουαρίου 1994 και Μαρτίου 1995, ο Rubio κατόρθωσε κάτι που δεν είναι σίγουρα εύκολο.
Πόσο δύσκολο είναι να ζεις στο διάστημα;
Η αστροναύτης, Karen Nyberg, της Expedition 36 της NASA, τοποθετείται μπροστά από την κάμερα του διαστημόπλοιου της και αφηγείται πώς πρόκειται να πλύνει τα μακριά ξανθά της μαλλιά τα οποία αιωρούνται προς τα πάνω.
Παίρνει μια ασημένια σακούλα που περιέχει νερό και αρχίζει να την πιέζει με πολλές μικρές ολοστρόγγυλες σταγόνες να βγαίνουν από αυτή. Προσπαθεί να τις κατευθύνει προς το κεφάλι της, αλλά πολλές απλά διασκορπίζονται στον χώρο. Το σαμπουάν της δεν παράγει αφρό και δεν χρειάζεται να το ξεβγάλει. Χωρίς τρεχούμενο νερό όμως πρέπει να χρησιμοποιήσει μια πετσέτα για να βγάλει όλη την βρωμιά από το κρανίο της. Η πετσέτα της θα χρησιμοποιηθεί ξανά και ξανά για ένα μεγάλο διάστημα, καθώς υπάρχει σε περιορισμένη ποσότητα στον Διαστημικό σταθμό.
Δείτε Βίντεο: Karen Nyberg- Πώς Λούζεται στο Διάστημα
Έτσι είναι πολύ προσεχτική στο που θα την χρησιμοποιεί και στο πόσο θα την λερώσει. Στο τέλος του βίντεο η Nyberg, τοποθετεί τα πάντα στον τοίχο του διαστημόπλοιου και εξηγεί πώς όλες οι σταγόνες που απελευθερώθηκαν από το κεφάλι της κατά τη διάρκεια του “μπάνιου” της, θα μπουν απορροφηθούν από το σύστημα εξαερισμού τους και θα φιλτραριστούν ώστε να γίνουν πόσιμο νερό.
Όσο εύκολο ή αστείο μας φαίνεται να αιωρείσαι στον αέρα σαν υπερήρωας, η ζωή στο διάστημα είναι πολύ μακριά από την συμβατική καθημερινότητά μας, ενώ πολλές ρουτίνες μας είναι απλά δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Ακριβώς όπως η Nyberg, ο Frank Rubio περνούσε όλη του την καθημερινότητα ζώντας χωρίς βαρύτητα, γεγονός που δυσκόλευε την πραγματοποίηση πολλών δραστηριοτήτων και αναγκών του.
Οι αστροναύτες σαν αυτόν εκπαιδεύονται έως και δύο χρόνια πριν ξεκινήσουν μια αποστολή στο διάστημα, για να προετοιμαστούν για τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσης που θα συναντήσουν έξω από την Γη. Κατά την έναρξη της αποστολής μάλιστα, ο Rubio δήλωσε ότι αισθάνθηκε ναυτία για μερικές ώρες καθώς το σώμα του προσαρμοζόταν στην έλλειψη βαρύτητας. Ένιωσε καλύτερα το επόμενο πρωί, πρόσθεσε, ενώ όταν επιστρέψει στη Γη, μπορεί να χρειαστούν δύο έως έξι μήνες για να συνηθίσει το σώμα του να περπατάει, να στέκεται και να σηκώνει ξανά βάρος.
Τρώγοντας με θέα το διάστημα
Το 1961, ο Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος στο διάστημα και ο πρώτος άνθρωπος που έφαγε στο διάστημα. Στο Vostok 1 στις 12 Απριλίου 1961, ο Γκαγκάριν έφαγε πάστα από μοσχάρι και συκώτι από ένα αλουμινένιο σωληνάριο πιέζοντας το στο στόμα του. Σήμερα, ο Rubio μπορεί να φάει αν το θελήσει κοτόπουλο, μοσχάρι, θαλασσινά, αλλά και φυστικοβούτυρο, μπράουνις, καρυκεύματα, κέτσαπ, μουστάρδα και μαγιονέζα. Τα διαθέσιμα ποτά αντίστοιχα περιλαμβάνουν καφέ, τσάι, χυμό πορτοκαλιού, φρουτοχυμούς και λεμονάδα. Όλα αυτά τα διαστημικά τρόφιμα διατίθενται σε συσκευασίες μιας χρήσης, οι οποίες εμποδίζουν τα τρόφιμα να πετάξουν μακριά.
Η προετοιμασία του φαγητού τους όμως ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του φαγητού τους. Ορισμένα τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν στη φυσική τους μορφή, όπως τα brownies και τα φρούτα. Άλλα τρόφιμα απαιτούν την προσθήκη νερού, όπως τα μακαρόνια με τυρί ή τα noodles. Φυσικά, στο διαστημικό σταθμό υπάρχει φούρνος για να ζεσταθούν τα τρόφιμα στην κατάλληλη θερμοκρασία, αλλά καθώς δεν υπάρχουν ψυγεία στο διάστημα, τα διαστημικά τρόφιμα πρέπει να αποθηκεύονται και να προετοιμάζονται κατάλληλα για να αποφεύγεται η αλλοίωση, ιδίως σε μακρόχρονες αποστολές. Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ορισμένες μαγειρικές επιλογές που πρέπει να γίνουν στο διάστημα, όπως:
Τσάι και καφές – Δεν υπάρχει ξεχωριστός τρόπος για να προσθέσετε κρέμα, ζάχαρη ή γλυκαντικό στο ζεστό ρόφημα της επιλογής σας στο διάστημα, οπότε κάθε αστροναύτης στον ISS πρέπει να ενημερώνει την επιστημονική ομάδα τροφίμων για το πώς του αρέσει το ρόφημά του πριν από την εκτόξευση. Το μόνο που πρέπει να κάνει ο αστροναύτης είναι να προσθέσει ζεστό νερό.
Δείτε Βίντεο: Το φαγητό του Chris Hadfield στο διάστημα
Μαχαιροπίρουνα στο διάστημα – Κάθε αστροναύτης παίρνει το δικό του πακέτο με μαχαίρι, πιρούνι, κουτάλι και ψαλίδι. Οι περισσότεροι αστροναύτες βρίσκουν το κουτάλι και το ψαλίδι τα πιο χρήσιμα. Δεν υπάρχει νεροχύτης ή πλυντήριο πιάτων – τα σκεύη καθαρίζονται με μαντηλάκια μετά το φαγητό.
Αλάτι και το πιπέρι – Είναι διαθέσιμα, αλλά μόνο σε υγρή μορφή. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αστροναύτες δεν μπορούν να πασπαλίζουν αλάτι και πιπέρι στο φαγητό τους στο διάστημα. Το αλάτι και το πιπέρι απλά θα αιωρούνταν μακριά και υπάρχει κίνδυνος να φράξουν τους αεραγωγούς, να μολύνουν τον εξοπλισμό ή να κολλήσουν στα μάτια, το στόμα ή τη μύτη ενός αστροναύτη.
Καυτερή σάλτσα – Από τη δεκαετία του 1960 οι αστροναύτες έχουν παρατηρήσει ότι οι γευστικοί τους κάλυκες δεν λειτουργούν το ίδιο αποτελεσματικά στο διάστημα. Έτσι, Παρά τα συνεχώς ανανεούμενα μενού και τις επιλογές τροφίμων, τίποτα δεν φαίνεται να ξεπερνάει μια καλή πικάντικη σάλτσα ή πραγματικά οποιοδήποτε καρύκευμα που μπορεί να προσθέσει μια έξτρα γεύση.
Διαστημικό Burger – Δεν είναι το συμβατικό burger που όλοι ξέρουμε. Χρησιμοποιείται τυρί που βγαίνει από μια σωλήνα και αντί για ψωμί, χρησιμοποιείται τορτίγια. Γιατί; Η τορτίγια πολύ απλά δεν αφήνει ψίχουλα, τα οποία είναι επικίνδυνα για την υγιεινή των αστροναυτών και για τον ευαίσθητο εξοπλισμό του σκάφους.
Το φαγητό ωστόσο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους αστροναύτες, αφού οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι δεν αποτελεί απλώς καύσιμο για αυτούς, αλλά παίζει ζωτικό ρόλο στην ψυχική τους ευεξία και μπορεί να τους θυμίζει την πατρίδα. “Το αγαπημένο μου φαγητό είναι η πίτσα, οπότε είπα, ‘μπορείτε να μου φτιάξετε μια πίτσα αντί γι’ αυτό;’. Και η NASA το έκανε. “Νομίζω ότι ήταν η πρώτη πίτσα που πέταξε ποτέ στο διάστημα”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο αστροναύτης Don Thomas.
Διαστημικός ύπνος
Το 1963, ο Gordon Cooper πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη και τελευταία διαστημική πτήση του Mercury: ενώ ο Cooper βρισκόταν στο διάστημα, σε μια αποστολή 34 ωρών, έγινε ο πρώτος Αμερικανός που πέρασε μια ολόκληρη ημέρα στο διάστημα και ο πρώτος που κοιμήθηκε στο διάστημα. Αλλά πώς κοιμάται ένας αστροναύτης στο διάστημα; Το κάνει πολύ προσεκτικά και είναι ζωτικής σημασίας να το κάνει, αφού η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει κόπωση που μπορεί να οδηγήσει σε λάθη κατά την εκτέλεση κρίσιμων καθηκόντων.
Σήμερα, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ένας αστροναύτης κοιμάται σε ένα διαμέρισμα που έχει περίπου το μέγεθος ενός τηλεφωνικού θαλάμου. Κουκουλώνεται σε έναν υπνόσακο δεμένο κατακόρυφα σε έναν τοίχο, αφού διαφορετικά το στρώμα θα παρασυρόταν, δημιουργώντας την πιθανότητα σύγκρουσης στον αέρα. Ωστόσο, παρά τα μέτρα ασφαλείας ο ύπνος συνεχίζει να αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τους αστροναύτες. Διάφορα πράγματα, όπως ο ενθουσιασμός ή η ναυτία λόγω κίνησης, μπορούν να διαταράξουν το μοτίβο ύπνου ενός αστροναύτη. Κατά τη διάρκεια της περιόδου ύπνου τους, οι αστροναύτες έχουν μάλιστα αναφέρει ότι βλέπουν όνειρα και εφιάλτες. Ορισμένοι έχουν αναφέρει ακόμη και ροχαλητό στο διάστημα.
Δείτε Βίντεο: Πώς κοιμούνται οι αστροναύτες στο διάστημα
Η προσαρμογή στον ύπνο στο διάστημα έτσι απαιτεί πολύ χρόνο για τους αστροναύτες, καθώς το σώμα και ο εγκέφαλός τους έχουν συνηθίσει σε ορισμένους κιρκάδιους ρυθμούς – τον 24ωρο κύκλο αφύπνισης και ύπνου – και η διατάραξή τους μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στον ύπνο. Άραγε πώς ένιωσε ο Rubio που πέρασε 365 νύχτες στο διάστημα;
