Κομήτης πλησιάζει τη Γη που είχε να φανεί από την εποχή των Νεάτερνταλ

Ένας κομήτης, γνωστός ως C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS, ο οποίος θα είναι ξανά ορατός σε 80.000 χρόνια, αναμένεται να προσεγγίσει τη Γη το Σάββατο.

Ο κομήτης έφτασε με επιτυχία στο περιήλιο, το κοντινότερο σημείο του στον ήλιο στην τροχιά του γύρω από το μητρικό άστρο, στις 27 Σεπτεμβρίου και ήταν ορατός για όσους βρίσκονταν στο νότιο ημισφαίριο τον Σεπτέμβριο και στις αρχές Οκτωβρίου. Τώρα, το «παγωμένο» σώμα βρίσκεται σε πορεία εξόδου από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα και θα είναι ορατό για όσους βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο στα μέσα Οκτωβρίου έως τις αρχές Νοεμβρίου, σύμφωνα με τη NASA.

Το Σάββατο, ο κομήτης θα πλησιάσει τη Γη σε απόσταση περίπου 71 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Ο κομήτης πραγματοποιεί την πρώτη τεκμηριωμένη «πτήση» του από τον πλανήτη μας, σύμφωνα με τη NASA. Με τροχιά 80.000 ετών, το ουράνιο σώμα θα είχε παρατηρηθεί για τελευταία φορά από τη Γη την εποχή των Νεάντερταλ.

Όσοι επιθυμούν να ρίξουν μια ματιά σε αυτό το μοναδικό στη ζωή τους γεγονός, θα πρέπει να κοιτάξουν στο δυτικό τμήμα του νυχτερινού ουρανού, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, σύμφωνα με το EarthSky.

Ο κομήτης θα μοιάζει με μια φωτεινή πύρινη σφαίρα στον σκοτεινό ουρανό με μια μακριά, εκτεταμένη ουρά. Ο Μπιλ Κουκ, επικεφαλής του Γραφείου Περιβάλλοντος Μετεωροειδών της NASA στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Μάρσαλ στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα, συνιστά ένα ζευγάρι κιάλια για καλύτερη παρατήρηση του κομήτη.

«Δεν πρόκειται να διασχίσει τον ουρανό σαν μετεωρίτης. Απλώς θα φαίνεται να κρέμεται εκεί και θα αλλάζει σιγά-σιγά θέση από νύχτα σε νύχτα», δήλωσε ο Μ.Κουκ. «Αν μπορείτε να δείτε (τον κομήτη) με γυμνό μάτι, (χρησιμοποιώντας) τα κιάλια θα ξετρελαθείτε».

Ανακαλύπτοντας έναν αρχαίο κομήτη
Ο Tsuchinshan-ATLAS ανακαλύφθηκε ξεχωριστά το 2023 από παρατηρητές μέσω του κινεζικού αστεροσκοπείου Tsuchinshan και ενός τηλεσκοπίου Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System, ή ATLAS, στη Νότια Αφρική, εξού και το όνομα του κομήτη, σύμφωνα με τη NASA.

Το ουράνιο αντικείμενο προέρχεται από το Νέφος Όορτ, «μια κυρίως σφαιρική συλλογή κομητών που μόλις και μετά βίας συνδέονται με το ηλιακό μας σύστημα, χιλιάδες φορές (μακρύτερα) από τον Ήλιο από ό,τι εμείς», δήλωσε ο αστρονόμος Dr. Τέντι Καρέτα, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Αστεροσκοπείο Lowell στο Φλάγκσταφ της Αριζόνα, σε ένα email.

Οι επιστήμονες δεν ήταν σίγουροι αν ο κομήτης – που αποτελείται από πάγο, παγωμένα αέρια και πετρώματα – θα επιβίωνε στο ταξίδι του γύρω από το μητρικό άστρο του ηλιακού μας συστήματος. Αλλά ο κομήτης φαίνεται να είναι σε μεγάλο βαθμό άθικτος και «τα κατάφερε με επιτυχία», δήλωσε ο Μ.Κουκ.

Λόγω της εγγύτητάς του στον ήλιο, ο Tsuchinshan-ATLAS θα βιώσει ένα φαινόμενο γνωστό ως εμπρόσθια σκέδαση, το οποίο θα κάνει τον κομήτη να εμφανιστεί στο πιο φωτεινό του σημείο περίπου την Τετάρτη λόγω της αντανάκλασης του ηλιακού φωτός από τα αέρια και τα συντρίμμια του. Αλλά λόγω της σκληρής λάμψης του ήλιου που εμποδίζει τον κομήτη, είναι απίθανο το ουράνιο σώμα να είναι ορατό στον ουρανό μέχρι μερικές ημέρες αργότερα, όπως πρόσθεσε ο Μ.Κουκ.

Αν όλα πάνε καλά, ο Tsuchinshan-ATLAS θα επιστρέψει σε αυτό το σημείο της τροχιάς του σε περίπου 80.000 χρόνια, αλλά οι κομήτες μπορεί να είναι απρόβλεπτοι – είναι πιθανό η βαρύτητα ενός άλλου πλανήτη να αλλάξει την πορεία του κομήτη, όπως πρόσθεσε ο Μ.Κουκ.

Για όσους δεν μπορούν να δουν τον Tsuchinshan-ATLAS στον νυχτερινό ουρανό, το Virtual Telescope Project στην Ιταλία θα φιλοξενήσει μια ζωντανή μετάδοση του κομήτη την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια του πιο φωτεινού σημείου του, και το Σάββατο, στην κοντινότερη απόστασή του από τη Γη.

«Για πολλούς ανθρώπους, και ιδιαίτερα για τα παιδιά, το να δουν έναν φωτεινό κομήτη στον νυχτερινό ουρανό είναι μια όμορφη και καθοριστική για τη ζωή τους εμπειρία», δήλωσε ο Τ.Καρέτα.

«Ακόμα και αν κάθε δύο χρόνια ένας κομήτης μπορεί να είναι μόλις και μετά βίας αρκετά φωτεινός ώστε να τον δείτε με γυμνό μάτι, οι κομήτες που έχουν τη δυνατότητα να είναι εύκολα ορατοί σε πολλούς είναι σπάνιοι. Αν μπορείτε να προσπαθήσετε να τον δείτε, θα πρέπει να το κάνετε – και θα πρέπει να πάρετε μαζί σας όποιον μπορείτε, ώστε να μπορέσουν να το βιώσουν κι εκείνοι».

Επόμενα ουράνια γεγονότα
Η επόμενη πανσέληνος, η οποία κορυφώνεται στις 17 Οκτωβρίου, θα μπορούσε να επηρεάσει την παρατήρηση κομητών, καθώς ο φωτισμός της εμποδίζει την ορατότητα άλλων αντικειμένων στον νυχτερινό ουρανό. Ονομάζεται πανσέληνος του κυνηγού, θα είναι υπερπανσέληνος και η πλησιέστερη του έτους σε απόσταση 357.428 χιλιομέτρων από τη Γη.

Υπάρχουν όμως και άλλες ευκαιρίες για να δείτε ουράνια σώματα, καθώς ένας δεύτερος κομήτης, γνωστός ως κομήτης C/2024 S1 (ATLAS), μπορεί να κάνει την εμφάνισή του στον νυχτερινό ουρανό στα τέλη Οκτωβρίου, σύμφωνα με το EarthSky.

Εν τω μεταξύ, οι παρατηρητές του ουρανού μπορούν να αναμένουν μια πολυάσχολη περίοδο βροχής μετεωριτών για να κλείσει το 2024. Ακολουθούν οι ημερομηνίες αιχμής για την επερχόμενη ουράνια δραστηριότητα, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Μετεώρων:

Ωριωνίδες: 20-21 Οκτωβρίου
Νότιες Ταυρίδες: 4-5 Νοεμβρίου
Βόρειες Ταυρίδες: 11-12 Νοεμβρίου
Λεοντίδες: Νοέμβριος 17-18
Γεμινίδες: Δεκέμβριος 13-14
Ουρσίδες: Δεκεμβρίου 21-22