Διάστημα
Ο θάνατος ανυποψίαστων πολιτών από εξαρτήματα πυραύλων που πέφτουν από τον ουρανό είναι μια μικρή αλλά όχι αμελητέα πιθανότητα, προειδοποιεί μια μάλλον ασυνήθιστη μελέτη.
Με τις εκτοξεύσεις δορυφόρων και άλλων διαστημικών αποστολών να αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, ο κίνδυνος θανάτου στο έδαφος την επόμενη δεκαετία είναι περίπου 10%, υπολογίζουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολούμπια στον Καναδά.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Nature Astronomy, αναλύει δεδομένα για τις εκτοξεύσεις των προηγούμενων ετών και όσες προγραμματίζονται την επόμενη δεκαετία. Εξετάζοντας δεδομένα για τις περιοχές όπου πραγματοποιούνται εκτοξεύσεις, τη γωνία πτήσης και τις τεχνικές λεπτομέρειες των πυραύλων, οι ερευνητές υπολόγισαν τον κίνδυνο πτώσης εξαρτημάτων σε κατοικημένες περιοχές.
Τέτοια διαστημικά σκουπίδια πέφτουν συχνά στη Γη –είτε πρόκειται για παλιούς δορυφόρους είτε για εξαρτήματα που απορρίπτονται από πυραύλους καθώς εξέρχονται από την ατμόσφαιρα.
Θάνατοι ουδέποτε έχουν καταγραφεί, αν και ένα πρόσωπο, η Λότι Ουίλιαμς, χτυπήθηκε στον ώμο από αδέσποτο εξάρτημα καθώς περπατούσε στην Οκλαχόμα το 1997.
Χώρες υψηλού ρίσκου
Οι χώρες με διαστημική βιομηχανία ουσιαστικά «εξάγουν το ρίσκο στον υπόλοιπο κόσμο», λένε οι συντάκτες της μελέτης.
Δεδομένου ότι πολλές αποστολές εκτοξεύονται από τον ισημερινό, το ρίσκο είναι μεγαλύτερο για πόλεις του νότιου ημισφαιρίου: στη Τζακάρτα της Ινδονησίας, την Πόλη του Μεξικού και το Λάγος της Νιγηρίας, ο κίνδυνος θανατηφόρας κατάπτωσης είναι τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Πεκίνο και η Μόσχα.
«Ο δυσανάλογος κίνδυνος από εξαρτήματα πυραύλων μεγεθύνεται περαιτέρω από τη φτώχια, με τα τυπικά κτίρια του παγκόσμιου νότου να προσφέρουν μικρότερο βαθμό προστασίας», επισημαίνει η ερευνητική ομάδα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το 60% των εκτοξεύσεων απελευθερώνουν εξαρτήματα κατά την άνοδο ή αφότου τεθούν σε τροχιά.
Και το πρόβλημα δεν μπορεί να επιδεινωθεί στο μέλλον: το 2021 πραγματοποιήθηκαν 133 επιτυχείς εκτοξεύσεις, αριθμός-ρεκόρ, ο οποίος αναμένεται να καταρριφθεί το 2022, καθώς εταιρείες όπως η SpaceX αναπτύσσουν τους δικούς τους αστερισμούς δορυφόρων.
Οι συντάκτες της μελέτης αναφέρονται επίσης σε δύο περιπτώσεις κατάπτωσης: το 2020, τμήμα του πρώτου σταδίου του κινεζικού πυραύλου Long March 5Β έπεσαν σε δύο χωριά στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου προκάλεσαν ζημιές σε κτίρια.
Και τον Απρίλιο του 2021, η Κίνα προκάλεσε διεθνή κατακραυγή όταν τμήμα πυραύλου Long March 5Μ, με βάρος 23 τόνους, έπεσε ανεξέλεγκτο στον Ινδικό Ωκεανό.
Τις ώρες που είχαν προηγηθεί, η Ελλάδα και άλλες χώρες είχαν τεθεί σε επιφυλακή ενόψει της ανεξέλεγκτης κατάπτωσης.
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, λένε οι ερευνητές, είναι να εξοπλιστούν οι πύραυλοι με συστήματα ελεγχόμενης επανεισόδου.
Η τεχνολογία υπάρχει, διαβεβαιώνουν, είναι όμως ακριβή.
