NASA:«Φέρτε πίσω τις κατσαρίδες που έφαγαν φεγγαρόσκονη»

Τα έντομα χρησιμοποιήθηκαν σε πειράματα της δεκαετίας της δεκαετίας του 1960 προκειμένου να διαπιστωθεί αν η σεληνιακή επιφάνεια.

Είναι πιθανότατα οι ακριβότερες κατσαρίδες του κόσμου και τα μόνα γήινα πλάσματα που έφαγαν λίγη Σελήνη. Όμως η πώλησή τους ματαιώθηκε με παρέμβαση της NASA.

Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία απαίτησε από οίκο δημοπρασιών να ακυρώσει τον πλειστηριασμό τριών κατσαρίδων που είχαν ταϊστεί εσκεμμένα με λίγη φεγγαρόσκονη από την αποστολή Apollo 11 το 1969.

Το εξωγήινο υλικό ανήκει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και η πώλησή του σε ιδιώτη θα ήταν παράνομη, προειδοποίησε η NASA τον οίκο RR Auction στη Βοστόνη.

Οι τρεις κατσαρίδες και ένα φιαλίδιο με 40 milligram σκόνης από τη Σελήνη αναμενόταν να πιάσουν τουλάχιστον 400.000 δολάρια, όμως η RR Auction αποφάσισε να συμμορφωθεί με τις συστάσεις και να ματαιώσει τον πλειστηριασμό.

«Όλα τα δείγματα των αποστολών Apollo, όπως περιγράφονται σε αυτή τη συλλογή αντικειμένων, ανήκουν στη NASA και κανένα πρόσωπο, πανεπιστήμιο ή άλλη οντότητα δεν έχει λάβει άδεια για να τα κρατήσει μετά την ανάλυση, την καταστροφή, ή για οποιοδήποτε άλλη χρήση και σκοπό, ειδικά για πώληση ή ατομική έκθεση» προειδοποιούσε η NASA σε επιστολή της 15ης Ιουνίου την οποία διάβασε το Associated Press.

Σε επόμενη επιστολή στις 22 Ιουνίου, η υπηρεσία ζήτησε από την εταιρεία να συνεργαστεί με τον φερόμενο ιδιοκτήτη των αντικειμένων, του οποίου η ταυτότητα δεν έχει γίνει γνωστή, προκειμένου να επιστραφούν στη NASA.

Πείραμα βιοασφάλειας

Πριν από την προσσελήνωση της αποστολής το 1969, κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει με βεβαιότητα ότι η επιφάνεια της Σελήνης είναι στείρα και δεν κρύβει βιολογικούς κινδύνους.

Λόγω της ανησυχίας για πιθανά «σεληνιακά μικρόβια», η NASA έθεσε σε καραντίνα τους αστροναύτες και ό,τι υπήρχε στο σκάφος τους για 21 ημέρες από τη στιγμή που αναχώρησαν από τη Σελήνη.

Σε ειδική εγκατάσταση απομόνωσης που δημιουργήθηκε ειδικά για αυτό τον λόγο, το πλήρωμα υποβλήθηκε σε ιατρικές εξετάσεις, ενώ το 10% των 22 κιλών πετρωμάτων που μεταφέρθηκαν από τη Σελήνη διατέθηκε για βιολογικά πειράματα. Ποντίκια, ψάρια και γερμανικές κατσαρίδες Blattellas germanica ταΐστηκαν με σκόνη από τη σεληνιακή επιφάνεια για να μελετηθούν τυχόν παρενέργειες.

Κανένα πειραματόζωο δεν εμφάνισε προβλήματα υγείας, όμως η υπεύθυνη του πειράματος, η εντομολόγος Μάριον Μπρουκς-Ουάλας του Πανεπιστημίου «Σεντ Πολ» στη Μινεσότα κλήθηκε να συνεχίσει τη μελέτη αφαιρώντας από ορισμένα ζώα τη σκόνη που είχαν καταπιεί.

«Δεν βρήκα ενδείξεις μολυσματικών παραγόντων» είχε δηλώσει η ερευνήτρια στην εφημερίδα Minneapolis Tribune το 1969.

Η μισοχωνεμένη σεληνόσκονη ήταν άχρηστη για τη NASA, οπότε η Μπρουκς-Ουάλας πήρε στο σπίτι τις τρεις άθικτες κατσαρίδες και τη σεληνιακή σκόνη που είχε αφαιρέσει από τις υπόλοιπες πέντε.

Η εντομολόγος πέθανε το 2007 σε ηλικία 89 ετών και τα μοναδικά αντικείμενα κατέληξαν στην γκαλερί Regency-Superior Galleries του Μπέβερλι Χιλς, η οποία τα πούλησε σε πλειστηριασμό για μόλις 10,000 δολάρια.

Η δημοπρασία που ματαιώθηκε αφορούσε τρεις διατηρημένες κατσαρίδες, πλακίδια μικροσκοπίου με βιολογικά δείγματα και ένα φιαλίδιο με 40 μικρογραμμάρια «κονιορτοποιημένου σεληνιακού δείγματος που ανακτήθηκε από βιολογικές εξετάσεις». Συγκεκριμένα, ανακτήθηκε από το έντερο πέντε άλλων κατσαρίδων του πειράματος.

Η ποσότητα αυτή είναι πάντως πολύ μικρότερη από το δείγμα φεγγαρόσκονης που πουλήθηκε φέτος σε δημοπρασία του Bonhams για μισό εκατομμύριο δολάρια.

Το 2018, τρία πετραδάκια που μεταφέρθηκαν από τη Σελήνη το 1970 από τη σοβιετική αποστολή Luna 16 πουλήθηκαν σε πλειστηριασμό του Sotheby’s για 855.000 δολάρια.

Κάτι που σημαίνει ότι η Μάριον Μπρουκς-Ουάλας θα μπορούσε να είχε πλουτίσει αν είχε πουλήσει πριν τον θάνατό τις τρεις ακριβότερες κατσαρίδες του κόσμου.