Σπουδαία αστρονομική ανακάλυψη: Εντοπίστηκε γαλαξίας με εννέα δακτυλίους

Σε μια σπουδαία ανακάλυψη προχώρησαν οι αστρονόμοι καθώς εντόπισαν για πρώτη φορά έναν γαλαξία με εννέα δακτυλίους.

Ο αστρικός δίσκος του παρουσιάζει εννέα ομόκεντρους δακτυλίους από πυκνότερο αέριο και αστέρια.

Η αιτία αυτής της ασυνήθιστης δομής, που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ πριν, είναι μια σύγκρουση που έπληξε αυτόν τον γαλαξία «ταυρομάχο» στο κέντρο: ένας γαλαξίας νάνος πέταξε ακριβώς μέσα από το κέντρο του γαλαξία, προκαλώντας την κυματοειδή αναταραχή – σαν πέτρα σε λίμνη. Αυτό επέτρεψε για πρώτη φορά να ελεγχθούν οι θεωρίες για τέτοιες συγκρούσεις.

Οι γαλαξιακές συγκρούσεις δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στο σύμπαν. Ο Γαλαξίας μας έχει επίσης βιώσει αρκετές συγκρούσεις και παρ’ ολίγον συγκρούσεις. Μερικές φορές αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συγχώνευση των δύο γαλαξιών, ενώ άλλες, μόνο περιφερειακές συγκρούσεις αφήνουν μόνο μια παραμόρφωση του αστρικού δίσκου και μια ώθηση στο σχηματισμό αστέρων.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο σενάριο σύγκρουσης: όταν ένας μικρότερος γαλαξίας διατρέχει κατευθείαν το κέντρο ενός μεγαλύτερου.

«Σε μια τέτοια μετωπική σύγκρουση μέσω του κέντρου, η αναταραχή της πυκνότητας μπορεί να δημιουργήσει δακτυλίους που εξαπλώνονται προς τα έξω», εξηγούν ο Imad Pasha από το Πανεπιστήμιο Yale και οι συνεργάτες του.

Σύμφωνα με τη θεωρία, έτσι δημιουργούνται αρκετοί ομόκεντροι δακτύλιοι που ακολουθούν ο ένας τον άλλον σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Μέχρι στιγμής, όμως, έχουν παρατηρηθεί μόνο γαλαξίες με το πολύ τρεις τέτοιους δακτυλίους – και μάλιστα πολύ λίγοι.

Εννέα δακτύλιοι σε έναν γαλαξία

Για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν γαλαξία με σημαντικά περισσότερους δακτυλίους. «Ήταν μια πραγματικά τυχαία ανακάλυψη», αναφέρει ο Pasha.

«Κοιτούσα τις εικόνες από μια έρευνα του ουρανού όταν παρατήρησα έναν γαλαξία με αρκετούς σαφείς δακτυλίους».

Ο γαλαξίας LEDA 1313424 βρίσκεται σε απόσταση περίπου 567 εκατομμυρίων ετών φωτός και έχει περίπου δυόμισι φορές το μέγεθος του Γαλαξία μας. Με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και των τηλεσκοπίων του αστεροσκοπείου Keck στη Χαβάη, η ομάδα ανέλυσε αυτόν τον γαλαξία με περισσότερες λεπτομέρειες.

Οι νέες εικόνες αποκάλυψαν ότι ο γαλαξίας LEDA 1313424 έχει ακόμη και εννέα δακτυλίους – μοιάζει σχεδόν με κοσμικό στόχο.

Οι ομόκεντρες φωτεινές ζώνες του βρίσκονται όλες σε ένα επίπεδο, αλλά είναι ελαφρώς ακανόνιστα κατανεμημένες γύρω από το κέντρο του γαλαξία.

“Ορισμένες από αυτές τις δομές δακτυλίων είναι συγκεντρωμένες κοντά στο κέντρο του γαλαξία, ενώ άλλες εκτείνονται χιλιάδες έτη φωτός μακριά”, αναφέρουν οι αστρονόμοι.

Ακόμη πιο μακριά, τα υπολείμματα ενός αμυδρού δέκατου δακτυλίου θα μπορούσαν να είναι ακόμη παρόντα.

«Πιάστηκε» ακριβώς την κατάλληλη στιγμή

Αυτό καθιστά τον γαλαξία «ταυρομάχο» μια αστρονομική πρωτιά. Οι δακτύλιοι του είναι απόδειξη μιας από τις σπάνιες περιπτώσεις στις οποίες δύο γαλαξίες συγκρούονται κάθετα – και οι αστρονόμοι ανακάλυψαν αυτή την περίπτωση ακριβώς την κατάλληλη στιγμή.

«Πιάσαμε αυτόν τον γαλαξία σε μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή», εξηγεί ο συν-συγγραφέας Pieter van Dokkum από το Πανεπιστήμιο Yale.

«Μετά από μια τέτοια σύγκρουση, υπάρχει μόνο ένα στενό χρονικό παράθυρο μέσα στο οποίο ένας γαλαξίας σαν αυτόν εμφανίζει τόσους δακτυλίους».

Ο λόγος είναι ότι η αναταραχή της πυκνότητας που εξαπλώνεται από το εσωτερικό προς τα έξω εξασθενεί σχετικά γρήγορα.

Στον LEDA 1313424, ωστόσο, η σύγκρουση είναι τόσο πρόσφατη που σχεδόν όλοι οι δακτύλιοι είναι ακόμα παρόντες: Πιθανότατα έγινε μόλις πριν από περίπου 56 εκατομμύρια χρόνια, όπως διαπίστωσε η ομάδα.