Επιστήμονες εξηγούν γιατί ο χρόνος περνάει πιο αργά όταν κάποιος βρίσκεται κοντά στο θάνατο

Το φαινόμενο κατά το οποίο ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται κατά τη διάρκεια απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων μπορεί να έχει μια βαθύτερη βιολογική λειτουργία, όπως υποδηλώνουν πρόσφατες επιστημονικές μελέτες.

Αυτή η αντιληπτική διαστρέβλωση, η οποία αναφέρεται συνήθως από άτομα που έχουν επιβιώσει από τροχαία ατυχήματα ή άλλες εμπειρίες κοντά στο θάνατο, πιστεύεται ότι είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης του εγκεφάλου.

Η καθηγήτρια Ruth Ogden του Πανεπιστημίου John Moores του Λίβερπουλ, σε άρθρο της στο The Conversation, εξηγεί γιατί ο χρόνος φαίνεται να διαστέλλεται όταν βρισκόμαστε στα πρόθυρα του θανάτου.

Επισημαίνει τον περίπλοκο σύνδεσμο μεταξύ του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τον χρόνο και το συναίσθημα.

Οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση των συναισθημάτων εμπλέκονται και στην αντίληψη του χρόνου.

Σε στιγμές έντονου φόβου ή κινδύνου, οι περιοχές αυτές γίνονται ιδιαίτερα ενεργές και αυτή η αυξημένη κατάσταση διέγερσης θα μπορούσε να μεταβάλει τη χρονική επεξεργασία του εγκεφάλου.

Ο Ogden προτείνει ότι αυτή η χρονική διαστρέβλωση θα μπορούσε να είναι μια πτυχή της αντίδρασης του οργανισμού, επιτρέποντας στο άτομο να αντιδράσει αποτελεσματικότερα στις απειλές.

Με την «επιβράδυνση» του χρόνου, ο εγκέφαλος μπορεί να μας παρέχει ένα κρίσιμο παράθυρο για να αποτιμήσουμε την κατάσταση και να αντιδράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αντί να λαμβάνουμε βιαστικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τον κίνδυνο.

Υποστηρίζοντας περαιτέρω αυτή την ιδέα, μια μελέτη του 2012 από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Turku στη Φινλανδία χρησιμοποιεί την έννοια του εσωτερικού ρολογιού για να εξηγήσει το φαινόμενο.

Εάν αυτό το εσωτερικό ρολόι επιταχυνθεί, καταγράφονται περισσότερα «τικ» σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα η διάρκεια να φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι είναι στην πραγματικότητα, οδηγώντας τους ανθρώπους να υπερεκτιμούν τον χρόνο που βίωσαν κατά τη διάρκεια του συμβάντος.

Είναι ενδιαφέρον ότι η στρέβλωση στην αντίληψη του χρόνου δεν αφορά αποκλειστικά καταστάσεις που απειλούν τη ζωή.

Ο Michael Flaherty, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Eckerd College, παρατήρησε το 2017 ότι ο χρόνος μπορεί επίσης να φαίνεται να επιβραδύνεται κατά τη διάρκεια νέων εμπειριών, όπως η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας.

Αυτή η εξερεύνηση της ελαστικότητας της αντίληψης του χρόνου υπογραμμίζει τις προσαρμοστικές ικανότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου και αποκαλύπτει πώς η εσωτερική μας εμπειρία του χρόνου μπορεί να μετατοπιστεί δραματικά ως απάντηση στα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω μας.