Μπορεί η γήρανση να αντιστραφεί; Το «αντίγραφο ασφαλείας» και η πρωτοποριακή μελέτη 

Μπορεί άραγε η γήρανση να λειτουργήσει… αντίστροφα; Ένα πρωτοποριακό πείραμα σε ποντίκια στις ΗΠΑ μοιάζει να δίνει αισιόδοξα αποτελέσματα.

Στα εργαστήρια της Βοστώνης, ηλικιωμένα, τυφλά ποντίκια ξαναβρήκαν την όρασή τους, έχουν αναπτύξει εξυπνότερους, νεότερους εγκεφάλους και έχουν δημιουργήσει υγιέστερο μυϊκό και νεφρικό ιστό. Από την άλλη, νεαρά ποντίκια έχουν γεράσει πρόωρα, με καταστροφικά αποτελέσματα σε σχεδόν κάθε ιστό του σώματός τους, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του CNN.

Τα πειράματα δείχνουν ότι η γήρανση είναι μια αναστρέψιμη διαδικασία, ικανή να πραγματοποιηθεί «προς τα εμπρός και προς τα πίσω κατά βούληση», δήλωσε ο ειδικός κατά της γήρανσης Ντέιβιντ Σινκλέρ, καθηγητής γενετικής στο Ινστιτούτο Blavatnik της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και συνδιευθυντής του Κέντρου Paul F. Glenn. για την Έρευνα Βιολογίας της Γήρανσης.

Τα σώματά μας κρατούν ένα εφεδρικό αντίγραφο της νιότης μας που μπορεί να ενεργοποιηθεί για να αναγεννηθεί, εξήγησε ο Σινκλέρ, συγγραφέας μιας νέας μελέτης που παρουσιάζει τη δουλειά του εργαστηρίου του και διεθνών επιστημόνων.

Τα συνδυασμένα πειράματα, που δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά την Πέμπτη στο περιοδικό «Cell», αμφισβητούν την επιστημονική πεποίθηση ότι η γήρανση είναι αποτέλεσμα γενετικών μεταλλάξεων που υπονομεύουν το DNA μας, δημιουργώντας κατεστραμμένο κυτταρικό ιστό που μπορεί να οδηγήσει σε φθορά, ασθένειες και θάνατο.

«Δεν είναι σκουπίδια, δεν είναι ζημιές που μας κάνουν να γερνάμε», είπε ο Σινκλέρ, ο οποίος περιέγραψε τη διαδικασία στο «Life Itself», μια εκδήλωση για την υγεία και την ευεξία που παρουσιάστηκε σε συνεργασία με το CNN.

«Πιστεύουμε ότι είναι απώλεια πληροφοριών – απώλεια της ικανότητας του κυττάρου να «διαβάζει» το αρχικό του DNA, ώστε να ξεχνά πώς να λειτουργεί – με τον ίδιο τρόπο που ένας παλιός υπολογιστής μπορεί να αναπτύξει κατεστραμμένο λογισμικό. Το ονομάζω θεωρία πληροφοριών της γήρανσης».

Ο Jae-Hyun Yang, ερευνητής γενετικής στο Sinclair Lab που συνέταξε επίσης την εργασία, είπε ότι αναμένει ότι τα ευρήματα «θα μεταμορφώσουν τον τρόπο που βλέπουμε τη διαδικασία της γήρανσης και τον τρόπο που προσεγγίζουμε τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζεται με τη γήρανση».

Οι επιγενετικές αλλαγές ελέγχουν τη γήρανση

Ενώ το DNA μπορεί να θεωρηθεί ως το «υλικό κατασκευής» του σώματος, το επιγονιδίωμα είναι το «λογισμικό». Τα επιγονίδια είναι πρωτεΐνες και χημικές ουσίες σε κάθε γονίδιο, λέγοντάς του «τι να το κάνει, πού να το κάνει και πότε να το κάνει», σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών Ανθρώπινου Γονιδιώματος.

Το επιγονιδίωμα κυριολεκτικά ενεργοποιεί και απενεργοποιεί τα γονίδια. Αυτή η διαδικασία μπορεί να πυροδοτηθεί από τη ρύπανση, τις περιβαλλοντικές τοξίνες και τις ανθρώπινες συμπεριφορές όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση μιας φλεγμονώδους διατροφής ή η χρόνια έλλειψη ύπνου. Και ακριβώς όπως ένας υπολογιστής, η κυτταρική διαδικασία καταστρέφεται καθώς περισσότερο DNA καταστρέφεται, σύμφωνα με τον Σινκλέρ.

«Οι πρωτεΐνες που κανονικά ελέγχουν τα γονίδια, αποσπώνται από την ανάγκη να πάνε και να επισκευάσουν το DNA», εξήγησε. «Τότε δεν βρίσκουν όλοι το δρόμο τους πίσω από εκεί που ξεκίνησαν, οπότε με την πάροδο του χρόνου είναι σαν ένας αγώνας πινγκ-πονγκ, όπου οι μπάλες καταλήγουν σε όλο το παρκέ».

«Το εκπληκτικό εύρημα είναι ότι υπάρχει ένα αντίγραφο ασφαλείας του λογισμικού στο σώμα που μπορείτε να επαναφέρετε», είπε ο ίδιος. «Δείχνουμε γιατί αυτό το λογισμικό καταστρέφεται και πώς μπορούμε να επανεκκινήσουμε το σύστημα πατώντας σε έναν διακόπτη επαναφοράς, που αποκαθιστά την ικανότητα του κυττάρου να διαβάζει ξανά το γονιδίωμα σωστά, σαν να ήταν νέος».

Δεν έχει σημασία αν το σώμα είναι 50 ή 75, υγιές ή ταλαιπωρημένο από ασθένειες, εξήγησε ο Σινκλέρ. Μόλις ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, «το σώμα θα «θυμάται» πώς να αναγεννηθεί και θα είναι ξανά νέο. Τώρα, τι είναι αυτό το λογισμικό, δεν γνωρίζουμε ακόμα. Σε αυτό το σημείο, ξέρουμε απλώς ότι μπορούμε να γυρίσουμε τον διακόπτη».