«Tetris»: Η άγνωστη ιστορία του διασημότερου ηλεκτρονικού παιχνιδιού των 80s

Το Tetris είναι αδιαμφησβήτητα ένα από τα πιο αγαπημένα και πιο εθιστικά βιντεοπαιχνίδια που βγήκαν ποτέ.

Έχετε όμως αναρωτηθεί ποτέ, την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό; Όσα συνέβησαν μέχρι να φτάσει στα χέρια του κόσμου, το κάνουν να μοιάζει με ένα κατασκοπικό θρίλερ.

Πράγματι, η ιστορία του είναι τόσο συναρπαστική, που γυρίστηκε και ταινία, με τίτλο, τι άλλο φυσικά, Tetris.

Μπαίνοντας κρυφά σε ένα από τα πιο μυστικά και φυλασσόμενα κτίρια της Σοβιετικής Ρωσίας, η καρδιά του Χενκ Ρότζερς (Henk Rogers) χτυπούσε δυνατά καθώς συνειδητοποιούσε όλο και περισσότερο τον κίνδυνο που διέτρεχε.

Ο Ολλανδός επιχειρηματίας, τότε 35 ετών, δεν είχε δικαίωμα να βρίσκεται εκεί, είχε λανθασμένα ταξιδιωτικά έγγραφα και αν τον είχαν θεωρήσει κατάσκοπο, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει βασανιστήρια δεκαετιών σε γκουλάγκ.

Αλλά ήταν απελπισμένος να κλείσει μια επιχειρηματική συμφωνία με σκιώδεις φιγούρες της σοβιετικής κυβέρνησης.

Αυτό το στοίχημα μοιάζει με πλοκή του 007, αλλά είναι η αληθινή ιστορία πίσω από το παζλ Tetris, ένα από τα πιο επιτυχημένα και διαχρονικά βιντεοπαιχνίδια στον κόσμο.

Από την εφεύρεσή του το 1984, έχει πουλήσει περισσότερα από 520 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και τώρα πρόκειται να γίνει ένα πραγματικό μπλοκ-μπάστερ, με μια νέα ταινία σχετικά με την προέλευσή του.

Στην ταινία, η οποία ονομάζεται απλά Tetris και γυρίστηκε στη Γλασκώβη, πρωταγωνιστεί ο Βρετανός ηθοποιός Taron Egerton στο ρόλο του Henk.

Σύμφωνα με τον Χενκ, η ριψοκίνδυνη περιπλάνηση του πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα έχει όλα τα φόντα ενός κατασκοπευτικού θρίλερ.

«Είναι μια συναρπαστική ιστορία. Είναι σαν να πήγαινα στη Βόρεια Κορέα σήμερα και να πάω κρυφά στο υπουργείο. Ήταν επικίνδυνο. Γενικά ήταν μια πραγματικά ανόητη ιδέα. Αλλά χωρίς κότσια, δεν έχεις δόξα», είπε στη Sun.

«Κοιτάζοντας πίσω, είμαι λίγο σαν τον Τζέιμς Μποντ. Κάνει αρκετά ανόητα πράγματα και ο Χενκ Ρότζερς έκανε επίσης. Αλλά αν τον έπιαναν ο Τζέιμς Μποντ, θα είχε καταλήξει σε κάποιο γκουλάγκ και θα βασανιζόταν για χρόνια και χρόνια καθώς θα του φώναζαν: “Πες μου τα μυστικά σου!”. Δόξα τω Θεώ, για μένα, δεν είχα κανένα μυστικό».

Πώς ξεκίνησαν όλα

Η ιστορία ξεκινά το 1988, όταν ο Henk επισκέφτηκε μια εμπορική έκθεση του Λας Βέγκας και ανακάλυψε το Tetris, ένα παιχνίδι που σχεδιάστηκε από τον γεννημένο στη Σοβιετική Ένωση, Alexey Pajitnov, όπου οι παίκτες αγωνίζονται ενάντια στον χρόνο, για να βάλουν σχήματα με βάση το τετράγωνο σε γραμμές και να κερδίσουν πόντους.

Αμέσως κόλλησε μαζί του και μεσολάβησε σε μια συμφωνία με τον προφανή δικαιοδόχο του παιχνιδιού για να πουλήσει τα δικαιώματα στη Nintendo για την πρώτη της κονσόλα χειρός, το Game Boy.

Αλλά η συμφωνία δεν εγκρίθηκε ποτέ από τον Pajitnov, ούτε από την σοβιετική κρατική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Elektronorgtechnica ή ELORG, στην οποία απαγορευόταν η πώληση σοβιετικού λογισμικού.

Ο Πρόεδρος της Nintendo America, Minoru Arakawa, τηλεφώνησε στον Henk και εξέφρασε τις αμφιβολίες του για τα δικαιώματα αφού του προσφέρθηκαν από άλλον πωλητή, ο οποίος επίσης υπέθεσε ότι είχε συμφωνία να το πουλήσουν.

Ο Henk λέει ότι ήταν η πιο αγχωτική στιγμή της ζωής του, καθώς είχαν ήδη κατασκευαστεί εκατομμύρια κασέτες παιχνιδιών, χρησιμοποιώντας γη που ανήκε στην οικογένεια της συζύγου του ως εγγύηση.

«Του είπα: “Πρόκειται να μπω σε ένα αεροπλάνο και να πάω στη Μόσχα. Δώσε μου μια ευκαιρία”. Τότε εκείνος είπε, “Εντάξει. Δεν θα κάνω συμφωνία με κανέναν άλλο, πήγαινε να το κάνεις”», θυμάται ο ίδιος.

Το ταξίδι στη Σοβιετική Ένωση

Το 1989 ο Χενκ πέταξε στη Σοβιετική Ένωση για να επισκεφθεί την ELORG. Ήτα δύο χρόνια πριν καταρρεύσει το καθεστώς και οι ξένοι είχαν βαθιά δυσπιστία.

Πράγματι, αμέσως μετά την άφιξή του στη χώρα, ένα πρόβλημα με το διαβατήριό του απειλούσε να περιορίσει την επίσκεψή του, αλλά αφού παρακάλεσε τις αρχές του επετράπη να συνεχίσει.

Ο Χενκ κατευθύνθηκε προς το Υπουργείο Εξωτερικού Εμπορίου για να προσπαθήσει να πείσει την ELORG να εγκρίνει αυτά που πίστευε ότι ήταν τα δικαιώματά του στο παιχνίδι.

Τα διακυβεύματα ήταν υψηλά. Είχε συγκεντρώσει εκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσει το έργο, παρά το γεγονός ότι του αρνήθηκαν δάνεια από τις τράπεζες.

Καθώς έμπαινε στο επιβλητικό κτίριο, πλησίασε προσεκτικά έναν στρατιώτη του σοβιετικού στρατού σε ένα παράθυρο, γνωρίζοντας ότι δεν έπρεπε να είναι στο κτίριο της κυβέρνησης.

Ο Χενκ, τώρα 69 ετών, θυμάται: «Κανείς δεν ήθελε να μου μιλήσει, αλλά τελικά ο διευθυντής της ELORG Νικολάι Μπελίκοφ κατέβηκε, κοίταξε το πάσο μου και είπε: «Ποτέ δεν δίνουμε άδεια για κονσόλα σε καμία χώρα».

«Είπα, «Όχι, όχι, όχι! Κοιτάξτε εδώ, η ειδοποίηση πνευματικών δικαιωμάτων πηγαίνει από εσάς στο Bullet-Proof Software, την εταιρεία μου».

«Όχι, ποτέ δεν αδειοδοτήσαμε αυτό», απάντησε. Είπα, «Θεέ μου». Είχα κασέτες αξίας 2 εκατομμυρίων δολαρίων σε κατασκευή στην Ιαπωνία.

«Αυτή ήταν η στιγμή με το υψηλότερο άγχος της ζωής μου. Αν κάποιος άλλος είχε εισχωρήσει και είχε τα δικαιώματα της κονσόλας, δεν θα μπορούσα να απελευθερώσω αυτές τις κασέτες».

Ο Χενκ και ο Μπέλικοφ διέκοψαν τις εργασίες σε μια αίθουσα συσκέψεων με μια ομάδα Ρώσων διαπραγματευτών, όπου ο Ολλανδός θυμάται ότι «τον ανέκριναν». Απελπισμένος για να υπογράψει το συμβόλαιο, κατέφυγε σε ριψοκίνδυνες τακτικές για να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις των Ρώσων.

«Νόμιζαν ότι καταλαβαίνω ρωσικά γιατί όταν άρχιζαν να μαλώνουν έλεγα: “Κύριοι, σταματήστε. Η απάντηση είναι ναι”. Δεν ήξερα τι έλεγαν, αλλά ήξερα πού ήταν στο συμβόλαιο. Ήταν ριψοκίνδυνο».

Στη ρωσική ομάδα ήταν και ο δημιουργός του Tetris, Pajitnov, και ευτυχώς οι δυο τους «συνδέθηκαν αμέσως» μέσω μιας κοινής κατανόησης του σχεδιασμού των παιχνιδιών, παρά τις πολύ διαφορετικές ζωές τους.

«Μετά τη συνάντηση, ήθελε να μου μιλήσει έξω», θυμάται ο Χενκ. «Σκέφτηκα, ‘Αυτό είναι επικίνδυνο, του επιτρέπεται να με συναντήσει;’ Δυσκολευτήκαμε στην αρχή λόγω της δυσπιστίας. Δεν επιτρεπόταν στους Ρώσους να μιλήσουν με ξένους, αλλά τελικά γίναμε ισόβιοι φίλοι. Υπήρχε όλο αυτό το προαίσθημα όπου δεν ήξερα τι θα συνέβαινε και αν θα κατέληγα στα γκουλάγκ».

Ήταν μια από τις πολλές ασαφείς γραμμές που πέρασε ο Χενκ στη Σοβιετική Ένωση και παρά τους εμφανείς κινδύνους, είπε:

«Δεν ανησυχούσα για την ασφάλειά μου. Θα μπορούσα να είχα καταλήξει σε μια ρωσική φυλακή για δέκα χρόνια, αλλά δεν επρόκειτο να με ξυλοκοπήσουν ή να με σκοτώσουν. Ανησυχούσα περισσότερο μήπως δεν μπορούσα να πάω σπίτι. Αυτή ήταν η πραγματική ανησυχία. Τι γραμμές περνούσα, ποιον να εμπιστευτώ. Έτσι το δοκίμασα στέκοντας απέναντι από το κτίριο της KGB, έβγαλα μια φωτογραφία και κανείς δεν με ενόχλησε».

Τελικά, ο Henk εξασφάλισε τα δικαιώματα για το Tetris και έδωσε άδεια στη Nintendo, η οποία πούλησε περισσότερα από 35 εκατομμύρια αντίτυπα ομαδοποιώντας το με το Game Boy, το οποίο κυκλοφόρησε το 1989.

Ενώ ο Henk ήταν νικητής στην εξασφάλιση της συμφωνίας, η μάχη του με τους Σοβιετικούς δεν είχε τελειώσει. Ο δημιουργός του Tetris Pajitnov δεν είχε λάβει ούτε μια δεκάρα από τις πωλήσεις του παιχνιδιού και το υπουργείο κράτησε όλα τα έσοδα, έτσι ζήτησε από τον Henk να τον βοηθήσει να κερδίσει ξανά τα δικαιώματα στο παιχνίδι του.

Το 1991, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η ELORG έγινε ιδιωτική εταιρεία και την ίδια χρονιά ο Pajitnov μετακόμισε στις ΗΠΑ και αργότερα έγινε Αμερικανός πολίτης.

Το 1996 μαζί με τον Henk ίδρυσαν την The Tetris Company σε μια προσπάθεια να διεκδικήσουν εκ νέου τα δικαιώματά του. Το 2005 αγόρασαν το 50% της μετοχής της ELORG για 15 εκατομμύρια δολάρια.

Το παιχνίδι χαίρει διαρκούς επιτυχίας, συμπεριλαμβανομένων 425 εκατομμυρίων πληρωμένων λήψεων από κινητά το 2014 και ένα Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες την ίδια χρονιά με ένα από τα παιχνίδια με τις μεγαλύτερες πωλήσεις ποτέ.

Ο Henk και ο Alexey παραμένουν στενοί φίλοι και απολαμβάνουν να μοιράζονται ένα μπουκάλι κρασί και να συνομιλούν. Ο Henk είναι λίγο πιο συνηθισμένος στα φώτα της δημοσιότητας, έχοντας στραφεί στον τερματισμό της κλιματικής αλλαγής μέσω του Ιδρύματος Blue Planet, που ιδρύθηκε το 2007, και της Blue Planet Energy, που δημιουργεί συστήματα και υποδομές αποθήκευσης πράσινης ενέργειας.

«Επιτέλους εργάζομαι στην αποστολή της ζωής μου», έχει δηλώσει. «Όταν πεθάνω, θέλω να γίνω γνωστός για τη διόρθωση της κλιματικής αλλαγής, όχι για όλο το θέμα του Tetris. Είναι αστείο, οι άνθρωποι με αποκαλούν κύριο Tetris, αλλά εγώ λέω, “Όχι, δεν είμαι αυτός. Ο κύριος Tetris είναι ο τύπος που δημιούργησε το παιχνίδι. Είμαι ο γιατρός Tetris – κράτησα το Tetris ζωντανό για όλα αυτά τα χρόνια”».

Από πού πήρε το όνομά του το Tetris

Το Tetris πήρε το όνομά του από τα σχήματα που χρησιμοποιούνται στο παιχνίδι, τα οποία ονομάζονται tetrominoes. Το tetromino είναι ένα γεωμετρικό σχήμα που αποτελείται από τέσσερα τετράγωνα , συνδεδεμένα ορθογώνια (δηλαδή στις άκρες και όχι στις γωνίες).

Άλλοι υποστηρίζουν πως η ονομασία του παιχνιδιού προήλθε από το ελληνικό πρόθημα «τέτρα», που σημαίνει τέσσερα, καθώς κι από την αντισφαίριση (τένις), αγαπημένο άθλημα του Pajitnov.

Κάθε ένα από τα επτά μεμονωμένα κομμάτια Tetris έχει περίεργο όνομα. Οι παραγωγοί του Tetris έδωσαν στα κομμάτια περίεργα ονόματα, τα οποία διατύπωσαν στο αρχικό εγχειρίδιο παιχνιδιών, αλλά είναι μυστήριο ως προς το τι σημαίνουν.