Τελικά ο γάμος μας κάνει πιο ευτυχισμένους; – Τι λένε οι επιστήμονες

Ο γάμος σε κάνει άραγε πιο ευτυχισμένη; Η παραδοσιακή άποψη πολλών κοινωνιών ήταν ότι ο γάμος ήταν ένα ουσιαστικό μέρος μιας καλής, ευτυχισμένης ζωής. Όμως, στις σύγχρονες κοινωνίες, αυτό τείθεται σοβαρότατα υπό συζήτηση.

Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις της Gallup και της General Social Survey (GSS) στις ΗΠΑ δείχνουν ότι όλο και λιγότεροι Αμερικανοί πιστεύουν ότι ο γάμος είναι το κλειδί για την ευτυχία ή ότι είναι σημαντικό για τους δια βίου ρομαντικούς συντρόφους, να καταλήγουν σε γάμο.

Μπορεί όμως ο γάμος να μην είναι το κλειδί για την ευτυχία ωστόσο οι παντρεμένοι είναι γενικότερα πιο ευτυχισμένοι από τους ανύπαντρους: σε σχεδόν πέντε δεκαετίες ερευνών, τα στοιχεία του GSS δείχνουν ότι το 36% των ανθρώπων που έχουν παντρευτεί (συμπεριλαμβανομένων χωρισμένων και χήρων που αναφέρονται στον έγγαμο βίο τους) λένε ότι είναι «πολύ ευτυχισμένοι» ενώ μόλις το 11% λέει «δεν είναι πολύ χαρούμενοι», σε σύγκριση με το 22% και το 15%, αντίστοιχα, των ατόμων που δεν έχουν παντρευτεί ποτέ. Παρά τις πρόσφατες αλλαγές στις απόψεις του κοινού, η αλήθεια είναι ότι οι παντρεμένοι δηλώνουν διαχρονικά πιο ευτυχισμένοι.

Αλλά υπάρχει ένας πιο επιεικής τρόπος για να ερμηνεύσουμε τις απόψεις του ολοένα αυξανόμενου αριθμού ανθρώπων που είναι δύσπιστοι για τα οφέλη του γάμου. Ίσως οι παντρεμένοι να είναι πιο ευτυχισμένοι, αλλά δεν είναι λόγω του γάμου. Και αυτό συμβαίνει γιατί ενδεχομένως οι χαρούμενοι άνθρωποι να έχουν περισσότερες πιθανότητες να παντρευτούν! Υπάρχουν κάποια ισχυρά εμπειρικά στοιχεία για αυτήν την άποψη.

Μια πολύ σημαντική έρευνα έδειξε ότι μετά από αρκετές δεκαετίες γερμανικών διαχρονικών δεδομένων, η αυτοαναφερόμενη ευτυχία άρχισε να αυξάνεται λίγο πριν το γάμο, έπειτα κορυφώθηκε το έτος του γάμου και στη συνέχεια μειώθηκε μέσα σε ένα χρόνο γάμου, με μεγαλύτερες επιπτώσεις για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.

Άλλες εργασίες βασίστηκαν σε αυτό, όπως μια σημαντική πρόσφατη εργασία στη Γερμανία που συνέκρινε τους ανθρώπους που συμβιώνουν και τους παντρεμένους και διαπίστωσε ότι η υψηλότερη ευτυχία στο γάμο οφείλεται σε άλλους συναφείς παράγοντες, όχι στον ίδιο τον γάμο. Αυτά τα ευρήματα και άλλα παρόμοια έχουν οδηγήσει πολλούς ανθρώπους να απορρίψουν τα οφέλη της ευτυχίας του γάμου ως απλά ένα προϊόν προκατάληψης και επιλογής. Με άλλα λόγια, οι χαρούμενοι άνθρωποι παντρεύονται. Ο ίδιος ο γάμος δεν κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους.

Αυτή η έρευνα, ωστόσο, αποδεικνύεται ακόμη πιο απαισιόδοξη από ό,τι ακούγεται: οι ίδιες μέθοδοι που υποδηλώνουν ότι ο γάμος δεν επηρεάζει την ευτυχία τείνουν επίσης να υποδηλώνουν ότι πολλές άλλες εμπειρίες που βιώνουν οι άνθρωποι στη ζωή τους, όπως η ανεργία και η χηρεία, επίσης δεν επηρεάζουν πολύ την ευτυχία. Με άλλα λόγια, αυτή η έρευνα υπονοεί ότι ο λόγος που οι φτωχοί, άνεργοι, μοναχικοί ή ανάπηροι άνθρωποι, είναι λιγότερο ευτυχισμένοι, δεν είναι διότι τους συνέβησαν άσχημα πράγματα: θα ήταν δυστυχισμένοι ότι κι αν γινόταν.

Άλλες πρόσφατες έρευνες, ωστόσο, αμφισβήτησαν αυτήν την απαισιόδοξη άποψη. Στοιχεία από μια μεγάλη βρετανική έρευνα δείχνουν ότι ο γάμος αύξησε τη μακροπρόθεσμη ευτυχία, υποδηλώνοντας ότι η «επιλογή» δεν είναι το θέμα. Ίσως ο γάμος να μην κάνει τους Γερμανούς ευτυχισμένους, αλλά φαίνεται να κάνει τους Άγγλους ευτυχισμένους.

Η ευτυχία στον γάμο, λοιπόν, αντιμετωπίζεται διαφορετικά σε κάθε χώρα. Αυτό που ίσως συμφωνούν όλες οι έρευνες ή τουλάχιστον δεν διαφωνούν μεταξύ τους, είναι ότι σίγουρα το να είναι κάποιος «νιοπάντρος» είναι πολύ τονωτικό, αλλά ακόμα και μακροπρόθεσμα, φαίνεται ότι ένα ήδη ευτυχισμένο άτομο που παντρεύεται γίνεται ακόμα πιο ευτυχισμένο από ότι ήταν πριν από το γάμο.