Τα παιδιά στην καραντίνα – Ο «φόβος» της… οθόνης

Η πανδημία του νέου κορωνοϊού ανέτρεψε του «σπιτικούς» κανόνες έτσι παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν αρχίσει να περνούν επικίνδυνα πολύ χρόνο στο YouTube, το Netflix, το gaming και τις βιντεοκλήσεις.

Τα καλά νέα; Οι ειδικοί δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα για τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα περισσότερα νοικοκυριά. «Οι οικογένειες έχουν ήδη αρκετό στρες, η μέτρηση του χρόνου που περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες θα έπρεπε αυτή τη στιγμή να βρίσκεται χαμηλά στη λίστα των προτεραιότητων μας» σχολίασε σχετικά στο BBC ο Μάικλ Ρομπ, εκπρόσωπος της ομάδας Common Sense Media, που εκπαιδεύει τις οικογένειες στην ασφαλή και ορθή χρήση της τεχνολογίας.

Τον Απρίλιο του 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες όπου, μεταξύ άλλων, συμβούλευε τους γονείς να μην εκθέτουν τα παιδιά κάτω των 2 ετών σε οθόνες, ενώ για τα παιδιά έως 4 ετών ο χρόνος έκθεσης να μην υπερβαίνει τη μία ώρα ημερησίως. Ωστόσο ακόμα και πριν από την πανδημία, κάποιοι ερευνητές αμφισβητούσαν την ιδέα ότι η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας από τα παιδιά είναι εγγενώς βλαβερή – ή τουλάχιστον ότι δεν πρέπει να δαιμονοποιούνται όλες οι μορφές της.

Ενδεικτικά, ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Άντριου Ψιμπίλσκι υπενθύμιζε ότι είναι άλλο ένα παιδί να μιλάει με τους παππούδες στο FaceTime ή να παίζει online σκάκι, και άλλο να χαζεύει βίντεο αμφιλεγόμενου περιεχομένου στο YouTube. Μάλιστα μια φαινομενικά παράδοξη μελέτη του, που έγινε σε 35.000 παιδιά, έδειξε ότι όσα αφιερώνουν μία με δύο ώρες καθημερινά στην τεχνολογία είναι πιο «λειτουργικά» σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο από εκείνα που δεν τη χρησιμοποιούν.

Αναθεωρούμε τα όρια
Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά μπροστά στον υπολογιστή για ατελείωτες ώρες. Όμως τουλάχιστον στην περίοδο της καραντίνας, μπορούμε να είμαστε πιο χαλαροί, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αμερικανίδας παιδιάτρου Κόρι Κρος, που έσπασε τον οικογενειακό κανόνα «όχι συσκευές στην κρεβατοκάμαρα», δίνοντας την ευκαιρία στα τρία παιδιά της να ασχολούνται με την τηλε-εκπαίδευση ή να ψυχαγωγούνται online στην ησυχία των δωματίων τους. Παράλληλα όμως η ίδια φροντίζει ώστε σε κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας τα παιδιά να κλείνουν τα τάμπλετ και τα λάπτοπ και να βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους για να περάσουν το χρόνο τους.

«Κάποιες μέρες νιώθουμε εξαντλημένοι και κακοδιάθετοι. Τότε, οι γονείς πρέπει να ακούμε τις ανάγκες μας» συμβουλεύει η Κρος, προσθέτοντας ότι δεν θα ήταν κακό, όταν αισθανόμαστε έτσι, να αφήνουμε τα παιδιά να δουν μια σειρά, μια ταινία ή να παίξουν ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι.

Πρακτικές συμβουλές για την περίοδο του νέου κορωνοϊού
Μια άλλη ειδικός, η Τζένι Ραντέσκι, επίκουρος καθηγήτρια Παιδιατρικής και συνεργάτιδα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Παίδων στο Μίσιγκαν, όταν ρωτήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες ποιος θα ήταν ο «σωστός» χρόνος έκθεσης των παιδιών σε οθόνες στη διάρκεια της καραντίνας, μοιράστηκε στο Twitter μια σειρά από πρακτικές συμβουλές:

• Κρατήστε όσο γίνεται περισσότερες offline εμπειρίες στην οικογένεια, και στη διάρκεια της καραντίνας, οι οποίες σάς φέρνουν πιο κοντά και λειτουργούν θεραπευτικά σε δύσκολες εμπειρίες.
• Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα στην καθημερινότητά σας, μαζί με τα παιδιά, με διαλείμματα από την τηλε-εργασία ή την τηλε-εκπαίδευση για να χαλαρώνετε και να κάνετε πράγματα μαζί.
• Επικοινωνήστε με τους δασκάλους για το ποιες εκπαιδευτικές δραστηριότητες πρέπει να κάνουν τα παιδιά, διαδικτυακά και offline.
• Χρησιμοποιήστε τα social media για καλό σκοπό: επικοινωνήστε με γείτονες, φίλους και αγαπημένα πρόσωπα. Βεβαιωθείτε ότι άλλοι μαθητές της περιοχής έχουν πρόσβαση σε γεύματα και σε τεχνολογικά μέσα για τηλε-εκπαίδευση.
• Να είστε επιλεκτικοί στο περιεχόμενο που παρακολουθείτε, χρησιμοποιώντας αξιόπιστες πηγές για να το βρείτε.

Επίσης η ειδικός συμβουλεύει:

• Χρησιμοποιήστε μαζί με τα παιδιά τα μέσα. Έτσι, επιβλέπετε ευκολότερα ό,τι παρακολουθούν online τα μεγαλύτερα παιδιά, ελέγχετε τι μαθαίνουν τα παιδιά και χαλαρώνετε παρέα απολαμβάνοντας την αφήγηση και τα νοήματα μιας ταινίας.
• Πάρτε το παιδί σας (εικονικά) στη δουλειά σας. Αν εργάζεστε εξ αποστάσεως, τώρα είναι μια ευκαιρία να του δείξετε ένα κομμάτι του επαγγελματικού κόσμου σας.
• Βρείτε offline δραστηριότητες που βοηθούν την οικογένειά σας να χαλαρώσει και να επικοινωνήσει – σωματικές, δημιουργικές, παιχνίδια. Δώστε το περιθώριο στα μέλη της οικογένειάς σας να μοιραστούν τις ανησυχίες τους.
• Οι γονείς παρατηρήστε τη δική σας συμπεριφορά με την τεχνολογία. Αν σας απορροφούν υπερβολικά οι ειδήσεις ή τα social media και σας στρεσάρουν, αποσυνδεθείτε.
• Η σημασία των ορίων παραμένει. Η τεχνολογία εξακολουθεί να μην πρέπει να αντικαθιστά τον ύπνο, τη σωματική άσκηση, την ανάγνωση, το χρόνο για σκέψη ή επικοινωνία με την οικογένεια. Δώστε την ευκαιρία στα παιδιά σας να αποκτήσουν αυτοέλεγχο και να αρχίσουν να αποσυνδέονται μόνα τους