Σχέσεις
Είναι εντυπωσιακό το πόσο πολύ τα όρια μπορεί να βελτιώσουν την ποιότητα μιας σχέσης. Ωστόσο, η θέσπιση των ορίων δεν είναι κάτι απλό, ούτε συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Ποια είναι λοιπόν τα υγιή όρια και πώς μπορούμε να τα εφαρμόσουμε;
Τα όρια είναι ένας απαραίτητος «οδηγός» που δημιουργούμε για τους εαυτούς μας και επικοινωνούμε στους ανθρώπους που συσχετιζόμαστε, προκειμένου να τους δείξουμε τι είναι εντάξει για εμάς και τι όχι, πώς θέλουμε να μας συμπεριφέρονται, τι είμαστε πρόθυμοι να δεχτούμε και να κάνουμε και τι όχι.
Οριοθετώ σημαίνει ξεκαθαρίζω στον άλλον μέχρι ποιο σημείο μπορεί να παρεμβαίνει στη ζωή μου και να με επηρεάζει. Σημαντική προϋπόθεση για να γίνει κάτι τέτοιο είναι η απενοχοποίηση του εαυτού σου. Δηλαδή να σταματήσεις να συγχέεις την ένδειξη αγάπης και σεβασμού με το να λες σε όλα ναι, να προσφέρεις συνεχώς και να μην έχεις εντάσεις.
Όταν βρίσκεσαι σε μια σχέση δε σημαίνει ότι αλλοιώνεις την ταυτότητά σου ή αλλάζεις τα στοιχεία της προσωπικότητάς σου. Μην ξεχνάς ότι τα πάντα πηγάζουν από σένα. Αν εσύ δεν είσαι καλά μέσα σου, πώς θα είσαι καλά με τους γύρω σου;
Γνώρισε τον εαυτό σου
Για να μάθεις να βάζεις όρια, πρέπει πρώτα να γνωρίζεις τι θέλεις, τι χρειάζεσαι και τι είναι σημαντικό για σένα. Είναι σημαντικό λοιπόν, να αφιερώσεις χρόνο στο να ανακαλύψεις εσένα γενικά και ειδικά στο παρόν. Και αυτό γιατί, δε θέλουμε πάντα τα ίδια πράγματα και οι προτεραιότητες αλλάζουν ανά φάση ζωής. Την ίδια στιγμή όμως, υπάρχουν και παγιωμένες επιθυμίες, αξίες και όνειρα που δεν αλλάζουν εύκολα.
Θέσε όρια και στον εαυτό σου
Σίγουρα μπορείς να εντοπίσεις συμπεριφορές σου που δεν ωφελούν τη ζωή σου. Είναι και αυτές λοιπόν, ένα πεδίο επαναδιαπραγμάτευσης και οριοθέτησης. Εντόπισε τι κάνεις που δεν ωφελεί και προσπάθησε με προσωπική δουλειά να το αλλάξεις. Κάτι που σίγουρα θα σε βοηθήσει να καταλάβεις περισσότερα για τη συμπεριφορά που θέλεις να αλλάξεις είναι να αναρωτηθείς πότε συμβαίνει και σε σχέση με τι. Κάθε συμπεριφορά μας συμβαίνει σε σχέση με κάτι που γίνεται είτε μέσα μας (π.χ. ένα συναίσθημα), είτε έξω μας (π.χ. μια συμπεριφορά άλλου ατόμου). Για παράδειγμα, κάθε φορά που το άτομο που έχετε σχέση κάνει κάτι για τον εαυτό του, εσύ νιώθεις μόνος/η.
Ξεκίνα να λες «όχι» σε μικρά και απλά πράγματα
Το «όχι» είναι κάτι που συνδέεται άμεσα με την οριοθέτηση. Για να συνηθίσεις λοιπόν, σε αυτή τη νέα κατάσταση των ορίων, ξεκίνα από καταστάσεις που δε σε δυσκολεύουν πολύ. Μπορεί η οριοθέτηση να είναι μια τελείως καινούργια συμπεριφορά που θέλεις να υιοθετήσεις, για αυτό δώσε χρόνο στον εαυτό σου, δείξε κατανόηση και αναγνώρισε κάθε επιτυχημένη προσπάθεια, όσο μικρή και αν είναι.
Τα όρια θέτονται στη συμπεριφορά
Πολλές φορές, μπορεί να δυσκολεύεσαι να εκφράσεις την άρνηση σου γιατί θεωρείς ότι αυτό αφορά τον άνθρωπο συνολικά. Στην πραγματικότητα όμως, τις περισσότερες φορές θέλεις να βάλεις τα όρια απέναντι σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και όχι στο άτομο συνολικά. Για αυτό είναι σημαντικό να εντοπίσεις ακριβώς τη συμπεριφορά που θέλεις να βάλεις τα όρια σου και να εστιάσεις σε αυτήν, παρά να μιλήσεις σε γενικό επίπεδο.
Μην κάνεις πίσω όταν θέτεις όρια
Για κάθε δράση υπάρχει αντίδραση. Αν ποτέ μέχρι τώρα δεν είχες θέσει όρια, φυσικά, κάποιοι μπορεί να εκπλαγούν αρνητικά ή/και να δυσαρεστηθούν. Οι τελευταίοι πιθανά δεν έχουν θέσει ποτέ προσωπικά όρια στη δική τους ζωή, οπότε η έννοια της οριοθέτησης είναι κάτι που εισπράττουν ως «εγκατάλειψη» ή «εγωισμό». Εδώ είναι και η παγίδα: Να νομίζεις πως επειδή κάποιος δυσαρεστήθηκε με το όριο σου, δεν έπρεπε να το έχεις θέσει εξαρχής. Αυτό είναι και ένα επιπλέον μάθημα για εσένα, ώστε να μάθεις να είσαι εντάξει με τη δυσαρέσκεια του άλλου.
Ο καθένας είναι υπεύθυνος για τα συναισθήματά του
Όταν αρνηθούμε σε κάποιον κάτι, είναι πολύ πιθανό να θυμώσει ή να απογοητευτεί. Και εσύ λοιπόν αρχίζεις να νιώθεις άσχημα και να στενοχωριέσαι, αλλάζεις τη στάση σου και καταλήγεις να πεις ναι, επειδή ένιωσες υπεύθυνος για τη θλίψη του άλλου. Στην ουσία όμως αναλαμβάνεις την ευθύνη για τα συναισθήματα του άλλου και αισθάνεσαι ότι εσύ είσαι η αιτία για την απογοήτευσή του. Αυτό όμως δεν ισχύει. Τα συναισθήματα των άλλων δεν μπορείς να τα ελέγξεις και εξαρτώνται άμεσα από το πώς ερμηνεύει εκείνος τα γεγονότα κι όχι εσύ.
Μη δικαιολογείσαι
Πολλές φορές έχεις νιώσει την ανάγκη να πεις όχι και μετά όμως αρχίζεις να δικαιολογείσαι για την επιλογή σου. Με το να δικαιολογείσαι, ενισχύεται η αίσθηση ότι είσαι αυτός που δημιουργεί το πρόβλημα. Απλά πες όχι, χωρίς πολλές λεπτομέρειες. Άλλωστε, χωρίς πολλές πληροφορίες είναι δύσκολο και για την άλλη πλευρά να βρει τρόπο να σε μεταπείσει. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να χρειαστεί να δώσεις κάποιες παραπάνω λεπτομέρειες για τη στάση σου, ώστε να μπορέσει να γίνει ξεκάθαρη από την άλλη πλευρά η συμπεριφορά και τα κίνητρα σου.
