Πέντε σημάδια ότι είσαι παιδί ενός ναρκισσιστή γονέα σύμφωνα με ψυχολόγους

Μπορεί να είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις έναν ναρκισσιστικό φίλο, συνάδελφο ή σύντροφο—ίσως από τη συνεχή επίδειξη της σημασίας του για τον εαυτό του ή την αποκλειστική εστίαση στον εαυτό του.

Τα σημάδια ότι μεγάλωσες με έναν ναρκισσιστή γονέα, ωστόσο, μπορεί να μην είναι τόσο εμφανή. Σε τελική ανάλυση, ένας γονέας είναι φυσικά σε έναν πειθαρχικό ρόλο και μπορεί να είναι εύκολο να συγχέουμε το είδος της αυθόρμητης κριτικής που απορρέει από τον ναρκισσισμό για την τυπική γονική ανατροφοδότηση. Αλλά το να εντοπίσεις τα σημάδια ότι μπορεί να έχεις μεγαλώσει με έναν ναρκισσιστή γονέα μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις καλύτερα γιατί συμπεριφέρεσαι με τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι.

Ενώ μια σχέση οποιουδήποτε είδους με έναν ναρκισσιστή μπορεί να είναι συναισθηματικά επιβαρυντική ή ακόμα και καταχρηστική, ο ναρκισσισμός και η γονεϊκότητα είναι ένας ιδιαίτερα τοξικός συνδυασμός. «Η καλή ανατροφή των παιδιών απαιτεί ενσυναίσθηση, συμπόνια και να είσαι πρόθυμος να κάνεις κάποιες από τις ανάγκες σου δευτερεύουσες», λέει η ψυχολόγος Alyson Nerenberg. «Αυτές είναι ιδιότητες που λείπουν από τους ναρκισσιστές».

Επειδή ο ναρκισσισμός περιστρέφεται γύρω από μια αυτόνομη ανάγκη για συνεχή θαυμασμό, ο ναρκισσιστής γονέας δυσκολεύεται να δει ότι το παιδί του έχει ανάγκες ή συναισθήματα που αξίζουν προσοχή ή ότι έχει αξία πέρα ​​από το να χρησιμεύσει ως εργαλείο για τη δική του επικύρωση. «Μπορεί να εξαγριωθεί ή να αποτραβηχτεί εάν το παιδί δεν τον κάνει να αισθάνεται καλά, παίρνοντας καλούς βαθμούς ή τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη σχολική παράσταση», λέει η κλινική ψυχολόγος Stephanie Kriesberg.

Παρακάτω, οι ψυχολόγοι μοιράζονται βασικά σημάδια συμπεριφοράς ότι μεγάλωσες με έναν ναρκισσιστή γονέα, καθώς και πώς να διαχειριστείς τις συναισθηματικές συνέπειες.

1. Θέλεις να ευχαριστείς συνέχεια τους άλλους ή βρίσκεσαι συνεχώς σε ρόλο επιστάτη

«Λόγω της εξοικείωσής του με την προσπάθεια να ευχαριστήσει έναν δύσκολο γονέα, το παιδί ενός ναρκισσιστή μπορεί αργότερα να επιλέξει να βγει ραντεβού ή ακόμα και να παντρευτεί έναν ναρκισσιστή επειδή ο ρόλος της φροντίδας των αναγκών ενός άλλου ατόμου είναι γνωστός σε αυτό», λέει η Nerenberg.
Η σχέση που καθόρισε για πρώτη φορά την αγάπη για αυτό το άτομο ήταν συναλλακτική – μπορούσε να κερδίσει την αγάπη των γονιών του κάνοντας συγκεκριμένα πράγματα γι ‘αυτούς ή πετυχαίνοντας ορισμένες επιτυχίες – έτσι έχει εσωτερικεύσει την αγάπη ως υπό όρους και μπορεί να αναζητεί σχέσεις που απαιτούν επίσης από τους άλλους να ανταποκρίνονται σε ορισμένες άκαμπτες συνθήκες. «Συχνά καταλήγουμε να επιλέγουμε καταστάσεις που είναι γνωστές σε εμάς και καταλήγουμε να αναδημιουργούμε μια παρόμοια δυναμική», λέει η Nerenberg.

2. Αμφιβάλλεις τακτικά για τον εαυτό σου και την πραγματικότητά σου

Αποτυγχάνοντας να δώσει αξιοπιστία στα συναισθήματα του παιδιού του, ένας ναρκισσιστής γονέας συχνά απορρίπτει την ίδια την κατανόηση της πραγματικότητας από το παιδί του. «Μπορεί να σου είπαν ότι ορισμένα πράγματα που συνέβησαν δεν συνέβησαν στην πραγματικότητα», λέει η Kriesberg. «Για παράδειγμα, ας πούμε ότι στεναχωρήθηκες επειδή ο αδερφός σου χτύπησε τον πύργο που μόλις έφτιαξες. Ένας ναρκισσιστής γονέας μπορεί να πει: ‘Ο αδερφός σου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό. Πρέπει να το διέλυσες εσυ’». Με την πάροδο του χρόνου, αυτού του είδους οι εμπειρίες μπορούν να μειώσουν την αίσθηση του εαυτού που φέρνεις στην ενηλικίωση και να σε κάνουν να αμφισβητήσεις τον εαυτό σου και τις αντιλήψεις σου.

3. Ψάχνεις συχνά εξωτερική επικύρωση

Το παιδί ενός ναρκισσιστή μαθαίνει σε νεαρή ηλικία ότι η αξία του είναι εγγενώς συνδεδεμένη με το πόσο μπορεί να ικανοποιήσει τους άλλους. Έτσι, αργότερα στη ζωή του, θα μπορούσε να βρεθεί στο αδιέξοδο του να παίρνει επικύρωση από άλλους ότι στην πραγματικότητα τους εξυπηρετεί με κάποιο θετικό τρόπο. «Τα παιδιά των ναρκισσιστών μπορούν συχνά να ακούνε την υπερβολικά επικριτική φωνή των γονιών τους στο κεφάλι τους, σαν μια ηχογράφηση που δεν σταματάει», λέει η Kriesberg. Και ένας τρόπος για να το μειώσεις αυτό να ζητήσεις και να λάβεις από άλλους τις θετικές επιβεβαιώσεις που ο ναρκισσιστής γονέας σου σπάνια, ή και ποτέ, δεν παρείχε.

4. Υποβαθμίζεις, απορρίπτεις ή κρύβεις τα συναισθήματά σου

Ίσως ένα από τα πιο κοινά σημάδια ότι μεγάλωσες με έναν ναρκισσιστή γονέα είναι η τάση να ακυρώνεις τα δικά σου συναισθήματα. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, το παιδί ενός ναρκισσιστή συνήθως απορρίπτει τα συναισθήματά του, επομένως είναι λογικό με την πάροδο του χρόνου, να πιστεύει ότι οι δικές του ανάγκες πρέπει να είναι ασήμαντες.

Αυτή η πεποίθηση μπορεί να εκδηλωθεί με μερικούς διαφορετικούς τρόπους: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί απλώς να νιώθεις ότι οι ανάγκες και η ευτυχία των άλλων θα είναι πάντα θεμελιωδώς πιο σημαντικές από τις δικές σου (και, επομένως, απλώς αγνοείς τις ανάγκες σου). Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να δυσκολεύεσαι πραγματικά να εκφράσεις τα συναισθήματά σου με λέξεις, δεδομένου ότι σπάνια σου άφηναν το χώρο να εκφράσεις τα συναισθήματά σου κατά τη διάρκεια της παιδικής σου ηλικίας.

5. Δυσκολεύεσαι να εμπιστευτείς τους άλλους

Η έλλειψη εμπιστοσύνης πηγάζει άμεσα από τον αγώνα με την ευπάθεια που σημειώθηκε παραπάνω. Μόλις το παιδί ενός ναρκισσιστή αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανοιχτεί σε έναν φίλο ή σύντροφο (από φόβο κριτικής ή γελοιοποίησης ή απλώς βαθιά αμφιβολία για τον εαυτό του), κλείνει την πόρτα στην εμπιστοσύνη.

«Όταν μεγαλώνεις με έναν ναρκισσιστή γονέα, μεγαλώνεις με κάποιον που όχι μόνο δεν βλέπει ή δεν επικυρώνει τα συναισθήματά σου, αλλά μπορεί επίσης να κοροϊδεύει ή ακόμα και να αρνείται τα συναισθήματά σου», λέει η Kriesberg. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι περίεργο που μπορεί αργότερα να υψώσεις έναν τοίχο και να δυσκολευτείς να πλησιάσεις ή να εμπιστευτείς πραγματικά άλλους—σε μεγάλο βαθμό ως μηχανισμός αυτοπροστασίας.

Πώς να θεραπευτείς από την εμπειρία της ανατροφής από έναν ναρκισσιστή γονέα

Και οι δύο ψυχολόγοι τονίζουν τη σημασία της εκπαίδευσης στον γονεϊκό ναρκισσισμό. Μόνο μέσω της κατανόησης των προτύπων του ναρκισσισμού και των επιπτώσεών του μπορείς «να σταματήσεις να κατηγορείς τον εαυτό σου επειδή δεν ανταποκρίνεσαι στις ανάγκες ενός ναρκισσιστή γονέα και να αποφύγεις να πέσεις στην παγίδα του ναρκισσισμού», λέει η Nerenberg.

Η ενημέρωση για τον ναρκισσισμό στις σχέσεις γονέα-παιδιού μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να δημιουργήσεις συνδέσεις μεταξύ πραγμάτων που σε προκαλούν αυτή τη στιγμή (όπως μια κριτική παρατήρηση) ή εμποδίζουν τις σχέσεις σου (όπως ανικανότητα να είσαι ευάλωτη) και διάφορες τραυματικές αλληλεπιδράσεις με έναν ναρκισσιστή γονέα στην παιδική σου ηλικία. Μόλις αποκτήσεις αυτή την επίγνωση, «μπορείς να αρχίσεις να λαμβάνεις μέτρα για να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι βρίσκεσαι στο εδώ και τώρα και δεν χρειάζεται πλέον να ανταποκρίνεσαι ή να αντιδράς όπως έπρεπε κάποτε.