Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις συγκρούσεις με τους άλλους ανθρώπους;

Με τον όρο σύγκρουση εννοούμε την διαμάχη ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν διαφορετικές θέσεις πάνω σε ένα ζήτημα.

Αυτή η σύγκρουση μπορεί να προέρχεται από τις διαφορετικές απόψεις, ανάγκες, στόχους, προσεγγίσεις, αξίες, πεποιθήσεις, προσωπικότητες και τρόπο επικοινωνίας, που έχουν τα άτομα μεταξύ τους ή την έλλειψη σαφών ρόλων.

Η έννοια της σύγκρουσης, παρόλο που έχει αρνητικό πρόσημο για τους περισσότερους ανθρώπους, στην πραγματικότητα έχει τόσο θετικά, όσο και αρνητικά στοιχεία ανάλογα με τον τρόπο, όπου αντιμετωπίζεται η σύγκρουση.

Αν η σύγκρουση αντιμετωπίζεται ως μέσο επιβολής και εξουσίας ενός ατόμου σε ένα άλλο άτομο ή μια ομάδα ατόμων, τότε το αποτέλεσμα θα είναι η κακή επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους, η πολικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις, η έλλειψη αμοιβαίας κατανόησης και εμπιστοσύνης, η δυσκολία να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα και η επίλυση του, η δημιουργία κακής ψυχολογίας των ατόμων και η ανάπτυξη δυσάρεστων συναισθημάτων.

Σε εργασιακό επίπεδο, εκτός από τα παραπάνω, θα προκαλέσει μείωση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας των εργαζομένων αλλά θα οδηγήσει και στην παραίτηση κάποιων από αυτών.

Από την άλλη πλευρά, αν ο σκοπός σας δεν είναι η επιβολή και η εξουσία στους άλλους ανθρώπους μέσω της σύγκρουσης αλλά η επίλυση του προβλήματος, τότε η σύγκρουση μπορεί να γίνει πολύ ωφέλιμη.

Στα οφέλη της σύγκρουσης συγκαταλέγονται η βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων, η βελτίωση της επικοινωνίας των ατόμων, η ανάπτυξη της αυτογνωσίας, η δυνατότητα της προσωπικής εξέλιξης, η μείωση του stress, η αποδοχή της διαφορετικότητας, ο ορισμός και η επίλυση ενός προβλήματος, η εκτόνωση φορτισμένων συναισθημάτων, η δημιουργία εποικοδομητικών συζητήσεων, η θέσπιση των ορίων και η διατήρηση της ψυχικής και κατά επέκταση της σωματικής υγείας.

Σε εργασιακό επίπεδο, εκτός από τα παραπάνω, συμβάλλει στην ικανοποίηση αλλά και στην αύξηση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας των εργαζομένων, στην ελευθερία έκφρασης, καθώς και στην ανάπτυξη δημιουργικών ιδεών.

Πως, όμως, θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό; Δηλαδή, η σύγκρουση να αποτελεί μια δημιουργική διαδικασία για τα άτομα και όχι ένα πεδίο μάχης; Ας δούμε κάποιους τρόπους διαχείρισης των συγκρούσεων.

1. Δεν φοβόμαστε την σύγκρουση. Όσο τρομακτικό κι αν φαίνεται, χρειάζεται να μην αποφύγουμε να συγκρουστούμε με κάποιον άλλον άνθρωπο. Η αποφυγή δεν επιλύει το πρόβλημα και επίσης συμβάλλει στην δημιουργία πολλών αρνητικών συναισθημάτων, όπως είναι ο θυμός, η οργή, η επιθετικότητα, το άγχος η απογοήτευση, η ηττοπάθεια η δυσπιστία κ.λ.π. Το καλύτερο είναι να έρθουμε σε αντιπαράθεση με το άλλο άτομο εκφράζοντας την άποψη μας. Για να το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θα μπορούσαμε να προετοιμαστούμε για αυτήν την στιγμή.

2. Δείχνουμε ενσυναίσθηση. Με αυτό εννοούμε, να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη θέση και τα συναισθήματα του άλλου ατόμου, όσο και τα δικά μας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιληφθούμε, ποιο είναι πραγματικά το πρόβλημα για να το επιλύσουμε, καθώς και τις προθέσεις του άλλου ατόμου. Αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε κάνοντας ερωτήσεις και δείχνοντας ενδιαφέρον για να καταλάβουμε την αντίθετη άποψη.

3. Δείχνουμε αντικειμενικότητα. Δηλαδή, να εστιάσουμε περισσότερο στα γεγονότα και λιγότερο στα συναισθήματα μας. Συνήθως, τα έντονα συναισθήματα μας εμποδίζουν να δούμε με ψυχραιμία τις καταστάσεις. Για αυτόν τον λόγο, καλό θα ήταν να εμείνουμε στα δεδομένα και στις πράξεις.

4. Μιλάμε ευγενικά. Ο τρόπος, που μιλάμε, ο τόνος της φωνής μας, ακόμα, και η στάση του σώματος μας παίζουν σημαντικό ρόλο στην έκβαση της συζήτησης. Για αυτόν τον λόγο, μιλάμε ήρεμα, με όμορφο τρόπο και με σεβασμό στον/ην συνομιλητή/ρια μας.

5. Διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας. Σε μία έντονη συζήτηση, όπως λέει και ο λαός, τα αίματα ανάβουν. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί πάντα καλός σύμβουλος. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να εκφράσουμε την γνώμη μας με ηρεμία και με επιχειρήματα.

6. Αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας. Σε μια διαμάχη, συνήθως, φέρουν ευθύνη και οι δύο πλευρές. Όχι στον ίδιο βαθμό ή με τον ίδιο τρόπο, ωστόσο, η ευθύνη μοιράζεται. Για αυτόν τον λόγο, χρειάζεται να αναλάβουμε την ευθύνη, που μας αναλογεί, έτσι ώστε να εκδηλώσουμε έμπρακτα, ότι μας ενδιαφέρει να συμπορευτούμε με το άλλο άτομο.

7. Ζητάμε διαμεσολάβηση. Αν δεν έχουμε καλή επικοινωνία ή κοινούς κώδικες επικοινωνίας με τον άλλον άνθρωπο, και διαπιστώνουμε, ότι όλες οι προσπάθειες μας είναι άκαρπες, τότε θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από ένα τρίτο πρόσωπο να συμμετάσχει στην συζήτηση και να συμβάλλει στην διευθέτηση του θέματος.

Συνοψίζοντας, αν και η σύγκρουση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με δυσάρεστες καταστάσεις και συναισθήματα για τους περισσότερους ανθρώπους, θα μπορούσε να αποτελεί πηγή δημιουργίας, αυτογνωσίας και εξέλιξης, αν την διαχειριστείτε με τον κατάλληλο τρόπο κι αν το επιθυμούν και οι δύο πλευρές.

Ο Ηράκλειτος είχε πει «πόλεμος πάντων πατήρ», δηλαδή ο πόλεμος/σύγκρουση των αντιθέσεων οδηγεί στην αρμονία και στην δικαιοσύνη. Και αυτός θα πρέπει να θυμόμαστε πάντα, ότι είναι ο σκοπός της.