Τι είναι το phubbing και γιατί μπορεί να καταστρέψει τις σχέσεις σας;

Έχετε ακούσει τον όρο “phubbing”; Κι αν ναι πόσα γνωρίζετε για αυτόν; Πόσο συχνά συμβαίνει και πόσο προφανής είναι;

Το phubbing – η πρακτική του να αγνοείς ή να σνομπάρεις τον σύντροφό σου για χάρη του smartphone σου, του να αφιερώνεις ατελείωτες ώρες στη ροή του Instagram ανθρώπων που δεν γνωρίζεις, να εστιάζεις στο περιεχόμενο του TikTok, να μελετάς YouTube masterclasses για τον σωστό τρόπο να διπλώνεις σεντόνια, και έτσι να αγνοείς όλες τις ερωτήσεις του συντρόφου σου σχετικά με την καθημερινότητά σας – είναι, σύμφωνα με επιστήμονες, επιζήμιο για τις σχέσεις.

Το φαινόμενο μπορεί να μοιάζει με ένα ακίνδυνο, αν και ενοχλητικό, μέρος της σύγχρονης ζωής, αλλά έρευνες διαπιστώνουν ότι μπορεί να βλάπτει τις σχέσεις σας.

«Κατά ειρωνικό τρόπο, το phubbing έχει σκοπό να σας συνδέσει, κατά πάσα πιθανότητα, με κάποιον μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή των γραπτών μηνυμάτων», λέει η Emma Seppälä, ψυχολόγος στα πανεπιστήμια Stanford και Yale και συγγραφέας του Happiness Track. «Αλλά, στην πραγματικότητα μπορεί να διαταράξει σοβαρά τις διαπροσωπικές σχέσεις σας στην πραγματική ζωή και να σας “αποσυνδέσει” από αυτές».

Το phubbing σας «αποσυνδέει»

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι το phubbing κάνει τις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις λιγότερο ουσιαστικές. Μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Social Psychology διαπίστωσε ότι ακόμη και οι άνθρωποι που συμμετείχαν στη μελέτη, φαντάζονταν ότι τους έκαναν phubbing, ενώ παρακολουθούσαν μια προσομοιωμένη συνομιλία ένιωθαν πιο αρνητικά για την αλληλεπίδραση από ό,τι οι άνθρωποι που δεν σκέφτονταν το phubbing.

Μια άλλη, που δημοσιεύθηκε στο Computers in Human Behavior το 2016, διαπίστωσε ότι η αποστολή γραπτών μηνυμάτων κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας έκανε τη συζήτηση λιγότερο ικανοποιητική για τους ανθρώπους που συμμετείχαν σε αυτή, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που αλληλεπιδρούσαν χωρίς τηλέφωνα.

Μια μελέτη του 2012, επίσης, διαπίστωσε ότι απλώς η παρουσία ενός κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας – ακόμη και αν κανείς δεν το χρησιμοποιούσε – ήταν αρκετή για να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο συνδεδεμένοι μεταξύ τους.

Το phubbing μπορεί να βλάψει την ψυχική σας υγεία

Σε πιο πρόσφατη μελέτη για το θέμα, διαπιστώθηκε ότι το phubbing απειλεί τέσσερις «θεμελιώδεις ανάγκες» – το ανήκειν, την αυτοεκτίμηση, την ουσιαστική ύπαρξη και τον έλεγχο – κάνοντας τους ανθρώπους που κάνουν, αλλά και δέχονται phubbing, να αισθάνονται αποκλεισμένοι και εξοστρακισμένοι.

Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβές, καθώς το phubbing συμβαίνει συνεχώς, λένε οι ερευνητές.

Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι το phubbing μπορεί να επηρεάσει έντονα τις σχέσεις.

Δύο ξεχωριστές πρόσφατες μελέτες διαπίστωσαν ότι όταν δύο σύζυγοι ασκούν phubbing ο ένας στον άλλον, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη και χαμηλότερη ικανοποιήση μέσα στη σχέση. «Αν ο σύντροφος της ζωής σας μιλάει στο τηλέφωνο, αυτό σημαίνει ότι δίνει προτεραιότητα σε κάτι άλλο αντί για εσάς τις στιγμές που συζητάτε και θα έπρεπε να έρχεστε πιο κοντά», σημειώνει η Seppälä.

Το phubbing δεν κάνει καλό σε κανέναν

Από αυτή την τακτική επηρεάζεται τόσο εκείνος που τη δέχεται όσο και εκείνος που την ασκεί. Μια μελέτη του περασμένου Φεβρουαρίου διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν τα τηλέφωνά τους ενώ έτρωγαν με φίλους ή την οικογένειά τους απολάμβαναν λιγότερο το γεύμα τους και ένιωθαν πιο αφηρημένοι και λιγότερο αφοσιωμένοι από εκείνους που δεν χρησιμοποιούσαν την τεχνολογία στο τραπέζι.

Ένα πείραμα που ακολούθησε διαπίστωσε ότι η χρήση του τηλεφώνου μπορεί να κάνει τις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις λιγότερο ευχάριστες, επίσης.

Το phubbing μπορεί να βλάψει τη φήμη σας

«Οι χρήστες τηλεφώνων θεωρούνται γενικά λιγότερο ευγενικοί και προσεκτικοί, αλλά και λιγότερο σωστοί συνομιλητές», λέει η Seppälä.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι το phubbing μπορεί να είναι σημάδι προβληματικής χρήσης της τεχνολογίας.

Πολλοί ειδικοί θεωρούν αυτή τη συνήθεια ανησυχητική όταν αρχίζει να παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή. «Μπορεί να χάσετε κρίσιμες στιγμές από τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής σας, από εκείνες που πραγματικά συνθέτουν την πραγματικότητά σας», σημειώνει η ψυχολόγος. «Είναι πραγματικά τρομακτικό το γεγονός ότι αντικαθιστούμε τις ανθρώπινες στιγμές μας με το να κοιτάμε μια οθόνη».

To phubbing μπορεί να σταματήσει

Τα καλά νέα είναι πως το phubbing μπορεί να σταματήσει. «Η δημιουργία και η τήρηση αυστηρών κανόνων αναφορικά με τη χρήση της τεχνολογίας, όπως το να βάζετε το τηλέφωνό σας στην άκρη ενώ τρώτε βραδινό, μπορεί να σας βοηθήσει να διαμορφώσετε νέες συνήθειες», προτείνει η ψυχολόγος. «Άλλες πρακτικές, όπως ο διαλογισμός, μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να “επανεκπαιδεύσετε” την ικανότητα συγκέντρωσή σας».

Αν τώρα, είστε το άτομο που έχει δεχθεί το phubbing, η Seppälä συνιστά να αλλάξετε πρώτα την οπτική σας γωνία. «Να είστε υπομονετικοί και συμπονετικοί και να μην προσβληθείτε από τον άνθρωπο που το ασκεί. Πρόκειται για μια κίνηση που δεν μπορεί να ελέγξει, ακόμα».

Αφιερώστε, ωστόσο, χρόνο για να εξηγήσετε ήρεμα πώς σας κάνει να αισθάνεστε το phubbing, ειδικά αν το άτομο δεν ενοχλείται από τη συμπεριφορά του όσο εσείς. «Η έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι ενήλικες έχουν ισχυρότερες αντιδράσεις στο phubbing από ό,τι οι άνδρες και οι νέοι», τονίζει η ειδικός.

Μια ουσιαστική συζήτηση, όμως, στην πραγματική ζωή, μπορεί να είναι ακριβώς η λύση που χρειάζονται και οι δύο πλευρές.