Ιστορία
Ο Μίκης Θεοδωράκης στα 7 του χρόνια περπατά στα κακοτράχαλα βουνά του Ζαγορίου, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του, Γιώργη.
«Στις αναμνήσεις ενός κοριτσιού», η Μαργαρίτα Θεοδωράκη περιγράφει γλαφυρά μια φωτογραφία του 1932:
Είναι λοιπόν μία φωτογραφία από τη διάνοιξη κάποιου δρόμου στα Ζαγόρια στην Ήπειρο, το 1932! Ο μικρός, επτά χρόνων, είναι ο πατέρας μου.
Πίσω του, με το πιο ψηλό ανάστημα, Κρητίκαρος, ο πατέρας του· ο παππούς μου ο Κρητικός! Τον αγκαλιάζει με το χέρι του τρυφερά στον ώμο, πάντα προστατεύοντάς τον. Πάντα προστατεύοντάς τον σε όλη του τη ζωή.
Ο παππούς μου ήταν τότε ο Διοικητής της Ηπείρου, τη συγκεκριμένη εποχή, ο υπεύθυνος για τη διάνοιξη δρόμων στα ξεχασμένα απόμακρα Ζαγοροχώρια.
Ο παππούς πρωτοπήγε στην Ήπειρο σκαστός από τον πατέρα του, από την Κρήτη, δεκαέξι χρόνων, αμούστακο αγόρι, το 1913, για να πολεμήσει τους Τούρκους.
Οι Κρήτες πολεμούν στην Ήπειρο με εθελοντικό σώμα, με επικεφαλής τον καπετάν Μάρκο Δεληγιαννάκη.
Τον Φεβρουάριο 1913 η μάχη στο Μπιζάνι ήταν καθοριστική για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων και της Ηπείρου.
«… σε χτύπησε ο Τούρκος στο Μπιζάνι…» τραγούδησε ο πατέρας μου τον πατέρα του, πολλά χρόνια μετά, στις φυλακές Αβέρωφ, μέσα στο σκοτάδι μιας πολύκαιρης απομόνωσης, την εποχή της Χούντας. Ήταν το 1967.
Κι εμείς μάθαμε Ιστορία.
H «μυστηριακή σχέση» του Μίκη Θεοδωράκη με τον πατέρα του
Ο Μίκης Θεοδωράκης σε επιστολή του προς την Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, η οποία αξιοποίησε το ημερολόγιο των απελευθερωτικών αγώνων «Πολεμικές Σελίδες», του πατέρα του, αποκαλύπτει με ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο τη «μυστηριακή σχέση» μαζί του.
«Πρός την Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών
Αθήνα, 17.8.2012
Αγαπητοί φίλοι, Σάς ευχαριστώ θερμά για την τόσο ευγενική σας άπόφαση νά έκδώσετε τις “Πολεμικές Σελίδες” τού Γεωργίου Μ. Θεοδωράκη, πολυαγαπημένου μου πατέρα. ‘Οφείλω νά σάς πώ ότι τό κείμενο αυτό υπήρξε τό εύαγγέλιο-όδηγός τής ζωής μου. Θά τό βρείτε μέσα σε κάθε μου σκέψη-πράξη-μουσική δημιουργία. ‘Η σχέση μου με τον πατέρα μου είχε μιά πλευρά μυστηρίου, με άποτέλεσμα νά μου σώσει τη ζωή όχι μία ή δύο άλλά δεκάδες φορές, άφού κάθε στιγμή πού βρισκόμουν στο χείλος τού θανάτου, ή σκέψη μου πήγαινε σε κείνον και μιά μυστηριακή δύναμη τον έφερνε κοντά μου ώς Φύλακα Αγγελο γιά νά με σώσει… Μού έλεγε τότε, ότι άκουγε μιά φωνή μέσα του πού τον προειδοποιούσε και τον επιστράτευε.
Σάς τά γράφω αύτά γιατί πιστεύω ότι βοηθούν τον άναγνώστη νά κατανοήσει καλύτερα τον έφηβο έθελοντή πού έχυσε πρόθυμα τό αίμά του γιά τήν άπελευθέρωση τής πατρίδας καί, ταυτόχρονα, σέ ό,τι μέ άφορά, έξηγώ τή στάση μιάς ζωής με όδηγό έναν τέτοιο μοναδικό άνθρωπο, πού τήν πεμπτουσία του μπορεί νά περιγράψει μιά μόνο λέξη: Αγάπη…
Γιά νά γίνω περισσότερο κατανοητός, άς μού έπιτραπεί νά σάς διηγηθώ μόνο ένα άπό τά πολλά περιστατικά πού φανερώνουν τήν μυστηριακή σχέση πού μάς ένωνε.
Στις 25 Μαρτίου τού 1949 μάς άνήγγειλαν στο Τέταρτο Τάγμα Πολιτικών Κρατουμένων στήν Μακρόνησο, ότι τήν έπομένη τριακόσιοι νέοι καί άνάμεσά τους κι έγώ, θά μεταφερθούμε στο Πρώτο Στρατιωτικό Τάγμα, όπου μάς περίμενε βέβαιος θάνατος μαρτυρικός. Ξάπλωσα στή σκηνή μου μέ τή σκέψη στον πατέρα μου πού βρισκόταν μαζί μέ τή μητέρα μου στο χωριό Γαλατάς τής Κρήτης.
Έξω άπό τό μικρό μας σπίτι είχε καταιγίδα καί οί γονείς μου ήταν άνήσυχοι. Δέν μπορούσαν νά κοιμηθούν. Ξαφνικά ό πατέρας μου λέει στή μάνα μου: ”Άσπα, κάτι τρομερό συμβαίνει στον Μίκη. Κινδυνεύει”. ”Τότε”, τού λέει έκείνη, ”θά πρέπει νά βοηθήσουμε τό κυπαρισσάκι νά μήν τό ξεριζώσει ό άέρας”. Έβαλαν τά παλτά τους καί κατέβηκαν στον κήπο καί μέσα στήν καταιγίδα καί στή βροχή κρατούσαν τό λεπτό κορμί τού κυπαρισσιού νά μή σπάσει. Γιατί όταν τό φύτευαν είχαν πει ”Αύτό τό κυπαρίσσι είναι ό γιός μας, ό Μίκης”.
Την άλλη μέρα, όταν μάς οδηγούσαν μέσα άπό τά βράχια στον τόπο τού μαρτυρίου, ό πατέρας μου ταξίδευε με ένα σαπιοκάραβο πού έξώκειλε στην Σαντορίνη και έτσι μέ χίλια βάσανα έφτασε στον Πειραιά. Ώς πρώην Διευθυντής τού ‘Υπουργείου Εσωτερικών είχε ισχυρούς φίλους. Πήγε λοιπόν στον Αρχηγό τής Χωροφυλακής κ. Λειβαδέα, πού τού έδωσε τήν άδεια νά μέ έπισκεφθεί στο Τέταρτο Τάγμα. Στις 2-3 μέρες πού βρισκόταν στήν Αθήνα, έγώ βασανιζόμουν στήν χαράδρα τού 1ου Τάγματος. Έτσι όταν μέ έβαλαν ήμιθανή καί παραμορφωμένο άπό τά χτυπήματα σε φορείο γιά νά μέ πάνε στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, έκείνος έπαιρνε τό λεωφορείο γιά τό Λαύριο καί φτάσαμε ταυτόχρονα στήν άποβάθρα. Ό ένας περίμενε τό καΐκι γιά νά τον πάει στο νησί και ό άλλος ξεφορτώθηκε μέ τό φορείο ακριβώς μπροστά στά πόδια του. Καθώς μέ τράνταζαν γιά νά μέ πάνε άπό τό καΐκι στήν προκυμαία, ξύπνησα, άνοιξα τά μάτια μου και τί είδα; Από πάνω μου άκριβώς τον πατέρα μου μέ σάρκα και όστά. Μέ μιάς άναστήθηκα μέσα μου. Πήρα τεράστιες δυνάμεις. Τον κοίταξα σάν Θεό. Μέ κοίταξε κι αύτός άλλά δεν μέ γνώρισε! Σταματώ έδώ. Δέν χρειάζεται νομίζω νά πώ τίποτα άλλο.
Θά τελειώσω λέγοντας μόνο ότι όταν τον έχασα, έφυγε άπό μέσα μου τό πιο πολύτιμο κομμάτι τής ζωής μου, πού ώς φαίνεται μονάχα αύτός μπορούσε νά μού τό προσφέρει καί τότε κατάλαβα ότι ζούσα μόνο γι’ αύτόν… Τώρα πιά θά έχετε καταλάβει τί σημαίνει γιά μένα αύτή ή έκδοση. Κι αύτό μόνο και μόνο γιατί θά τον εύχαριστήσει -όπου κι αν βρίσκεται- νά μάθουν ιδιαίτερα οί Ήπειρώτες τον σύνδεσμο αίματος πού τούς ένώνει μαζί του.
Σάς ευχαριστώ.
Μέ τήν άγάπη μου, Μίκης Θεοδωράκης».
Από τα Ιωάννινα στην Κεφαλονιά
Και μετά τα Γιάννενα, όπου ο Μίκης φοίτησε στην 1η και τη 2α Δημοτικού, η οικογένεια μεταφέρεται στην Κεφαλλονιά, λόγω δυσμενούς μετάθεσης του πατέρα. Εκεί η κουλτούρα και η μουσική παιδεία τον επηρεάζουν βαθιά.
Στον πρώτο τόμο της αυτοβιογραφίας του, με τίτλο «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου», ο Παγκόσμιος Έλληνας γράφει για το Αργοστόλι:
«Από το Αργοστόλι, το άκουσμα των γυμνασμένων χορωδιών ή της φιλαρμονικής, δηλαδή της μελωδίας με αρμονία, μου δημιουργούσε, με το έντεχνο μουσικό έργο, ανεξήγητη έλξη και σε συνέχεια με καταλάμβανε ένα είδος γλυκιάς, θα έλεγα, μελαγχολίας για να μην πω και πόνου».
Στο Αργοστόλι, ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης πήγε στο 1ο Δημοτικό Αργοστολίου. Φοίτησε στην Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη και Έκτη Δημοτικού. Αποφοίτησε το 1936, με δάσκαλο τον Λεωνίδα Σταματάτο και στη συνέχεια πήγε Γυμνάσιο στην Πάτρα 1937
Μετά από χρόνια, συναντήθηκαν με το δάσκαλό του, τον Λεωνίδα Σταματάτο, όπως και ο ίδιος ο Θεοδωράκης αναφέρει, ως εξόριστοι και οι δύο τους στη Μακρόνησο.
Ο αντιπεριφερειάρχης Κεφαλονιάς Σταύρος Τραυλός, το 2019, πρότεινε να μετονομαστεί το 1ο Δημοτικό Σχολείο Αργοστολίου σε «Μίκης Θεοδωράκης», προς τιμήν του συνθέτη, μία πρόταση η οποία τον συγκίνησε βαθιά.<p>Πηγή: <a target=”_blank” href=”https://www.iefimerida.gr”>iefimerida.gr</a> – <a target=”_blank” href=”https://www.iefimerida.gr/stories/mikis-theodorakis-shesi-me-ton-patera-toy”>Μίκης Θεοδωράκης: Η μυστηριακή σχέση με τον πατέρα του -Πώς του έσωσε τη ζωή, όπως διηγήθηκε ο ίδιος </a></p>
