Το φονικό ναυάγιο του «Ηράκλειον» στη Φαλκονέρα που έπνιξε 273 ανθρώπους και άλλαξε τα πάντα στην ναυσιπλοΐα

Σαν σήμερα τον Δεκέμβριο του ’66, το ναυάγιο του «Ηράκλειον» στη Φαλκονέρα συγκλόνισε την Ελλάδα και από τότε παραμένει μία μαύρη σελίδα στην ελληνική ακτοπλοΐα, καθώς στα παγωμένα νερά του Αιγαίου χάθηκαν 273 επιβάτες.

Το επιβατηγό οχηματαγωγό απέπλευσε στις 7 Δεκεμβρίου 1966, στις 7 και 20 το βράδυ, από το λιμάνι της Σούδας στα Χανιά, με προορισμό τον Πειραιά.

Η αναχώρησή του καθυστέρησε για 20 λεπτά, προκειμένου να προλάβει να επιβιβαστεί φορτηγό βάρους 25 τόνων. Στο Αιγαίο έπνεαν άνεμοι 8 έως 9 μποφόρ και έβρεχε. Στις 2 τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου βρισκόταν κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα, στα όρια του Κρητικού με το Μυρτώο Πέλαγος, και ο κλυδωνισμός του πλοίου έγινε έντονος. Ο ασυρματιστής μόλις που πρόλαβε να εκπέμψει σήμα κινδύνου στις 2:06 π.μ: «SOS, από Ηράκλειον, στίγμα μας 36° 52 B., 24° 08 A., Βυθιζόμαστε».

Στις δύο μετά τα μεσάνυχτα της 8ης Δεκεμβρίου, το πλοίο βρισκόταν στη μέση της διαδρομής, κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα. Άρχισε να κλυδωνίζεται επικίνδυνα εξαιτίας της σφοδρής θαλασσοταραχής. Από τις αναταράξεις, το φορτηγό μετακινήθηκε από τη θέση του και χτύπησε με δύναμη στα τοιχώματα του γκαράζ.

Η δεξιά μπουκαπόρτα υποχώρησε, τα ορμητικά νερά κατέκλυσαν τον χώρο και επικράτησε χάος. Σε λίγα λεπτά το πλοίο είχε βυθιστεί. Τελικά, μόλις 47 επιβάτες και μέλη του πληρώματος κατάφεραν να σωθούν, όπως αναφέρει η «Μηχανή του Χρόνου».

Το πόρισμα του ναυαγίου και η κατάρρευση της εταιρείας

Σύμφωνα με το πόρισμα, η βύθιση του πλοίου, υπήρξε ακαριαία, λόγω παραλείψεων στους όρους ασφαλείας: κακή φόρτωση των αυτοκινήτων, ελλιπής κατασκευή του συστήματος ασφάλειας της «μπουκαπόρτας», έλλειψη συστήματος εκροής των εισερχομένων υδάτων και υψηλή ταχύτητα του πλοίου πάρα τη θαλασσοταραχή, για τη διατήρηση της φήμης του ως του ταχύτερου οχηματαγωγού της γραμμής Κρήτης.

Το ναυάγιο του «Ηράκλειον» αφύπνισε το ελληνικό κράτος, που προχώρησε στη δημιουργία του θαλάμου επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και τη θεσμοθέτηση του απαγορευτικού απόπλου για τα επιβατηγά πλοία.

Η δίκη για την τραγωδία έγινε στο Κακουργιοδικείο Πειραιά. Στο εδώλιο κάθισαν τέσσερα στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρίας. Η απόφαση βγήκε στις 21 Μαρτίου του 1968. Με ποινές φυλάκισης από πέντε ως και επτά έτη τιμωρήθηκαν ο εκ των ιδιοκτητών του «Ηράκλειον» Xαράλαμπος Τυπάλδος, ο διευθυντής της εταιρείας Παναγιώτης Κόκκινος και δύο αξιωματικοί του πλοίου. Οι ποινές ξεσήκωσαν αντιδράσεις από την πλευρά των συγγενών, οι οποίοι τις θεώρησαν πολύ επιεικείς.

Το ναυάγιο προκάλεσε την κατάρρευση της Typaldos Lines, που κυριαρχούσε τότε στην εγχώρια ακτοπλοΐα, ενώ μπήκαν οι πρώτες ιδέες για τη δημιουργία των Ναυτιλιακών Εταιρειών Λαϊκής Βάσης.