Ο Αριστοτέλης επιβεβαιώνεται – Η δημιουργική σκέψη συνδέεται με το «απεριόριστο περπάτημα»

Μια σειρά πειραμάτων με εθελοντές ηλικίας 18 έως 35 ετών ώθησε τους επιστήμονες να ισχυριστούν ότι η δημιουργικότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αν ένα άτομο είναι περιορισμένο στην κίνησή του ή όχι.

Τώρα φαίνεται ότι ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης είχε δίκιο όταν υποστήριζε ότι η σκέψη και το περπάτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Μια ομάδα Γερμανών νευροβιολόγων διεξήγαγε μια μελέτη η οποία διαπίστωσε ότι η δημιουργικότητα, συγκεκριμένα η αποκλίνουσα σκέψη, “επωφελείται από το απεριόριστο περπάτημα”.

Η αποκλίνουσα σκέψη αφορά μια διαδικασία ή μια μέθοδο που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία δημιουργικών ιδεών με τη διερεύνηση πολλών πιθανών λύσεων μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η Barbara Handel από το Julius-Maximilians-Universitat Wurzburg (JMU) στη Βαυαρία εξήγησε ότι η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Research, έδειξε ότι “δεν είναι η κίνηση αυτή καθαυτή που μας βοηθά να σκεφτόμαστε πιο ευέλικτα”, αλλά ότι αντίθετα, η ελευθερία να κάνουμε αυτοκαθοριζόμενες κινήσεις είναι υπεύθυνη γι’ αυτό.

Τόνισε ότι ακόμη και μικρές κινήσεις ενώ καθόμαστε μπορούν να έχουν τα ίδια θετικά αποτελέσματα στις γνωστικές διεργασίες, όπως η δημιουργική σκέψη. Ο Handel αρνήθηκε να επισημάνει συγκεκριμένες προτάσεις που σχετίζονται με την κίνηση βάσει της μελέτης, λέγοντας απλώς: “Το σημαντικό είναι η ελευθερία να κινείσαι χωρίς εξωτερικούς περιορισμούς”.

Ο ερευνητής υπογράμμισε ότι η κίνηση δεν πρέπει να εξαναγκάζεται σε τακτικά μοτίβα, κάτι που, όπως είπε ο Handel, “δυστυχώς συμβαίνει όταν οι άνθρωποι επικεντρώνονται, για παράδειγμα, σε μια μικρή οθόνη”, ένα προφανές προβλημα στην αυξανόμενη χρήση κινητών τηλεφώνων και παρόμοιων συσκευών εν μέσω της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19.

Η μελέτη βασίστηκε στα αποτελέσματα μιας σειράς πειραμάτων, στα οποία έλαβαν μέρος “άπταιστα γερμανόφωνοι μεταξύ 18 και 35 ετών”. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να επιλύσουν μια σειρά από δημιουργικά καθήκοντα, με κάποιους να διατάσσονται να περπατήσουν ελεύθερα σε ένα δωμάτιο και άλλους να τους ζητείται να κινηθούν με περιορισμούς ή να καθίσουν κοντά σε έναν υπολογιστή. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά τη δημιουργικότητα εμφάνισαν όσοι περπατούσαν χωρίς περιορισμούς.

Οι επιστήμονες υπενθύμισαν ότι η ιδέα για τη σχέση μεταξύ του περπατήματος και της σκέψης ανάγεται στην περιπατητική φιλοσοφική σχολή, που ιδρύθηκε από τον Αριστοτέλη στην αρχαία Ελλάδα. Η ελληνική λέξη περιπατητικός αναφέρεται στην πράξη του περπατήματος και ένας μύθος ήθελε τον φιλόσοφο να είναι “περιπατητικός” λέκτορας, δηλαδή να περπατάει καθώς διδάσκει.