Ιστορία
Διαβάσαμε ένα άρθρο και μας έκανε τεράστια εντύπωση. Το τελευταίο καιρό πολλοί ανακαλύπτουν τη διαχρονική γραφή ποιημάτων και άρθρων, όμως όταν έπεσε το συγκεκριμένο στην αντίληψή μας δε το πιστεύαμε το πόσο «μέσα» έπεσε στις προβλέψεις του ένας άνθρωπος το 1952.
Ήταν Γενάρης του 1952, όταν ο Ισίδωρος Πόσδαγλης ολοκλήρωνε το πόνημά του «Πατριωτική Οικονομική Πολιτική», ένα μικρό βιβλιαράκι που «κάποιοι» φρόντισαν να εξαφανιστεί.
Αντίτυπά του μοιράζονταν από χέρι σε χέρι μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980, περίπου τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη του έκδοση από τις οικονομικές εκδόσεις «Μπιστιρλή», το γνωστό στους μυημένους εξειδικευμένο εκδοτικό οίκο που από τις αρχές του αιώνα εξέδιδε τα πλέον προχωρημένα επιστημονικά συγγράμματα για λίγους και εκλεκτούς.
Ποιος ήταν ο Ισίδωρος Πόσδαγλης;
Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907. Εντάχθηκε από πολύ νωρίς, ήδη από το 1922 στην ηλικία των 15 χρονών, στον «Όμιλο Ελεύθερης Σκέψης» κι άρχισε να διαμορφώνει την πατριωτική του οικονομική θεωρία.
Μετά, έφυγε για τη Σοβιετική Ένωση όπου σπούδασε οικονομικά στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας – το γνωστό μετονομασθέν σε Λομονόσοφ – και στη συνέχεια εργάστηκε μαζί με μερικά από τα πιο κορυφαία μυαλά της εποχής του σε ορισμένα από τα πιο προχωρημένα και άκρως απόρρητα οικονομικά προγράμματα της τότε Σοβιετίας.
Το 1940 επιστρέφει στην Ελλάδα, εντάσσεται στην Αντίσταση και με το τέλος του πολέμου συλλαμβάνεται από τους Άγγλους και παραδίδεται στη Χωροφυλακή. Μένει φυλακισμένος, «ξεχασμένος» για χρόνια.
Στο κρατητήριο ολοκληρώνει το βιβλίο «Πατριωτική Οικονομική Πολιτική» που δεν πέρασε απαρατήρητο από τον εκδοτικό οίκο «Μπιστιρλή», ο οποίος και το εκδίδει. Το βιβλίο είναι δυναμίτης, αφού περιέχει μερικά από τα πιο πρωτοποριακά μοντέλα οικονομικής πρόβλεψης που έχουν κατασκευαστεί ποτέ.
Επιπλέον, προβάλλει το πατριωτικό μοντέλο της οικονομίας και προκαλεί πάταγο στους τότε διεθνείς οικονομικούς κύκλους και σε πρόσωπα που διαμόρφωναν τη διεθνή οικονομική πολιτική.
Αυτά για την ιστορία. Απλά να προσθέσουμε ότι αρκετοί Έλληνες που εργάζονται σε μεγάλους διεθνείς Οίκους – που σήμερα κάποιοι εξ΄αυτών των Οίκων μας ταλανίζουν – έχουν δει στις βιβλιοθήκες Διευθυνόντων Συμβούλων και άλλων κορυφαίων στελεχών το βιβλιαράκι του Ισίδωρου Πόσδαγλη. Του μεγάλου Αγωνιστή και Οικονομολόγου. Ίσως κάποια στιγμή αξίζει να ασχοληθούμε και να αναφέρουμε πολύ περισσότερα για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά μυαλά που γέννησε αυτός ο τόπος.
Τι έγραφε στο βιβλίο του ο Πόσδαγλης και γιατί δεν θέλουν να το ξέρουμε;
Μερικές μόνο αναφορές από το βιβλίο του Πόσδαγλη – το οποίο θυμίζουμε γράφτηκε στα 1952 – είναι ικανές να ανατρέψουν, κυριολεκτικά να τινάξουν στον αέρα το σάπιο οικοδόμημα της αδιέξοδης οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται. Διαβάστε:
Στο δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο «Εθνικό Χρέος και Εθνικό Έλλειμμα» σημειώνει ο Πόσδαγλης, στις σελίδα 17:
«Όταν τα δανεισμένα κεφάλαια του διεθνούς καπιταλισμού βρεθούν στο όριο της απόδοσής τους τότε ακολουθεί μια απομείωση του Εθνικού Χρέους, που επιβάλλουν δια της βίας. Τότε θα επικαλεστούν την ανάγκη πλέριας συμμετοχής όλων των δανειστών, εννοώντας μ΄ αυτά τα λόγια ότι πρέπει να πληρώσουν οι αποταμιεύσεις των εργατών, των αγροτών και του λαού. Κυλάνε έτσι το χρέος τους από το Κράτος που στέρεψε από απόδοση στο γόνιμο χωράφι του αγρότη για να πάρουν κι από εκεί κέρδη.»
Και συνεχίζει ο Πόσδαγλης πιο κάτω, στη σελίδα 22 στο ίδιο κεφάλαιο:
«Όταν η Ευρώπη μετά τον Πόλεμο θα φτιάσει το Νόμισμα για να απορροφήσει τα λαϊκά κεφάλαια, τότες θα στραφούν προς την Ελλάδα να της κόψουν το Χρέος που θα της έχουν φορτώσει, με σκοπό να τραβήξουν από τους εργαζόμενους και τους αγρότες ό,τι θα έχουν μαζέψει από το τέλος του Πολέμου και μετά».
Αν βρίσκετε εντυπωσιακό να προβλέψει κανείς το κοινό νόμισμα από ένα κρατητήριο στα 1952 περιμένετε να δείτε παρακάτω:
«Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία θα γίνουν στόχος του διεθνούς κεφαλαίου μόλις φτιάσουνε το Νόμισμα. Το άθροισμα των δικών τους χρεών – που με τέχνη και κόπο θα τους έχουν φορτώσει – θα ισορροπεί, θα αντιπροσωπεύει το Χρέος μιας ψευτο-ένωσης, ώστε να ισοφαρίζει τα κέρδη των Γερμανο-Γάλλων και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους»
Σελίδα 24!
Αυτά γράφει ο Πόσδαγλης, με στοιχεία, αριθμούς και διαγράμματα, είπαμε από το 1952!
Στο τέταρτο κεφάλαιο «Τα Κόμματα» γράφει ο Πόσδαγλης στη σελίδα 121:
«Όταν ο λαός πρέπει να καθοδηγηθεί προς την απομείωση του Χρέους τότε χρειάζεται μια γενικής φύσης Κυβέρνηση (Σ.Σ.: Ο Πόσδαγλης μάλλον εννοεί μια Κυβέρνηση συνεργασίας), που θα αντιπαλεύει τα λαϊκά συμφέροντα σ’ όλο το πλάτος της ιδεολογικής αντιπάλης. Ο διεθνής παράγοντας του καπιταλισμού θα φροντίσει ώστε να μην υπάρχουν δυνατότητες άλλες απ΄αυτές που θα λέει η γενικής φύσης Κυβέρνηση»
Μήπως σας θυμίζει κάτι;
Γιατί όμως στην Ελλάδα; Τα εξηγεί όλα ο Πόσδαγλης:
«Αμερικανοί και Γερμανοί δεν μπορούν να ζήσουν πιο πέρα απ΄ το τέλος του αιώνα γιατί θα ‘ναι τόση η ανάγκη τους για κεφάλαια, όπως βλέπουμε ακριβώς στον πίνακα πιο πάνω, που θα πρέπει να βγάλουν τα πετρέλαια για τα οποία οι ίδιοι οι Γερμανοί ήρθαν να κάνουν Κατοχή στην Πατρίδα μας.
Θα δείτε να ξαναβρίσκονται Σύμμαχοι, να συγκεντρώνουν και πάλι τις δυνάμεις τους και να ασχολούνται με το χάρτη που ξέρουν όλοι τους και τον έχουν κλεισμένο στα συρτάρια τους. Και οι ξένοι και οι ντόπιοι συνεργάτες τους»
Σε ποιο χάρτη αναφέρεται αυτός ο μεγάλος και ξεχασμένος αγωνιστής;
Βέβαια η παραπάνω είδηση αμφισβητείται έντονα από το sarantakos.wordpress.com
Ο Ίταλο Καλβίνο είχε γράψει για τον ανύπαρκτον ιππότη, ήρθε ο καιρός να αποχτήσει η ελληνική μπλογκόσφαιρα τη δική της ανύπαρκτη μεγαλοφυΐα, τον Ισίδωρο Πόσδαγλη. Ποιος είναι ο Ισίδωρος Πόσδαγλης, θα ρωτήσετε.
Μπορεί βέβαια να τον έχετε ήδη ακούσει, αν σας έχει έρθει το μέιλ που πήρα κι εγώ ή αν διαβάσατε σχετικά σε κάποιο ιστολόγιο. Υποτίθεται λοιπόν ότι ο Ισίδωρος Πόσδαγλης γεννήθηκε το 1907 και ήταν πρόωρη διάνοια αφού από μαθητής γυμνασίου, το 1922, συμμετείχε σε κάποιον Όμιλο Ελεύθερης Σκέψης.
Σε ηλικία 18 ετών υποτίθεται ότι έφυγε για τη Σοβιετική Ένωση, όπου σπούδασε οικονομικά στο μετέπειτα πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, και γύρισε το 1940 στην Ελλάδα (μετά την κήρυξη του πολέμου), μπήκε στην αντίσταση με το ΕΑΜ, πράγμα που του στοίχισε φυλακίσεις μετά την απελευθέρωση.
Μέσα στη φυλακή, ο Πόσδαγλης υποτίθεται πως έγραψε το 1952 το βιβλίο «Πατριωτική Οικονομική Πολιτική», που το εξέδωσε από τον εκδοτικό οίκο «Μπιστιρλή», τον ειδικευμένο σε δύσκολα βιβλία στον τομέα των οικονομικών επιστημών, όπου προβλέπει, με θαυμαστήν ακρίβεια, πολλά από όσα συνέβησαν στο μεταξύ, μέχρι την εποχή μας, και ιδίως το σχέδιο των Γερμανών να βάλουν χέρι στα ελληνικά πετρέλαια και τον λοιπό ελληνικό ορυκτό πλούτο.
Φυσικά, η είδηση αναδημοσιεύτηκε με πολλές τυμπανοκρουσίες από τα ιστολόγια του ελληνοκεντρικού χώρου• οι ιστολόγοι εντυπωσιάζονταν από το πόσο εύστοχες ήταν, εξήντα χρόνια πριν, προβλέψεις όπως: «Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία θα γίνουν στόχος του διεθνούς κεφαλαίου μόλις φτιάσουνε το Νόμισμα.
Το άθροισμα των δικών τους χρεών – που με τέχνη και κόπο θα τους έχουν φορτώσει – θα ισορροπεί, θα αντιπροσωπεύει το Χρέος μιας ψευτο-ένωσης, ώστε να ισοφαρίζει τα κέρδη των Γερμανο-Γάλλων και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους.» Και βέβαια το προφητικό βιβλιαράκι του Πόσδαγλη κάποιοι σκοτεινοί κύκλοι φρόντισαν να το εξαφανίσουν, μια πινελιά που πάντα εξάπτει τα πνεύματα.
Κι έτσι, το ένα ιστολόγιο μετά το άλλο αναδημοσίευαν την εντυπωσιακή είδηση ολόκληρο τον Γενάρη.
Οι υπεύθυνοι των ιστολογίων τα αναδημοσίευαν άκριτα (παράδειγμα εδώ), σαν τους στραβούς στον Άδη, αλλά οι αναγνώστες τους αποδείχτηκαν πολύ λιγότερο εύπιστοι. Κάποιοι έψαξαν και δεν βρήκαν καμιά γκουγκλιά ούτε για τον Ισίδωρο Πόσδαγλη, ούτε για τον «ειδικευμένο» εκδοτικό οίκο Μπιστιρλή -όχι ότι αυτό αποδεικνύει τίποτε τελεσίδικα, άλλωστε η αναζήτηση μέσω γκουγκλ έγινε δύσκολη τις επόμενες μέρες αφού ξαφνικά οι γκουγκλιές έγιναν χιλιάδες -όσα και τα ιστολόγια που αναδημοσίευσαν το αρχικό άρθρο βεβαίως. (Υπάρχουν όμως και τα google books, που είναι αλώβητα από τα διαδικτυακά τσουνάμια σαχλαμάρας).
Κάποιοι προσεχτικοί αναγνώστες ιστολογίων επισήμαναν ότι το εξώφυλλο του βιβλίου του Πόσδαγλη είναι τυπωμένο σε μονοτονικό, παρόλο που αν υποτίθεται πως εκδόθηκε το 1952, τότε που όλα τάσκιαζε η δασεία και τα σκέπαζε η περισπωμένη. Κάποιοι ακόμα πιο υποψιασμένοι πρόσεξαν ότι ο χάρτης του βιβλίου του Πόσδαγλη (εδώ, κάτω-κάτω) δεν απεικονίζει την Ευρώπη του 1952 αλλά τη σημερινή: Όχι Τσεχοσλοβακία αλλά Τσεχία και Σλοβακία, όχι Γιουγκοσλαβία αλλά τα σημερινά κράτη, επίσης ανεξάρτητη Ουκρανία και Λευκορωσία -είπαμε προφητικός ο Πόσδαγλης, αλλά και τόσο πολύ;
Έγινε λοιπόν ολοφάνερο πως η είδηση ήταν χαλκευμένη, μια ακόμα από τις πολλές απάτες που κυκλοφορούν στο Internet, σαν το παιδάκι που του έκοψαν το χέρι στην Περσία, τους γάμους μικρών κοριτσιών από τη Χαμάς, τη δήθεν δήλωση Κίσινγκερ ή το Λερναίο κείμενο. Κάποιος έξυπνος έκατσε και έγραψε σήμερα τις προφητείες αυτές, οπότε ήταν πολύ λογικό να επαληθευτούν! Αποδείχτηκε βέβαια η μικρομυαλιά των υπεύθυνων των περισσότερων πατριωτικών ιστολογίων, αλλά αυτό το ξέραμε• το παρήγορο ήταν η κριτική σκέψη που επέδειξαν οι αναγνώστες τους, που δεν χάβουν ατελώνιστο ό,τι τους σερβίρεται.
Ωστόσο, η περίπτωση Πόσδαγλη δεν είναι ακριβώς ίδια. Αυτοί που επινόησαν τους παραπάνω μύθους, το Λερναίο ας πούμε ή τη δήλωση Κίσινγκερ, ήθελαν να γίνουν πιστευτές οι πλαστογραφίες τους, επειδή είχαν συγκεκριμένους (κακούς) σκοπούς να προωθήσουν.
Ο επινοητής του Πόσδαγλη νομίζω ότι το έκανε για πλάκα, για να δει πόσοι θα το χάψουν• και έδωσε τουλάχιστον μία ένδειξη ότι κάνει πλάκα. Διότι βέβαια, ο εκδοτικός οίκος «Μπιστιρλή» έχει όνομα σχεδόν ίδιο με τον… Λέλο Μπιστερλή, τον συγγραφέα του… πολύκροτου έργου «Το μυστικό αρκούδι του Πούτιν», που τον βλέπουμε εδώ σε βιντεάκι του Μητσικώστα όπου μιμείται τον Λιακόπουλο. Αποκλείεται να πρόκειται για σύμπτωση: όποιος έφτιαξε το άρθρο περί Πόσδαγλη ήξερε το βιντεάκι του Μητσικώστα/Λιακόπουλου (το βιβλίο του Μπιστερλή εμφανίζεται προς το τέλος, κάπου στο 1.30).
Ομολογώ ότι εγώ πήρα κάπως αργά χαμπάρι την όλη ιστορία, και παρόλο που το έψαξα το θέμα (με τη βοήθεια πολύτιμης συνεργάτριας) σκεφτόμουν να μη γράψω, αφού άλλοι είχαν προηγηθεί πολύ νωρίτερα από εμένα, όπως πρόσφατα ο (και επισκέπτης του ιστολογίου) Γ. Πρίμπας στα 24 γράμματα, και, αρκετές μέρες νωρίτερα, το ιστολόγιο των Αδιάβροχων (οι οποίοι θεωρούν ότι ο ψευτοΠόσδαγλης είναι προπαγανδιστικό τέχνασμα με στόχο τον προκαταβολικό διασυρμό βιβλίων που στρέφονται ενάντια στον μονόδρομο της τρόικας• δεν ξέρω αν έχουν δίκιο).
Δεν ξέρω αν έχουν δίκιο, διότι εγώ θεωρώ ότι πρόκειται για πλάκα τύπου Σοκάλ, και με το όνομα αυτό εννοώ τόσο τον Aμερικανό φυσικό που έγραψε το 1996 ένα δήθεν βαθυστόχαστο κείμενο γεμάτο επιστημονικοφανείς μπαρούφες και το υπόβαλε σε ένα μεταμοντέρνο περιοδικό κοινωνιολογικών σπουδών• οι υπεύθυνοι το κατάπιαν αμάσητο και ο Σοκάλ έγινε διάσημος.
Παρόμοια περίπτωση στα δικά μας ήταν ο Σοφοκλής Καλλιμάνης (ψευδώνυμο, διαλεγμένο καθόλου τυχαία έτσι ώστε οι πρώτες συλλαβές του να σχηματίζουν Σοκάλ), που έγραψε ένα περισπούδαστο άρθρο στο οποίο απόδειχνε ότι η λέξη draft των αγγλικών προέρχεται από τα ελληνικά, αλλά το παράκανε λίγο και οι ελληνοβαρεμένοι, που προτιμούν την μπρουτάλ σαχλαμάρα του Hellenic quest, το προσπέρασαν -τόσες υποσημειώσεις, τους βραχυκύκλωσαν.
Τελικά άλλαξα γνώμη και αποφάσισα να γράψω για το θέμα, αφενός για να υπάρχει καταγραμμένη η περίπτωση, μια και το ιστολόγιο ειδικεύεται στην ανασκευή μύθων, και αφετέρου επειδή πριν από δυο-τρεις ώρες πήρα ηλεμήνυμα από έναν φίλο, μεγαλύτερο από μένα στην ηλικία, με σπουδές μηχανικού, που μου προωθούσε ένα άρθρο για τον μυστικό χάρτη του Πόσδαγλη και το προφητικό βιβλίο του!
Θέλω να πω, η ανασκευή του μύθου ίσως δεν έχει φτάσει σε όλους, οπότε ας βάλω κι εγώ το λιθαράκι μου. Μάλιστα, καθώς γράφω αυτές τις γραμμές πληροφορούμαι από σχόλιο φίλου ότι θα γυριστεί ταινία μικρού μήκους (από σπουδαστές κινηματογραφικής σχολής), με θέμα… την υπόθεση Κουκίδη, τον άλλο μύθο του φαντάρου που δήθεν έπεσε από την Ακρόπολη τυλιγμένος την ελληνική σημαία, τη μέρα που μπήκαν στην Αθήνα οι Γερμανοί!
Υπάρχει κι ένας άλλος λόγος που γράφω, μήπως η συλλογική σας σοφία ξεδιαλύνει τον γρίφο (αν γρίφος υπάρχει) του ονόματος Πόσδαγλης. Θέλω να πω, είδαμε ότι ο επινοητής του μύθου έπλασε το επώνυμο Μπιστιρλής ως υπαινιγμό στον Λέλο Μπιστερλή του Μητσικώστα. Υπάρχει, αναρωτιέμαι, ανάλογος υπαινιγμός στο επώνυμο «Πόσδαγλης» που διάλεξε, ένα όνομα πολύ σπάνιο αλλά υπαρκτό;
Πόσδαγλης είναι ο καταγόμενος από το Μποζ-Νταγ, και βουνά με την ονομασία αυτή (κατά λέξη ‘γκρίζο βουνό’) υπάρχουν κάμποσα στη Μικρασία κι ένα στη Δράμα. Τυχαία επιλέχτηκε άραγε το όνομα ή είναι υπαινιγμός για κάποιον που κατάγεται από αυτά τα μέρη; Ή κάποιος άλλος υπαινιγμός; (Ο Λιακόπουλος πάντως γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη). Δεν ξέρω, και περιμένω μήπως εσείς έχετε καμιάν ιδέα. Όποιος βρει κάτι κερδίζει… ένα αντίτυπο του κρυμμένου βιβλίου του Ισ. Πόσδαγλη που κατάφερα να αποσπάσω, με κίνδυνο της ζωής μου, από την υπόγεια ραβινική βιβλιοθήκη της Ζυρίχης!
Προσθήκη 12/2 Σε ένα καλό φόρουμ (λογιστών ή φοροτεχνικών), ένας υπερασπιστής της αυθεντικότητας του Πόσδαγλη με τα αρχικά Κ.Β. παρουσίασε τα «επιχειρήματα» ότι: α) οι κομμουνιστές της εποχής έγραφαν σε μονοτονικό, β) οι σοβιετικοί χάρτες της εποχής ήταν χωριστά την Τσεχία από τη Σλοβακία, γ) στο ιστολόγιο του Σαραντάκου γράφτηκε ότι ο χορός του Ζαλόγγου δεν έγινε ποτέ. Το πρώτο είναι λάθος, το δεύτερο είναι αναληθές [και όποιος διαφωνεί, ας προσκομίσει βιβλίο της δεκ. 1950 σε μονοτονικό ή σοβιετικό χάρτη με χωρισμένα τα κράτη] ενώ το τελευταίο είναι άθλιο ψέμα. Δυστυχώς δεν μπορώ να γραφτώ στο φόρουμ αυτό, οπότε το βάζω εδώ να το δουν όσοι διάβασαν τα ψέματα.
