Άγνωστες ιστορίες από την αρχαία Αθήνα

Η Παναγιά η Φρασίκλεια, ο νέος που κοντρολάρει μπάλα με τον μηρό, ένα άγαλμα της Αφροδίτης στην αυλή μοναστηριού Καπουτσίνων, είναι μερικά μόνο από τα θαυμαστά που έχει να παρουσιάσει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Πανέμορφα ευρήματα βρίσκονται στις αίθουσές του και περιμένουν τον επισκέπτη να τα ανακαλύψει.

Γιορτάζοντας τα 150 χρόνια του, το ΕΑΜ φέρνει στο φως ιστορίες της Αθήνας, που καταγράφηκαν στις εντυπώσεις των Ευρωπαίων περιηγητών, όπως παρουσιάζονται στην έκθεση «Ενα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια. Περίπατος στην Αθήνα των περιηγητών, 17ος – 19ος αιώνας».

Τις Κυριακές 21 και 28 Φεβρουαρίου, 13, 20 και 27 Μαρτίου και 10, 17 και 24 Απριλίου, στις 12 το μεσημέρι, οι αρχαιολόγοι και οι επιμελητές της έκθεσης θα ταξιδεύουν τους επισκέπτες στις θαυμάσιες πτυχές της άγνωστης Αθήνας.

Το 1669 ιδρύθηκε η Μονή Καπουτσίνων στην ανατολική κλιτύ της Ακρόπολης. Δυο αιώνες αργότερα αποκαλύφθηκε θαμμένο άγαλμα της Αφροδίτης κάτω από την αυλή που οι μοναχοί υμνούσαν την Παναγία. Στις 26 Σεπτεμβρίου 1687 τα κανόνια του Μοροζίνι ανατίναξαν τον Παρθενώνα, εκτινάσσοντας χιλιάδες θραύσματά του σε μεγάλη απόσταση. Η μαρμάρινη ανδρική κεφαλή που κατέληξε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αναγνωρίστηκε πολύ πρόσφατα ως έργο του Φειδία και των μαθητών του και αναδύθηκε από τον δαίδαλο των αποθηκών.

Ο Αγγλος κλασικιστής John Twedell πέθανε από πυρετό μια μέρα του 1799, ενώ διενεργούσε ανασκαφές στην Αθήνα και θάφτηκε μέσα στο Θησείο, που είχε αγαπήσει και που έμελλε να γίνει το πρώτο Κεντρικό Μουσείο της νέας χώρας. Εμβλημά του είχε για χρόνια μια τεράστια μαρμάρινη Νίκη.

Η Παναγιά η Φρασίκλεια βρέθηκε από τον Ερνέστη Ρομάνο το 1817, κατά τη διάνοιξη πηγαδιού στο χωράφι του, στη σημερινή πλατεία Κοτζιά. Ηταν μια μαρμάρινη στήλη δίπλα σε αρχαίο τάφο με καθιστή γυναίκα, και την επιγραφή «Φρασίκλεια». Ο Κυριακός Πιττάκης, νεότατος τότε, τη ζήτησε μαζί με τους προεστούς, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, όπως σημειώνει ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Πασχαλίδης.

Ωστόσο, μια μέρα μαζεύονται πολλοί στο σπίτι τους, τον απειλούν, του δίνουν χρήματα και την παίρνουν. Την έστησαν όρθια στον νάρθηκα της Μεγάλης Παναγιάς παρά τω Ωρολογίω και προσκυνούσαν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Ηταν η Παναγιά η Φρασίκλεια. Μετά την Επανάσταση του 1821, η Παναγιά είχε ξεχαστεί, ο Πιττάκης έγινε ο πρώτος αρχαιολόγος της χώρας και η Φρασίκλεια μπήκε σε μια αρχαιολογική αποθήκη. Βρίσκεται στην αίθουσα 18 του ΕΑΜ. Μια γυναίκα του 4ου αι. π.Χ. που πέθανε νέα.

Επιτύμβια στήλη

Αλλη επιτύμβια στήλη παρουσιάζει νεκρό δίπλα στο μνήμα του να παίζει μπάλα. Οπως όλα δείχνουν, ήταν ένας ταλαντούχος παίκτης του επίσκυρου, παιχνιδιού που παιζόταν από δύο αντίπαλες ομάδες με μπάλα ή σφαίρα. Ο Κ. Πασχαλίδης σημειώνει πως η παράσταση ήταν χαραγμένη στο ευρωπαϊκό κύπελο που πήρε η Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου το 2004. Ηταν η τελευταία χρονιά, καθώς οι παραστάσεις απαλείφθηκαν την επομένη.

«Νομίζω είναι ωραίο που ταξιδεύουμε» λέει στο «Εθνος» η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη. «Η έκθεση των περιηγητών έχει πολλές αναγνώσεις, τις οποίες προσπαθούμε να παρουσιάσουμε. Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, συνδέουμε την περιοδική αυτή έκθεση με τη φωτογραφική που έχουμε στο καφέ του μουσείου.

Το ΕΑΜ είναι ένα πανελλήνιο μουσείο, ανήκει διεθνώς στην κατηγορία των εθνικών μουσείων και έχει εκθέματα από όλο τον χώρο εξάπλωσης του ελληνικού πολιτισμού.

Με τη δράση αυτή προσπαθούμε να δείξουμε το πολιτισμικό κλίμα στην Αθήνα εκείνης της εποχής που ιδρύθηκε το μουσείο και την ανάγκη δημιουργίας μουσείων στην πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους».

ΠΗΓΗ