Τερτυλλιανός: Για την ψυχή και την φυσική προδιάθεση κάθε ανθρώπου

Ο Τερτυλλιανός υπήρξε μία από τις πρώιμες μορφές των πατέρων του χριστιανισμού. Φαίνεται ότι υπήρξε αρκετά διαβασμένος, υπήρξε πολυγραφότατος και ένας από τους μεγαλύτερους απολογητές του χριστιανισμού.

Σε ένα από τα γνωστότερα έργα του, ο Τερτυλλιανός, μιλώντας περί ψυχής, επισημαίνει ότι στον κάθε άνθρωπο…

«Όπως λέει ο Σενέκας, τον οποίο συχνά βρίσκουμε από την πλευρά μας: «Υπάρχει μέσα μας ο σπόρος όλης της δημιουργίας και των περιόδων της ζωής. Και ο Θεός, ο Κύριός μας, κρυφά παράγει τις ψυχικές μας προδιαθέσεις·» έτσι, από τον σπόρο που έχει φυτευτεί μέσα μας κρυφά από την βρεφική ηλικία προκύπτει ο ανθρώπινος νους: γιατί από εκεί αναπτύσσονται οι φυσικές μας προδιαθέσεις.»

Ο Θεός εισάγει τις φυσικές προδιαθέσεις, οι οποίες κατευθύνουν την ανάπτυξη του νου και των ψυχικών γνωρισμάτων. Μάλιστα χρησιμοποιεί μια ρήση του Σενέκα, με την οποία, προσαρμοσμένη στη δική του θεολογία, συμφωνεί. Μπορεί για τον Τερτυλλιανό να επιδρά και το περιβάλλον στην ψυχοσύνθεση, όμως δεν παραγνωρίζει τον “σπόρο” που ορίζει τα βασικά γνωρίσματα της ψυχής.

Ο χριστιανός απολογητής είναι σαφής, γράφοντας για φυσικές και ψυχικές προδιαθέσεις, οι οποίες βρίσκονται μέσα μας από τη γέννησή μας. Αποδίδει αυτές τις προδιαθέσεις σε θεϊκή προέλευση, αλλά εμείς μπορούμε πλέον να τις ανάγουμε στην κληρονομικότητα. Φαίνεται ότι πιθανότατα στα πρώιμα ρεύματα του χριστιανισμού, ίσως υπό την επίδραση της εθνικής θρησκείας και της αρχαίας φιλοσοφίας, διατηρούνταν η αντίληψη ότι κάθε άνθρωπος έχει συγκεκριμένες προδιαθέσεις από τη φύση του, οι οποίες καθορίζουν τον χαρακτήρα του.

Πηγή: fyletika.blogspot.gr