Ιστορία
Το τι λέει ο “νόμος του Μέρφι” το ξέρετε. Ίσως και να τον έχετε βιώσει: ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει.
Ποιος όμως ήταν αυτός ο τύπος που έθεσε έναν τέτοιο μίζερο νόμο;
Ο Edward Aloysius Murphy, Jr. ήταν ο εμπνευστής του νόμου αλλά δεν ήταν αυτός που τα έκανα θάλασσα. Ο Μέρφι ήταν Αμερικανός μηχανικός της αεροναυπηγικής που δούλευε σε συστήματα ασφαλείας. Πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μέλος του αμερικανικού Στρατού και έφτασε μέχρι τον βαθμό του λοχαγού.
Στα 1940, η αμερικανική πολεμική αεροπορία έκανε δοκιμές στην πυραυλική τεχνολογία στη βάση Edwards, το ερευνητικό και δοκιμαστικό κέντρο της στη νότια Καλιφόρνια. Τότε, εμφανίστηκε ένας μηχανικός ονόματι Εντ Μέρφι που ήρθε να βοηθήσει στις δοκιμές και έφερε μαζί του 4 αισθητήρες που υποτίθεται θα βοηθούσαν στην ακριβή μέτρηση της δύναμης G που ασκείται σε έναν πιλότο.
Μια μέρα του 1949 και αφού είχαν γίνει όλες οι δοκιμές για την εγκατάσταση των αισθητήρων, προετοιμάζοντας και επανδρώνοντας το όχημα που θα έκανε τις δοκιμές, το πλήρωμα ανακάλυψε ότι οι αισθητήρες είχαν εγκατασταθεί ανάποδα. Μετά από την δύσκολη προετοιμασία, οι μετρήσεις ήταν εντελώς άχρηστες.
“Ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει” φέρεται να φώναζε ο Μέρφι. Η λάθος σύνδεση των αισθητήρων από τον βοηθό του Μέρφι, κατέληξε στην πρώτη διατύπωση του νόμου του, που είχε τη μορφή μομφής: “αν υπάρχουν δύο τρόποι να κάνεις κάτι και ο ένας εξ αυτών οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή, αυτός [ο βοηθός του] θα διαλέξει τον λάθος τρόπο”.
Ούτε όμως για την απόδοση ευθύνεται ο ίδιος.
Ο John Paul Stapp στον όχημα “Gee Whiz” στην βάση Edwards
Αρκετές εβδομάδες μετά τις αποτυχημένες δοκιμές, ο συνταγματάρχης John Stapp έδωσε την πρώτη του συνέντευξη Τύπου. Ένας από τους δημοσιογράφους τον ρώτησε πώς δεν είχε τραυματιστεί κανείς κατά τη διάρκεια των δοκιμών υψηλών ταχυτήτων. “Κάνουμε όλες τις εργασίες μας έχοντας κατά νου το ‘Νόμο του Μέρφι'”, απάντησε ο Stapp. Φυσικά, ο Stapp στη συνέχεια έπρεπε να εξηγήσω τι ήταν ο Νόμος του Μέρφι, προσθέτοντας ότι είχαν μάθει ότι “θα πρέπει να σκεφτόμαστε όλες τις πιθανότητες προτού κάνουμε μια δοκιμή”.
Ο ίδιος πάντως δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος με την κοινή ερμηνεία του νόμου του, που επιμένει να βλέπει τη “στριμμένη” πλευρά των άψυχων αντικειμένων. Ο Μέρφι έβλεπε το Νόμο ως στρατηγική επιβίωσης στη ζωή, ως τμήμα ενός αμυντικού μηχανισμού, σύμφωνα με τον οποίο θα πρέπει πάντα να περιμένεις το χειρότερο σενάριο να βγει αληθινό. Όσο για τα πολλαπλά αναπτύγματα του νόμου του και τις μεταφορές του σε άλλους τομείς της καθημερινότητας, ο Μέρφι περιοριζόταν να τα αποκαλεί “γελοία, ασήμαντα και εσφαλμένα”.
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία… αλλά η αλήθεια είναι ότι ο Νόμος του Μέρφι υπάρχει πολύ πριν πάρει το όνομά του από τον Έντουαρντ Μέρφι. Ο μαθηματικός Augustus DeMorgan έγραψε κάποτε, “ό,τι μπορεί να συμβεί θα συμβεί αν κάνουμε πολλές δοκιμές”, ενώ ο ταχυδακτυλουργός Adam Hull Shirk υπαινισσόταν το 1929 ότι σε ένα ταχυδακτυλουργικό τρικ, 9 από τα 10 πράγματα που μπορούν να πάνε στραβά, συνήθως θα πάνε.
Από την πρώτη διατύπωση του Νόμου του Μέρφι έχουν υπάρξει μπόλικες παραλλαγές και γενικεύσεις. Οι πιο δημοφιλείς (όλοι οι Νόμοι εδώ):
Παγκόσμιες αλήθειες
Παρόλο που το αξίωμα του Μέρφι κατάφερε να συμπυκνώσει όλο τον πεσιμισμό του κόσμου, δεν έμεινε χωρίς απάντηση. Δεν ήταν λίγοι οι μελετητές που φιλοτέχνησαν δικές τους διατυπώσεις της περίφημης φράσης, καταλήγοντας σήμερα να έχουμε χιλιάδες παραλλαγές της αρχικής διατύπωσης…
Ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει – Μέρφι
Το συμπλήρωμα του MacGillicuddy: …στη χειρότερη δυνατή στιγμή.
Η προσθήκη του Izett: …θα είναι δικό σου λάθος και όλοι θα το ξέρουν.
Ο Νόμος του Μέρφι στη Θερμοδυναμική: τα πράγματα γίνονται χειρότερα κάτω από πίεση.
Η φιλοσοφία του Μέρφι: χαμογέλα… το αύριο θα είναι χειρότερο.
Η κβαντική γενίκευση του Νόμου του Μέρφι: όλα θα πάνε στραβά ταυτόχρονα.
Η σταθερά του Μέρφι: η φθορά των πραγμάτων είναι ευθέως ανάλογη με την αξία τους.
Ο χρυσός κανόνας του Μέρφι: όποιος έχει τον χρυσό, φτιάχνει και τους κανόνες.
Η παρατήρηση του Etorre: οι άλλες λωρίδες κυκλοφορίας κινούνται γρηγορότερα.
Η διάκριση του Barth: υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων στον κόσμο: αυτοί που χωρίζουν τους ανθρώπους σε είδη και αυτοί που δεν το κάνουν.
Ο Νόμος του Acton: η εξουσία διαφθείρει, η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα.
Ο Νόμος του Boob: πάντα βρίσκεις κάτι στο τελευταίο μέρος που θα ψάξεις.
Ο Κανόνας του Franklin: ευτυχής αυτός που δεν περιμένει τίποτα, καθώς δεν θα απογοητευτεί ποτέ.
Ο Νόμος του Issawi: η παράκαμψη είναι πάντα η μακρύτερη διαδρομή ανάμεσα σε δύο σημεία.
Τα αναπτύγματα του Νόμου του Μέρφι: ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει
Η ομορφιά είναι μόνο επιδερμική, η ασχήμια πάει ως το κόκαλο.
Ποτέ μην τσακώνεσαι με έναν χαζό, ο κόσμος μπορεί να μην καταλάβει τη διαφορά.
Οι φίλοι έρχονται και φεύγουν, αλλά οι εχθροί συσσωρεύονται.
Ό,τι κι αν προσπαθήσεις να επιδιορθώσεις, θα πάρει περισσότερο και θα κοστίσει ακριβότερα απ’ όσο υπολόγιζες.
Η πιθανότητα μιας φέτας ψωμιού να πέσει με τη βουτυρωμένη πλευρά κάτω είναι ευθέως ανάλογη με την τιμή του χαλιού.
Ποτέ μην κοιμάσαι με κάποιον πιο τρελό από σένα.
Ο επισκευαστής δεν θα έχει δει ποτέ στη ζωή του μοντέλο σαν το δικό σου.
Το φως στο τέλος του τούνελ είναι ο προβολέας του τρένου που έρχεται καταπάνω σου.
Όσο κι αν όργωσες την αγορά προτού αγοράσεις κάτι, με το που το αποκτήσεις θα το βρεις κάπου φτηνότερα.
Για να πάρεις ένα δάνειο, θα πρέπει πρώτα να αποδείξεις ότι δεν το χρειάζεσαι.
Όταν μια χαλασμένη συσκευή πάει στον επισκευαστή, θα δουλεύει πάντα στην εντέλεια.
Δεν υπάρχει ποτέ χρόνος να κάνεις κάτι σωστά, υπάρχει ωστόσο πάντα χρόνος να το ξανακάνεις.
Παρεμπιπτόντως, αν είστε πιο αισιόδοξος τύπος, ίσως προτιμάτε τον “Yhprum’s Law” (ο Νόμος Yhprum είναι το αντίθετο του Μέρφι, Yhprum = Murphy
ανάποδα): Ό,τι μπορεί να πάει καλά, θα πάει καλά.
