Ο μεγαλύτερος παραμυθάς της αρχαιότητας ήταν ο Αίσωπος, ένας δούλος που διατύπωσε με σατιρικό ύφος μύθους που είχαν συμβολικό χαρακτήρα.
Ο Ηρόδοτος τον χαρακτήριζε «λογοποιό», ενώ ο Πλούταρχος τον περιέγραφε ως έναν άσχημο δούλο, που τραύλιζε και είχε στραβά πόδια. Ωστόσο, ήταν οξυδερκής και δημιούργησε μια σειρά από αλληγορίες που μέχρι σήμερα είναι δημοφιλείς στα μικρά παιδιά. Για τη ζωή του έχουν διατυπωθεί πολλές εκδοχές.
Η δημοφιλέστερη αναφέρει ότι γεννήθηκε το 625 π.Χ. στο Αμόριο της Φρυγίας από οικογένεια δούλων και ασχολούνταν με την καλλιέργεια της γης και τη βοσκή των ζώων για λογαριασμό του αφέντη του…
Ωστόσο, δεν παρέμεινε για μεγάλο διάστημα στη δούλεψη του πρώτου αφέντη του. Τον πούλησε σε ένα σκλαβοπάζαρο στην Έφεσο και τον αγόρασε ο Ξάνθος από τη Σάμο, ένας φιλόσοφος, ο οποίος τον εκτιμούσε και τον έπαιρνε μαζί του στα ταξίδια που έκανε στον τότε γνωστό κόσμο. Ο Αίσωπος είχε την ευκαιρία να δει ζώα όπως λιοντάρια, να παρατηρήσει το ζωικό βασίλειο και να γράψει παραβολές με κεντρικούς χαρακτήρες τον τεμπέλη τζίτζικα, το εργατικό μυρμήγκι, τον λαίμαργο σκύλο και την πονηρή αλεπού. Οι μύθοι του ήταν σύντομες ιστορίες με ζώα που μιλούσαν και ενεργούσαν σαν άνθρωποι και κατέληγαν σε ένα ηθικό δίδαγμα…
Μύρμηξ και κάνθαρος…
«Το μυρμήγκι όλο το καλοκαίρι αγωνιζόταν επίπονα μαζεύοντας και αποθηκεύοντας σπόρους και κάθε είδους τροφή. Το σκαθάρι, που τρεφόταν με κοπριά και την είχε μπόλικη, έβλεπε αυτήν τη συμπεριφορά πολύ εκκεντρική και κορόιδευε το μυρμήγκι. Ύστερα, όταν ήρθε ο χειμώνας, δεν βρισκόταν για το σκαθάρι κοπριά να τρώει, ακόμη και εκεί όπου τα βόδια έβγαιναν στην εξοχή και κόπριζαν, οι βροχές και οι άνεμοι σκόρπιζαν την κοπριά, και έτσι το σκαθάρι πεινούσε. Πήγε τότε στο μυρμήγκι και του ζήτησε λίγη τροφή:
«Εσύ έχεις αρκετή τροφή, αφού μάζευες όλο το καλοκαίρι δώσε λίγη τροφή και σε μένα, γιατί θα ψοφήσω από την πείνα!» – «άμα ήθελες να μην πεινάσεις, έπρεπε και εσύ να μαζεύεις εγώ σου έδινα το καλό παράδειγμα, αλλά εσύ αντί να με μιμηθείς με κορόιδευες»…
Η δολοφονία του Αισώπου
Κάποια στιγμή ο Αίσωπος έφτασε στους Δελφούς και γνώρισε τους ιερείς του μαντείου, τους οποίους δεν εκτιμούσε και θεωρούσε ότι εξαπατούσαν τους πιστούς. Μάλιστα, τους κατηγόρησε ότι ήταν άπληστοι και ότι χρησιμοποιούσαν τους χρησμούς για να κερδίζουν χρήματα. Οι ιερείς αντέδρασαν στην κατηγορία και υποστήριξαν ότι είχε κλέψει ένα ιερό ποτήρι και τον καταδίκασαν σε θάνατο και τον έριξαν από ένα γκρεμό του Παρνασσού. Παρά το γεγονός ότι ήταν δούλος, οι Αθηναίοι εκτίμησαν το έργο του και έστησαν αδριάντα προς τιμήν του. Παρόλο που ο Αίσωπος δεν έγραψε τους μύθους, αλλά τους διηγήθηκε προφορικά οι περισσότεροι διασώθηκαν από στόμα σε στόμα. Ο Δημήτριος ο Φαληρεύς ήταν ο πρώτος που εξέδωσε μερικούς μύθους τον 4ο αιώνα π.Χ. Τα χρόνια του Μεσαίωνα κυκλοφόρησαν και άλλες συλλογές, οι οποίες έγιναν ανάρπαστες και έκαναν τον Αίσωπο γνωστό σε όλες τις χώρες του κόσμου…