Η τουρκική ενέδρα του 1986: Πώς σκότωσαν τον στρατιώτη Ζήση Καραγώγο και παραλίγο… πόλεμος – Διδάγματα για σήμερα

Με αφορμή τις πρόσφατες επιθετικές δηλώσεις Τούρκων υπουργών και τις πιέσεις που ασκούνται από έξωθεν κύκλους για άμεση επίλυση των ζητημάτων σε Αιγαίο και Κύπρο επειδή υπάρχει βιασύνη για άμεση εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που κρύβονται σε ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ, καλό είναι να γίνει υπενθύμιση του πως θα μπορούσε να ξεκινήσει ένα πολεμικό επεισόδιο με ευθύνη της Άγκυρας που θα οδηγούσε σε αναγκαστικές «διαπραγματεύσεις» ακόμα κι αν υπήρχε νικηφόρα έκβαση για την Ελλάδα.

Τον Δεκέμβριο του 1986, σημειώθηκε θερμό αιματηρό επεισόδιο ανάμεσα σε δυνάμεις Πεζικού της Ελλάδος και της Τουρκίας, στον Εβρο.

Τότε ο τουρκικός Στρατός είχε στήσει ενέδρα. Το “θερμό” επεισόδιο του 1986 τελείωσε με δύο Τούρκους κι έναν Έλληνα νεκρούς.

Ο στρατιώτης Ζήσης Καραγώγος τοποθετήθηκε στο 534 Τάγμα Προκαλύψεως με έδρα τον Πέπλο Φερών και σύντομα ανέλαβε υπηρεσία σ’ένα από τα φυλάκια του τάγματατος.

Το 534 Τάγμα, υπάγεται σήμερα στην 31η Ταξιαρχία (τότε, στη 12η Μεραρχία Αλεξανδρούπολης) και είχε ως τομέα ευθύνης-φύλαξης την περιοχή του “Δέλτα” του Έβρου, καλύπτοντας τις διόδους προς Φέρες. Η τακτική φύλαξης περιλάμβανε πάντα 2 στρατιώτες ως σκοπούς σε υπερυψωμένες θέσεις (1 στη σκοπιά και 1 κάτω από αυτή σε ρόλο κάλυψης), διάφορα περίπολα, ενέδρες κτλ.

Το γεγονός ότι το ποτάμι ήταν άνυδρο, έδινε την δυνατότητα στον οποιοδήποτε, να το διασχίσει από συγκεκριμένα σημεία, και να διεκπεραιωθεί στην ελληνική ή την τουρκική όχθη με μεγάλη άνεση.

Κάπου εκεί ξεκινά η υπόθεση. Στο διάστημα που ο στρατιώτης Καραγώγος βρίσκονταν στο Φυλάκιο Εγνατία αλλά και στα αντίστοιχα παρακείμενα, ανέπτυξε μια ιδιότυπη φιλική σχέση με τούρκο συνάδελφο του, ο οποίος διέσχιζε τον Έβρο,ερχόταν σ’ επαφή με τον ίδιο και απ ότι φαίνεται μοιράζονταν τσιγάρα, τρόφιμα κτλ.

Oι κινήσεις του Τούρκου στρατιώτη δεν πέρασαν απαρατήρητες από τους τοπικούς προϊσταμένους του, οι οποίοι τον παρακολούθησαν και έκπληκτοι διαπίστωσαν τι ακριβώς συνέβαινε. Αντίθετα στην Ελληνική πλευρά ουδείς κατάλαβε το παραμικρό.

Βέβαια οι συνάδελφοι του στρατιώτη Καραγώγου, που τύχγανε να εκτελούν κοινή υπηρεσία, γνώριζαν την αλήθεια αλλα λειτουργώντας προφανώς στα πλαίσια της αλληλεγγύης, δεν ανέφεραν κάτι.

Την 2η εβδομάδα του Δεκεμβρίου, ο Λοχαγός του τουρκικού φυλακίου γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει στην περιοχή των αναχωμάτων ( η γραμμή όπου υψώνονται οι ελληνικές σκοπιές), και αποφασίζει να βάλει τέλος στην Ελληνοτουρκική ιδιότυπη προσέγγιση.

19 Δεκεμβρίου 1986: Αυτή την κρύα και γεμάτη υγρασία ημέρα, η τουρκική προκάλυψη αποφασίζει να τελειώσει με τις δοσοληψίες των δύο νέων στρατιωτών.

Αφού ανακοινώνουν στον Τούρκο ότι είναι γνώστες των κινήσεων του και πως αναμένεται να υποστεί συμμορφωτικές κυρώσεις, τον διατάζουν να επαναλάβει το εγχείρημα που τόσο καιρό παράνομα πράττει.

Ο Τούρκος στρατιώτης μη έχοντας πολλές επιλογές, ξεκινάει να διαβεί τον ποταμό για να συναντήσει τον Καραγώγο.Την ίδια στιγμή στήνεται ολιγομελής τουρκική ενέδρα, η οποία σκοπεύει προς το χώρο της συνάντησης.

Σε λίγα λεπτά εμφανίζεται ο Έλληνας στρατιώτης αλλά πριν προλάβει να έρθει σε επαφή με τον φίλο του, ακούγονται 2 ριπές και δευτερόλεπτα αργότερα, ο Ζήσης Καραγώγος χάνει τη ζωή του.

Ο Έλληνας στρατιώτης που αποτελούσε το άλλο μισό της βάρδιας του νεκρού, καλύπτεται και ανταποδίδει τα πυρά.

Σε λίγο διακρίνει (εκ του μακρόθεν), ότι ο συνάδελφος του κείτεται άψυχος στο μέσο ενός μικρού ξέφωτου, αλλά και πολύ κοντά σπεύδει μια μικρή ομάδα Τούρκων στρατιωτών για να πάρουν το νεκρό

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι Τούρκοι στρατιωτικοί για να αποκτήσουν νομικό έρεισμα ως προς τη δικαιολόγηση της ενέργειας των, έπρεπε να σύρουν το πτώμα προς τον τουρκικό τομέα για να αποδείξουν ότι ο νεκρός Καραγώγος, ενήργησε ως εισβολέας διεισδύοντας παράνομα στο τουρκικό έδαφος και αναγκάστηκαν να τον εκτελέσουν, εφαρμόζοντας όλα τα αναγκαία μέτρα που προβλέπονται για την υπεράσπιση του εθνικού εδάφους.

Σήμερα δεν χρειάστηκε να το κάνουν: Το ΓΕΣ παραδέχθηκε-αλήθεια ή ψέματα, το πιθανότερο το δεύτερο-ότι είχαν μπει μόνοι τους κατά λάθος, στο τουρκικό έδαφος!

Το γεγονός ότι για την δολοφονική επίθεση δεν φαίνεται να είχαν λάβει έγκριση από τα προιστάμενα πολιτικο-στρατιωτικά κλιμάκια, επειδείνωνε την θέση των τοπικών διοικητών και έκανε επιτακτική την ανάγκη πλέον, να πάρουν το πτώμα του άτυχου στρατιώτη προς τον τομέα τους, ή γενικότερα εντός τουρκικού εδάφους, πάση θυσία. Για αυτό το λόγο λοιπόν, έστειλαν την ολιγομελή περίπολο προς το σημείο που κείτονταν ο Καραγώγος.

Όμως ο δεύτερος στρατιώτης, ο οποίος είδαμε ότι είχε πλέον αντιληφθεί τι ακριβώς συνέβη, αποφασίζει να μην επιτρέψει την προσέγγιση της σωρού και ρίχνει ριπές προς το μέρος της τουρκικής περιπόλου που επιχειρούσε να τον σκοτώσει.

Η περίπολος ανταποδίδει και αρχίζει ανταλλαγή πυρών ατομικών τυφεκίων με εναλλασσόμενη ένταση. Την ίδια στιγμή στο κεντρικό ελληνικό φυλάκιο, ο Δόκιμος αξιωματικός Καραγιαννάκης Εμμανουήλ έχει ανησυχήσει από τους πυροβολισμούς που ακούγονται 2 χιλιόμετρα βορειότερα, και προσπαθεί να επικοινωνήσει με τους στρατιώτες.

Στην περιοχή του συμβάντος φαίνεται πως η τουρκική περίπολος μετρά έναν τραυματία,αλλά τα πυρά συνεχίζονται και εκείνη τη στιγμή περνά από το σημείο 1 Έλληνας αγροφύλακας όπου αντιλαμβανόμενος ότι εξελίσσεται εμπλοκή, σπεύδει στο ελληνικό φυλάκιο και ενημερώνει τον Δόκιμο αξιωματικό για τα τεκταινόμενα.

Ο έφεδρος αξιωματικός (καταγόμενος από το χωριό Περδίκας της Πτολεμαΐδας), συντάσσει το φυλάκιο άμεσα, και αφού αφήνει μια μικρή φρουρά φύλαξης, κατευθύνεται με περίπου 20 στρατιώτες προς την περιοχή της εμπλοκής. Φτάνουν σ’ ελάχιστο χρόνο και αναζητούν τους 2 σκοπούς. Συναντούν όμως μόνο τον ένα, ο οποίος εν μέσω σποραδικών πυρών εξιστορεί τι ακριβώς προηγήθηκε.

Αποφασίζουν να προσεγγίσουν τη σωρό του Καραγώγου αλλά οι Τούρκοι αντιδρούν και δεν φαίνονται διατεθειμένοι να εκτεθούν προς τους ανωτέρους τους.

Ξεκινάει νέα συμπλοκή-περίπου 20λεπτης διάρκειας-και εντείνεται ολοένα και περισσότερο, καθότι μικρές τουρκικές ομάδες επιχειρούν επιθέσεις προς το ξέφωτο με προφανή σκοπό.

Οι ελληνικές δυνάμεις αποκρούουν κάθε απόπειρα. Στο ελληνικό στρατόπεδο προστίθεται 1 τραυματίας αλλά οι Τούρκοι χάνουν 1 υπολοχαγό και 1 στρατιώτη που πέφτουν νεκροί από τα εύστοχα ελληνικά πυρά. Τουλάχιστον άλλοι δύο τραυματίστηκαν.

Το γεγονός αυτό επιβαρύνει την κατάσταση εκατέρωθεν, επικρατεί σύγχυση στα ανώτερα κλιμάκια για το τι πραγματικά συμβαίνει στον τόπο του συμβάντος, και ήδη ετοιμάζεται να επέμβει 1 τουρκικός λόχος 70 ανδρών με βαρέα όπλα, από παρακείμενο στρατόπεδο ως επιπλέον ενίσχυση.

Τις μεσημεριανές ώρες (πάλι καλά…) ενημερώνεται η 12η Μεραρχία στην Αλεξανδρούπολη για την κατάσταση και θέτει σε ύψιστη ετοιμότητα όλες τις μονάδες στον τομέα ευθύνης της.

Παράλληλα ενημερώνεται ιεραρχικά και η πολιτική ηγεσίας της χώρας. Στην περιοχή της συμπλοκής εκδηλώνεται νέα τουρκική επιθετική ενέργεια 30 συνολικά ανδρών, και εξελίσσεται νέα σφοδρή σύγκρουση, ενώ φτάνουν οι πληροφορίες ότι ο τουρκικός λόχος με τα βαρέα όπλα από στιγμή σε στιγμή καταφθάνει.

Το 534 Τάγμα ζητά πλέον ενισχύσεις, και τις πρώτες απογευματινές ώρες 1 ουλαμός αρμάτων μάχης Μ-48Α5 της Γ’ Επιλαρχίας αναγνωρίσεως, φορτώνει πυρομαχικά στο στρατόπεδο της Καβησού, μόλις 5 χιλιόμετρα βορείως της περιοχής συγκρούσεων, λαμβάνοντας εντολή να κατευθυνθεί προς το χωρίο Πόρος, λιγότερο από 700 μέτρα από το σημείο μείζονος ενδιαφέροντος.

Σκοπός της ελληνικής φάλαγγας ήταν να υποδηλώσει ισχυρή στρατιωτική παρουσία, για αποτροπή περαιτέρω επιθέσεων, και εάν δεν λαμβάνονταν υπ όψιν αυτό, τότε θα δρούσαν βάσει νέων εντολών.

Σε λίγο 5 άρματα Μ-48Α5 ξεκινούν προς το χωριό Πόρος, βαρυφορτωμένα, κινούμενα με μέση ταχύτητα, και κάνοντας εξαιρετικό θόρυβο, καθιστούν πλέον αναβαθμισμένη την ελληνική στρατιωτική παρουσία, προετοιμασμένη κατάλληλα για τυχόν κλιμάκωση. 

Αν και οι συμπλοκές αραίωσαν, συνεχίζονται με μικρότερη ένταση, αλλά τα χειρότερα φαίνεται πως δεν πέρασαν καθότι παρατηρείται μια ακόμη πιο ανησυχητική τουρκική κίνηση.

Στο αεροδρόμιο της 6ης αεροπορικής βάσης στην Μπαντίρμα (απέχει περίπου 150 χλμ από τον Έβρο), φαίνεται πως εκκινούν κινητήρες τουλάχιστον 1-2 ζεύγη αεροσκαφών CF-104C.

Αργότερα πράγματι επιβεβαιώθηκε ότι 2 τουρκικά F-104 Starfighters, φορτωμένα με εμπρηστικές βόμβες BLU-27B, είχαν αυξημένη ετοιμότητα επεμβάσεως, και δεν μπορεί κανείς να φανταστεί τι θα επακολουθούσε.

Έτσι η ενέδρα στον άτυχο Ζήση Καραγεώργο τελείωσε με δύο Τούρκους νεκρούς.

Μετά ως γνωστόν η κρίση «έσβησε» αλλά ο λόγος που έγινε αυτό ήταν γιατί η Τουρκία τότε δεν ήταν σε ετοιμότητα για ένα πόλεμο μκε την Ελλάδα και φυσικά η Ελλάδα δεν βρίσκονταν σε χρόνια μνημονίων.

Επίσης τότε δεν ήταν επιτακτική η ανάγκη εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων Αιγαίου και Κύπρου. Τώρα όμως με τον ανταγωνισμό των αγωγών όλα έχουν αλλάξει.

Ο East Med είναι άμεση προτεραιότητα για τους Αμερικανούς γιατί από το 2019 ξεκινάει η λειτουργεία του Turkish Stream.