Ιστορία
Η Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) συγκροτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1959 στον Άγιο Στέφανο Αττικής, μετά από την υπογραφή της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας της Κύπρου. Στις 16 Αυγούστου του 1960 οι δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ αποβιβάστηκαν στο Λιμάνι της Αμμοχώστου με το αρματαγωγό «Αλιάκμων».
Η ΕΛΔΥΚ αποτελούνταν από τη Διοίκηση, το Επιτελείο, το 1ο και 2ο Τάγμα Πεζικού, το Λόχο Υποστήριξης και Λόχο Διοίκησης. Το σύνολο της ήταν 950 αξιωματικοί και οπλίτες. Η εγκατάσταση της ήταν σε στρατόπεδο δυτικά της Λευκωσίας στον οικισμό Γερόλακκος και υπαγόταν στο Τριμερές Στρατηγείο.
Όταν σημειώθηκαν τα πρώτα σοβαρά ελληνοτουρκικά επεισόδια το 1963, η εμπλοκή των τμημάτων της ΕΛΔΥΚ αποφεύχθηκε ύστερα από παρέμβαση της Βρετανίας.
Σε επεισόδια που ξέσπασαν το Μάρτιο του 1964, ωστόσο, σκοτώθηκε ένας υπαξιωματικός της ΕΛΔΥΚ, ο επιλοχίας Σ. Καραγιάννης, ενώ τον Μάιο της ίδιας χρονιάς εκτελέστηκαν εν ψυχρώ στην τουρκική συνοικία της Αμμοχώστου οι Έλληνες αξιωματικοί Δ. Πούλιος και Β. Καποτάς και ο οδηγός τους, αστυνομικός Κ. Παντελίδης.
Πραξικόπημα 15ης Ιουλίου 1974
Την 15η Ιουλίου 1974, η ΕΛΔΥΚ, από κοινού με τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, συμμετείχε στο Πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου και έπειτα από σύντομες αλλά σφοδρές μάχες σε ολόκληρη την Κύπρο κατάφεραν να ανατρέψουν την νόμιμη κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ έλαβαν ενεργά μέρος στις εχθροπραξίες στην περιοχή της Λευκωσίας: συμμετείχαν στην επίθεση εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου, στην κατάληψη του αεροδρομίου καθώς και στην κατάληψη των φυλακών της πόλης.
Τουρκική εισβολή Ιουλίου 1974
Σύμφωνα με τις σημειώσεις του Απόρρητου Πολεμικού Ημερολογίου της ΕΛΔΥΚ, το οποίο κρατούσε πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της εισβολής ο ταγματάρχης Θεοδόσης Καλλιώρας, τότε διευθυντής του 3ου γραφείου της Ελληνικής μονάδας, η πρώτη βόμβα που έπεσε στην Κύπρο χτύπησε το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Σκότωσε και τραυμάτισε προσωπικό, κατέστρεψε την Αίθουσα Επιχειρήσεών του στρατοπέδου, το Διοικητήριο, παραπλήσιες αίθουσες, οχήματα, καθώς και τα δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών. Η δεύτερη βόμβα κατέστρεψε το κτήριο του Λόχου Βαρέων Όπλων και του Κέντρου Επικοινωνιών και ακόμα περισσότερα οχήματα του στρατοπέδου.
Κατά την τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974, η ΕΛΔΥΚ πραγματοποίησε μαζί με την Εθνική Φρουρά πολεμική δράση κατά των Τούρκων εισβολέων και συμμετείχε σε πολλές μάχες μεταξύ των οποίων σημαντικότερες θεωρούνται η επίθεση κατά του ισχυρού τουρκοκυπριακού θύλακα στο Κιόνελι (20 – 21 Ιουλίου) που υπεράσπιζαν η ΤΟΥΡΔΥΚ, τουρκικά αεραγήματα και Τουρκοκύπριοι ένοπλοι, η μάχη της διάβασης της Βασιλείας (7 Αυγούστου) και η υπεράσπιση του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ στον Γερόλακκο (14 – 16 Αυγούστου).
Το κόστος της ΕΛΔΥΚ σε ανθρώπινες απώλειες κατά την τουρκική εισβολή, ήταν σαράντα επτά νεκροί και πενήντα οχτώ αγνοούμενοι.
Σημερινή κατάσταση
Σήμερα, η ΕΛΔΥΚ αριθμεί τρία στρατόπεδα στην Κύπρο, όλα εντός των ορίων της επαρχίας Λευκωσίας (συγκεκριμένα στη Μαλούντα, τον Άγιο Ιωάννη και την Αθαλάσσα). Η εκπαίδευση των διαφόρων τμημάτων της γίνεται εντός των στρατοπέδων.
Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και έφεδροι οι οποίοι υπηρετούν στην ΕΛΔΥΚ φέρουν επιράμματα με τα αρχικά της δύναμης στους ώμους – γνωστά ανεπίσημα και ως ελδυκόσημα – τα οποία έχουν σκούρο πράσινο χρώμα για τις στολές αγγαρείας και κίτρινο για τις στολές εξόδου.
