Ιστορία
Ευρήματα των τελευταίων ετών στη Γαύδο ανατρέπουν τις μέχρι σήμερα παραδοχές ότι ο άνθρωπος έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην Κρήτη περίπου το 7000 π.Χ.
Νέα δεδομένα από έρευνες ανατρέπουν αυτό που μέχρι σήμερα πιστεύαμε – Ευρήματα δείχνουν ανθρώπινη παρουσία στη Γαύδο χιλιάδες χρόνια πριν τη νεολιθική περίοδο
Μέχρι πρόσφατα οι ερευνητές τοποθετούσαν χρονικά την παρουσία ανθρώπου στην Κρήτη περίπου το 7000 π.Χ.
Ωστόσο ευρήματα των τελευταίων ετών στη Γαύδο ανατρέπουν τις μέχρι σήμερα παραδοχές και οδηγούν σε συμπεράσματα που χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από την παλαιολιθική περίοδο, δηλαδή περίπου 300.000 χρόνια πριν!
Αυτές οι εκτιμήσεις αλλάζουν σημαντικά τα επιστημονικά δεδομένα για την Κρήτη αλλά και για την περιοχή ευρύτερα της νότιας Ευρώπης, δηλώνει η Προϊσταμένη Εφορίας Αρχαιοτήτων Χανίων, Ελένη Παπαδοπούλου: «Από αυτά που έχουν δείξει οι ανασκαφικές έρευνες τα τελευταία 10 χρόνια είναι τεράστια η αρχαιολογική και πολιτιστική κληρονομιά της Γαύδου που αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης. Όπως αποκαλύπτουν οι έρευνες των τελευταίων ετών η ανθρώπινη παρουσία στη Γαύδο πλέον στοιχειοθετείται, τεκμηριώνεται από την παλαιολιθική περίοδο με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα δεδομένα και για την Κρήτη και για την ευρύτερη περιοχή της νότιας Ευρώπης.
Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα θεωρούσαμε ότι η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή της Κρήτης ουσιαστικά ξεκινά από την 7η χιλιετία προ Χριστού τώρα με τις λιθοτεχνίες που έχουν εντοπιστεί, έχουν μελετηθεί και έχουν παρουσιαστεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, ανεβαίνουμε πλέον στην παλαιολιθική περίοδο μιλάμε δηλαδή για 300.000 χρόνια πριν. Υπήρχε ανθρώπινη παρουσία στο νησί, υπήρχαν μετακινήσεις και κατεργασία λίθου».
Το εύρος του αρχαιολογικού πολιτισμού της Γαύδου είναι αξιοσημείωτο για το νησί.
Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχουν ευρήματα που δείχνουν πως κατά τη ρωμαϊκή εποχή υπήρχε εκτεταμένη καλλιέργεια της αμπέλου και της ελιάς στο ακριτικό νησί ενώ στην περιοχή του Άη Γιάννη είχε δημιουργηθεί ένας τύπος συστήματος συγκέντρωσης νερού, όπως εξηγεί ο Αρχιτέκτονας Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Γιάννης Χριστοδουλάκος:
«Διακρίνουμε μια εκτεταμένη διασπορά λαξευτών κατασκευών της αρχαιότητας οι οποίες υποδεικνύουν μία συστηματική παραγωγή της αμπέλου αλλά και πιθανότατα της ελιάς. Λόγω της μεγάλης διασποράς προκύπτει ότι σε κάποιες εποχές κατά την αρχαιότητα υπήρχε μία ακμή σε αυτές τις καλλιέργειες.
Επίσης έχουμε βρει ένα έργο που μπορούμε να το πούμε δημόσιο της αρχαιότητας και αφορά στην προσπάθεια συγκέντρωσης του νερού και τη μεταφορά του στην περιοχή του Άη Γιάννη όπου εκεί πιθανότατα εντοπίζεται μία μικρή πόλη κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Μιλάμε για μία περιοχή υδρομάστευσης, με μία μικρή δεξαμενή και έναν αγωγό φτιαγμένο κατάλληλα ώστε με φυσική ροή να μεταφέρει σε μία απόσταση ενός χιλιομέτρου το νερό.»
Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν μεταξύ άλλων, στην ημερίδα με θέμα τη Γαύδο και τα μνημεία της, που πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων. Στόχος ήταν η κοινοποίηση όλων των γνώσεων και των μελετών γύρω από τον αρχαίο και νεότερο πολιτισμό της Γαύδου με σκοπό την ανάδειξή του.
Στην προσπάθεια ανάδειξης του πολιτισμικού πλούτου του ακριτικού νησιού εντάσσεται και η διεκδίκηση ίδρυσης ενός κέντρου πολιτισμού όπως δήλωσε η δήμαρχος Γαύδου, Ευαγγελία Καλλίνικου:
«Είμαστε σε μία πολύ στενή συνεργασία με την εφορεία αρχαιοτήτων αλλά και με το Πανεπιστήμιο Κρήτης το οποίο επίσης κάνει ανασκαφές στο νησί γιατί έχουμε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό ενός μοντέλου βιώσιμης Γαύδου για τους κατοίκους αλλά και με την προοπτική να επιστρέψει ο κόσμος στον τόπο του. Ο δήμος ήδη συμμετέχει στο κομμάτι των αναστηλώσεων και όσο του το επιτρέπει ο νόμος. Από κει και πέρα εμείς έχουμε ξεκινήσει και διεκδικούμε την ίδρυση ενός κέντρου πολιτισμού στη Γαύδο με μουσειακό χαρακτήρα. Δεν είναι εύκολο στη Γαύδο να χτιστεί ένα μουσείο αλλά είναι εύκολο να αναδείξεις όλο αυτό τον πλούτο της μέσα από ένα κέντρο πολιτισμού».
Η εσπερίδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων αφιερωμένων στη Γαύδο, που εντάσσονται στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
