Μετόπη του Παρθενώνα: Ποιός Γάλλος την είχε αρπάξει – Μας τη δανείζει τώρα ο Μακρόν

«Καταριόταν τους Ελληνες» o Φωβέλ, σύμφωνα με μαρτυρίες, πήρε το μέρος των Τούρκων στην Ελληνική Επανάσταση και ήταν αυτός που φυγάδευσε στο Παρίσι τη μετόπη του Παρθενώνα που βρίσκεται πλέον στο μουσείο του Λούβρου. Αυτή είναι η ιστορία του ζωγράφου, διπλωμάτη, ερασιτέχνη αρχαιολόγου.

Καθώς η Ελλάδα ετοιμάζεται να υποδεχθεί το 2021 στο Μουσείο της Ακρόπολης μια μετόπη του Παρθενώνα που αποτελεί μόνιμο έκθεμα του Μουσείου του Λούβρου, μετά τη συμφωνία Μακρόν-Μητσοτάκη, έχετε αναρωτηθεί πώς βρέθηκε εκεί; Ποιος ήταν ο Γάλλος που κατόρθωσε να την πάρει και να τη φυγαδεύσει στο Παρίσι, την στιγμή που ο Βρετανός Ελγιν έκανε την μεγάλη λεηλασία στα γλυπτά του Παρθενώνα; Ο Γάλλος ανταγωνιστής του Ελγιν που κατά τη θητεία του στην Αθήνα εξασφάλισε αρκετές αρχαιότητες, ήταν ο Louis Sébastien Fauvel, ο άνθρωπος που όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση δήλωνε «φίλος των Τούρκων».

Η αψίδα του Γαλερίου ζωγραφισμένη από τον Luis François Sebastien Fauvel. Eργο του 1793. Δημοπρατήθηκε από τους Sotheby’s σε τιμή υψηλότερη των 21.000 λιρών

Εστειλε στο Παρίσι τη μετόπη του Παρθενώνα, καταριόταν τους Ελληνες

Γεννημένος στο Κλερμόν το 1753 ο Φωβέλ, βρέθηκε να υπηρετεί στην Αθήνα κατά διαστήματα μεταξύ του 1793 και του 1822 ως συνεργάτης του Auguste de Choiseul-Gouffier, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας. Τον βοηθούσε στη συγκέντρωση υλικού και αποτυπώσεων των ελληνικών αρχαιοτήτων, ενώ συμμετείχε στις προσπάθειες να αγοράσει από τους Τούρκους ελληνικές αρχαιότητες. Ομως δεν ήταν τόσο πλούσιος ούτε τόσο καπάτσος όσο ο Ελγιν, αν και σύμφωνα με τον περιηγητή και αρχιτέκτονα C.R. Cockerell που παρακολουθούσε αυτό τον ανταγωνισμό, «ο Γάλλος ήταν περισσότερο περιποιητικός». Πέρα από τις αγοροπωλησίες αρχαίων νομισμάτων και αντικειμένων, ασχολήθηκε και με τον «δανεισμό» χρημάτων.

Εδώ αποτυπώνει την ανατολική πλευρά του Παρθενώνα. Το έργο είναι αχρονολόγητο. Δημοπρατήθηκε έναντι 30.000 λιρών

Μιλούσε ιταλικά, ελληνικά, τούρκικα, αγγλικά, συζούσε στην Αθήνα με μια νεαρή τουρκάλα και ερχόταν σε επαφή με κάθε επιφανή ξένο που έφτανε στην Αθήνα. Οι σχέσεις του με τον οθωμανική διοίκηση ήταν κάτι παραπάνω από εξαιρετικές και η περιφρόνησή του για τους Ελληνες κάτι παραπάνω από προφανής.

Οταν εγκατάλειψε την Αθήνα άρον άρον κατά την Ελληνική Επανάσταση τον Ιούλιο του 1822 και ενώ είχε κάνει ότι μπορούσε για να στηρίξει τους Τούρκους σε αυτή την αναμέτρηση, κατέφυγε στη Σμύρνη όπου και πέθανε τον Μάρτιο του 1838. Εκεί, ο Γάλλος ευζωιστής δανδής, που αποτέλεσε σπάνια περίπτωση ξένου που έζησε στην Αθήνα και δεν υπήρξε φιλέλληνας, στο τέλος της ζωής του καταριόταν τους Ελληνες, όπως σημειώνει ο δρ. Philip Mansel, σε κείμενό του για τους Sotheby’s. Eκεί όπου έχουν δημοπρατηθεί πολλά έργα του Φωβέλ που δημιουργήθηκαν κατά την παραμονή του στην Ελλάδα, ένα εκ των οποίων πουλήθηκε το 2016 έναντι 30.000 βρετανικών λιρών…

Η διαδρομή της μετόπης του Παρθενώνα: Αθήνα, Παρίσι, Λονδίνο, Παρίσι

Λάτρευε την αρχαιολογία και αποτύπωνε μοναδικά τις αρχαιότητες όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στις Μυκήνες, στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Κατά την περίοδο που η Γαλλία βρισκόταν σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, από το 1799 ως το 1803 έφυγε από την Αθήνα, βρέθηκε για λίγο φυλακισμένος στην Κωνσταντινούπολη και μετά επέστρεψε στη Γαλλία. Επέστρεψε στη χώρα μας το 1803 ως αναπληρωτής σύμβουλος και σύντομα βρέθηκε να ζει σε ένα υπέροχο σπίτι στην Αγορά. Στη βεράντα του έχει αποτυπωθεί να απολαμβάνει τις υπηρεσίες μιας υπηρέτριας με θέα τον ιερό βράχο.

Ο Fauvel στο υπέροχο σπίτι του στην Αγορά, ζωγραφίζει ενώ δίπλα του βλέπουμε θραύσμα αρχαιότητας. Εργο του Louis Dupré

Παραμένουν άγνωστες οι λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς βρέθηκε στα χέρια του η δέκατη μετόπη από τη νότια όψη του Παρθενώνα. Πάντως έγινε στα πρώτα χρόνια της παρουσίας του στην Ελλάδα, προφανώς, αφού το μουσείο του Λούβρου φέρεται να την αγόρασε το 1818. Οι επίσημες καταγραφές που επικαλείται το γαλλικό μουσείο σημειώνουν ότι εστάλη από τον Fauvel στον Auguste de Choiseul-Gouffier κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης. Ομως, με παρέμβαση των Αγγλων, η μετόπη κατέληξε στο Λονδίνο όπου και πουλήθηκε σε δημοπρασία με αγοραστή τον Τhomas Bruce, 7ο Λόρδο του Ελγιν και 11ο Λόρδο του Κινκάρντιν προκειμένου να εμπλουτίσει τη συλλογή του με αρχαιότητες.Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, ο βρετανός αγοραστής την επέστρεψε στον αρχικό της ιδιοκτήτη στο Παρίσι που στη συνέχεια την πούλησε στο μουσείο του Λούβρου.