Αγκάθα Κρίστι: «Η βασίλισσα του Εγκλήματος»

Η Αγκάθα Μαίρη Κλαρίσσα Μίλερ, Λαίδη Μάλλοουαν (15 Σεπτεμβρίου 1890 – 12 Ιανουαρίου 1976), γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie), ήταν Αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων.

Έγραψε επίσης ρομαντικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ (Mary Westmacott) και 15 συλλογές διηγημάτων, αλλά είναι γνωστή κυρίως για τα 80 αστυνομικά της μυθιστορήματα. Η δουλειά της στα μυθιστορήματα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Τζέιν Μαρπλ, της έδωσε τον τίτλο της «Βασίλισσας του Εγκλήματος» και την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος.

Γεννήθηκε στο Ντέβον και μεγάλωσε στο Άσφιλντ. Πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων, εργάστηκε ως βοηθός φαρμακοποιού στην αεροπορία, την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ίσως και για αυτό σε πολλά μυθιστορήματά της, τα δηλητήρια είχαν και εξέχουσα θέση στην πλοκή.

Παρόλο που οι Πουαρό και Μαρπλ είναι από τους πιο γνωστούς φανταστικούς ντετέκτιβ που επινόησε η Κρίστι, υπήρξαν κι άλλοι παρόμοιοι, όπως το ζευγάρι Τόμι και Τούπενς, οι οποίοι, αντιθέτως με τους υπόλοιπούς της ντετέκτιβ, τους αγγίζει ο χρόνος κατά την πάροδο των ετών. Από τα πιο γνωστά τους μυθιστορήματα είναι η εμφάνισή τους στο Σύντροφοι στο Έγκλημα και Οι Άγγελοι δεν Φλυαρούν.

Άλλοι ντετέκτιβ της Κρίστι, όπως ο Πάρκερ Πάιν και ο κύριος Χάρλεϊ Κουττίν, εμφανίστηκαν σε σύντομες ιστορίες, αλλά υπόλοιποι, όπως ο αρχιεπιθεωρητής Τζαπ και η Αριάδνη Όλιβερ, συνόδευαν τους Πουαρό και Μαρπλ στα μυθιστορήματά τους.

Το 1975 σκότωσε τους δύο αγαπημένους της ήρωες, τον Ηρακλή Πουαρό στο μυθιστόρημα Αυλαία και τη Μις Μαρπλ στο Sleeping Murder. Το τελευταίο της μυθιστόρημα με πρωταγωνιστές το ζεύγος Μπέρεσφορντ είχε τον τίτλο Postern of Fate και το έγραψε στα τέλη του 1973.

Εκτιμάται ότι τα βιβλία της έχουν πουλήσει 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα στα αγγλικά, και ένα ακόμη δισεκατομμύριο σε 103 άλλες γλώσσες.

Από τις σκηνικές επιτυχίες της Αγκάθα Κρίστι μεγαλύτερη είναι The Mousetrap (Η ποντικοπαγίδα), που παιζόταν στο Λονδίνο από το 1952 μέχρι το 2012 και η θεατρική προσαρμογή του Ten Little Niggers (Δέκα μικροί νέγροι). Βρίσκεται στη λίστα: Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα.

Τα περισσότερα από τα βιβλία της έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο (μερικά μάλιστα πολλές φορές, όπως το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές και το Έγκλημα στον Νείλο). Επίσης πολλά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, στο ράδιο και έχουν εμπνεύσει βιντεοπαιχνίδια και κόμικς.

Το 2007, ο Άγγλος συγγραφέας Μπράιαν Άλντις είπε ότι η Αγκάθα Κρίστι του είχε πει ότι έγραφε τα βιβλία της μέχρι το τελευταίο κεφάλαιο και μετά αποφάσιζε ποιος χαρακτήρας ήταν λιγότερο πιθανό να εκληφθεί ως ύποπτος. Ακολούθως έκανε τις απαραίτητες αλλαγές στο κείμενο για να «ενοχοποιήσει» τον χαρακτήρα αυτό.

Καλύτερα βιβλία

Περιοδικό Time

Σύμφωνα με το περιοδικό Time και την κριτικό λογοτεχνίας και επιμελήτρια της έκδοσης του βιβλίου Women Crime Writers: Eight Suspense Novels of the 1940s & 50s, Σάρα Γουάινμαν, τα 5 καλύτερα μυθιστορήματά της είναι:

«The Murder of Roger Ackroyd» (1926) – (Ποιός σκότωσε τον Ρότζερ Ακρόυντ)
«The Murder at the Vicarage» (1930) – (Φόνος στο πρεσβυτέριο)
«And Then There Were None» (1939) – (Δέκα μικροί νέγροι)
«Death Comes As The End» (1944) – (Τ’ άστρα μιλούν για θάνατο)
«Endless Night» (1967) – (Ατέλειωτη νύχτα)

Εφημερίδα The Guardian

Σύμφωνα με την αγγλική εφημερίδα The Guardian και τον έγκριτο μελετητή του έργου της, Τζον Κέραν, τα 10 καλύτερα μυθιστόρημά της είναι:

«The Murder of Roger Ackroyd» (1926) – (Ποιός σκότωσε τον Ρότζερ Ακρόυντ)
«Peril at End House» (1932) – (Σφήκα σε ψάθινο καπέλο)
«Murder on the Orient Express» (1934) – (Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές)
«The ABC Murders» (1935) – (Φόνοι κατ’ αλφαβητική σειρά)
«And Then There Were None» (1939) – (Δέκα μικροί νέγροι)
«Five Little Pigs» (1943) – (Πέντε μικρά γουρουνάκια)
«Crooked House» (1949) – (Η σοφίτα με τις αράχνες)
«A Murder is Announced» (1950) – (Πρόσκληση σε φόνο)
«Endless Night» (1967) – (Ατέλειωτη νύχτα)
«Curtain: Poirot’s Last Case» (1975 έκδοση) – (Αυλαία: η τελευταία υπόθεση του Πουαρό)

Σύμφωνα με την ίδια την Αγκάθα Κρίστι

Το 1972 η Αγκάθα Κρίστι, με αφορμή την δημοσίευση της λίστας με τα 10 καλύτερα βιβλία της από τον Ιάπωνα μεταφραστή της, έγραψε και εκείνη την δική της λίστα:

«And Then There Were None» – (Δέκα μικροί νέγροι)
«The Murder of Roger Ackroyd» – (Ποιός σκότωσε τον Ρότζερ Ακρόυντ)
«A Murder is Announced» – (Πρόσκληση σε φόνο)
«Murder on the Orient Express» – (Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές)
«The Thirteen Problems» (1932) – (Δεκατρία προβλήματα) συλλογή διηγημάτων
«Towards Zero» (1944) – (Ένα σχέδιο δολοφονίας)
«Endless Night» – (Ατέλειωτη νύχτα)
«Crooked House» – (Η σοφίτα με τις αράχνες)
«Ordeal by Innocence» (1958) – (Η δοκιμασία της αθωότητας)
«The Moving Finger» (1943) (Δηλητήριο σε μικρές δόσεις)